Davlat va huquq nazariyasi

fuqarolarning o‘z vakillarini(deputat) saylash orqali tashkil etiladigan vakillik, 
(Ma’lumot uchun: O‘zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi, Qoraqalpog‘iston 
Respublikasi, Toshkent shahar, viloyat va tumanlardagi xalq deputatlari 
kengashlari mahalliy davlat hokimiyati organlari hisoblanadi
8
.) hokimiyatning 
ijro etish funsiyalarini amalga oshirishni amalga oshiruvchi ijro etuvchi, 
(Ma’lumot uchun: O‘zbekiston Respublikasida ijro etuvchi hikimiyatni turli vazirlik 
va idoralardan tashkil topgan Vazirlar Mahkamasi amalga oshiradi.) 
Hokimiyatning odil sudlov funksiyalarini amalga oshiruvchi sud (Ma’lumot 
uchun: yurtimizda sud hokimiyatini O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi, 
o‘zida fuqarolik, jinoyat, iqtisodiy, ma’muriy va harbiy sudlarni jamlagan 
O‘zbekiston Respublikasining Oliy sudi.) qonuniylik va umumiy nazoratni 
amalga oshiruvchi prokuratura organlaridir. 
Shunga ko‘ra, Davlat boshqaruv organlari — qonun bilan belgilangan 
tartibda tashkil topadigan va uning funksiyalari hamda vazifalarini amalga 
oshiradigan, davlat tomonidan vakolat beriladigan, bu maqsadda davlat-hokimiyat 
vakolati bilan ta’minlangan va belgilangan tartibda ish ko‘rish majburiyatini 
oladigan fuqarolarga xizmat qiluvchi tashkilotlar yig‘indisi. 
Endi esa, ushbu paragrafning ikkinchi qismi yani davlat boshqaruvi 
organlarinig ochiqligi tushunchasiga to‘xtalib o‘tamiz.
Davlat boshqaruvi organlari va xalq o‘rtasidagi o‘zaro munosabatni 
rivojlantirish mamlakat taraqqiyotining asosiy mezoni bo‘lib qolmoqda. Chunki 
rivojlangan davlatlarga nazar tashlaydigan bo‘lsak, boshqaruv organlari 
faoliyatining ochiqligi, har bir shaxs davlat boshqaruvi organlari faoliyatiga doir 
8
O‘zbekiston Respublikasining “Mahalliy davlat hokimiyati to‘g‘risida”gi Qonuni

---

11 
axborotlarni o‘z vaqtida e’lon qilib borishi va shuningdek aholiga xizmat ko‘rsatish 
sifatini oshirish, ushbu rivoj davlat organlari fuqarolari o‘z davlatlarning 
rivojlanishida katta hissa qo‘shishida muhim ahamiyat kasb etgan. Shuning uchun 
ham endi rivojlanib borayotgan va rivojlanish bosqichidagi davlatlar o‘z 
taraqqiyotining yo‘nalishlarini ushbu rivojlangan davlatlar taraqqiyot yo‘lidan 
andoza sifatida foydalanib kelmoqda. Bu rivojlanish bosqichidagi davlatlar uchun 
o‘z rivojlanish yo‘lini yaratishga ancha katta xizmat qiladi. Qo‘shimcha tariqasida 
shuni ayta olamizki, O‘zbekiston Respublikasi ham shu taraqqiyot yo‘lini bosib 
o‘tmoqda. 
Davlat boshqaruvi organlari va xalq o‘rtasidagi o‘zaro munsabatni 
rivojlantirish mamlakat taraqqiyotining asosiy mezoni bo‘lib qolmoqda. Chunki 
rivojlangan davlatlarga nazar tashlaydigan bo‘lsak, boshqaruv organlari 
faoliyatining ochiqligi, har bir shaxs davlat boshqaruvi organlari faoliyatiga doir 
axborotlarni o‘z vaqtida e’lon qilib borishi va shuningdek aholiga xizmat ko‘rsatish 
sifatini oshirish, ushbu rivoj davlat organlari fuqarolari o‘z davlatlarning 
rivojlanishida katta hissa qo‘shishida muhim ahamiyat kasb etgan. Shuning uchun 
ham endi rivojlanib borayotgan va rivojlanish bosqichidagi davlatlar o‘z 
taraqqiyotining yo‘nalishlarini ushbu rivojlangan davlatlar taraqqiyot yo‘lidan 
andoza sifatida foydalanib kelmoqda. Bu rivojlanish bosqichidagi davlatlar uchun 
o‘z yo‘lini yaratishga ancha katta xizmat qiladi. qo‘shimcha tariqasida O‘zbekiston 
ham shu taraqqiyot yo‘lida ushbu bosqichdan o‘tmoqda. 
Davlat boshqaruvi organlari va xalq o‘rtasidagi o‘zaro munosabatni 
rivojlantirish mamlakat taraqqiyotining asosiy mezoni bo‘lib qolmoqda. Chunki 
rivojlangan davlatlarga nazar tashlaydigan bo‘lsak, boshqaruv organlari 
faoliyatining ochiqligi, har bir shaxs davlat boshqaruvi organlari faoliyatiga doir 
axborotlarni o‘z vaqtida e’lon qilib borishi va shuningdek aholiga xizmat ko‘rsatish 
sifatini oshirish, ushbu rivoj davlat organlari fuqarolari o‘z davlatlarning 
rivojlanishida katta hissa qo‘shishida muhim ahamiyat kasb etgan. Shuning uchun 
ham endi rivojlanib borayotgan va rivojlanish bosqichidagi davlatlar o‘z 

---

12 
taraqqiyotining yo‘nalishlarini ushbu rivojlangan davlatlar taraqqiyot yo‘lidan 
andoza sifatida foydalanib kelmoqda. Bu rivojlanish bosqichidagi davlatlar uchun 
o‘z yo‘lini yaratishga ancha katta xizmat qiladi. qo‘shimcha tariqasida O‘zbekiston 
ham shu taraqqiyot yo‘lida ushbu bosqichdan o‘tmoqda. 
Ma’lumki, 2023-yil 30-aprelga qadar amalda bo‘lgan O‘zbekiston 
Respublikasining Konstitutsiyasining 30-moddasida O‘zbekiston Respublikasining 
barcha davlat organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslari fuqarolarga 
ularning huquq va manfaatlariga daxldor bo‘lgan hujjatlar, qarorlar va boshqa 
materiallar bilan tanishib chiqish imkoniyatini yaratib berishi lozimligi belgilangan 
edi, ushbu majburiyat dolzarbligi va muhimligi sababli, ushbu norma 2023-yil 
30-aprel kuni o‘tkazilgan O‘zbekiston Respublikasi referendumida umumxalq ovoz 
berish orqali qabul qilingan yangi tahrirdagi O‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasining 34-moddasida Davlat organlari va tashkilotlari, fuqarolarning 
o‘zini o‘zi boshqarish organlari, ularning mansabdor shaxslari har kimga o‘z