Davlatiy moliya
-jadval Faoliyat siklining ROEga ta’siri
Yüklə 8,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ROE = 1 – Soliq stavkasi × ROA × Qarzlar (Qarz majburiyatlari) Kapital×( ROA – Foiz stavkasi)
|
10-jadval
Faoliyat siklining ROEga ta’siri ROE Iqtisodiy sharoit (vaziyat)lar ROA “A” “B” Omadsiz yil 1,0% 0,6% - 4,8% Normal (Odatiy) yil 12,0 7,2 8,4 Omadli yil 30,0 18,0 30,0 siklining turli fazasini ifodalaydi. Biz keltirgan misolda “A” kompaniyasining qarz olingan kapital bo‘yicha foiz stavkasi yiliga 10,0%ni tashkil etadi, degan taxmindan kelib chiqqanmiz. Kapital daromadliligi, aktivlar daromadliligi koeffitsiyentlari va moliyaviy leverij orasidagi bog‘liqlik quyidagi tenglama orqali ifodalanishi mumkin: ROE = 1 – Soliq stavkasi × ROA × Qarzlar (Qarz majburiyatlari) Kapital×( ROA – Foiz stavkasi) Bu tenglamaning mazmuni quyidagidan iborat. Agar firmaning aktivlari daromadliligi koeffitsiyenti mazkur firma kreditorlarga to‘laydigan foiz stavkasidan yuqori bo‘lsa, uning kapitali daromadliligi koeffitsiyenti (ROE) 222 aktivlar daromadliligi koeffitsiyentidan (ROA) (1 – soliq stavkasi) marta ko‘p bo‘ladi, hamda firmaning qarzlari va o‘z kapitali nisbati koeffitsiyenti qanchalik yuqori bo‘lsa, bu farq ham shunchalik katta bo‘ladi. Kreditor nuqtai nazaridan qaraganda firma qarzdorligi koeffitsi-entining oshishi, odatda, salbiy hodisa hisoblanadi. Agar kompaniyaning mazkur ko‘rsatkichi keskin oshib ketsa, u holda Moody's va Standard & Poors Corporation kabi obligatsiyalar reytingini baholash bo‘yicha maxsus agentliklar, odatda, bunday firmaning qimmatli qog‘ozlarini eng quyi kategoriyaga tushiradi. Ammo, aksiyadorlar nuqtai nazaridan qaraganda, firma qarzdorligi koeffitsiyentining oshishi ijobiy hodisa ham bo‘lishi mumkin. Va, nihoyat, moliyaviy faoliyat samaradorligini tahlil qilish uchun moliyaviy koeffitsiyentlardan foydalanganda qator cheklashlarni inobatga olish zarur. Asosiy muammo shundaki, koeffitsiyent juda yuqori yoki juda pastligini baholash uchun absolyut standart yo‘q. Bundan tashqari, koeffitsiyentlar sonli ko‘rsatkichlarni o‘z ichiga oladilar va ular ko‘pincha ixtiyoriy tarzda hisoblab chiqiladi. Undan keyin, taqqoslash mumkin bo‘lgan firmalar guruhini aniqlash juda qiyin, chunki hatto bitta sohada ishlaydigan kompaniyalar ham juda ko‘p hollarda o‘zlarining iqtisodiy ko‘rsatkichlari bilan bir-biridan jiddiy farq qiladilar. Masalan, ularning diversifikatsiyasi darajasi, hajmi, faoliyat yuritish muddati, xorijiy bozorni egallaganlik darajasi, tovar-moddiy zaxiralarni va amortizatsiyani hisoblash usullari farq qilishi mumkin. Shunday qilib, koeffitsiyentlardan foydalangan holda tahlil qilish faqat umumiy ko‘rsatma bo‘lib xizmat qilishi mumkin va moliyaviy qarorlar qabul qilish jarayonida ularga to‘liq suyanib bo‘lmaydi. Yüklə 8,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|