Delphi tilida


Ma’lumotlarning relatsion bazasi



Yüklə 3,41 Mb.
səhifə103/133
tarix07.01.2024
ölçüsü3,41 Mb.
#210126
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   133
sodapdf-converted (1)

Ma’lumotlarning relatsion bazasi — bu o‘zaro bog‘langan 
munosabatlar , ya’ni jadvallar to‘plamidir. Har qanday munosabat 
(jadval) kompyuterlarning xotirasida fayl ko‘rinishida joylashtiriladi. 
Ularning orasida quyidagi moslik mavjud: 



Fayl 


Jadval 


Munosabat 


Mazmuni 

Yozuv 
Maydon 
Satr 
Ustun 
kortej 
atribut 
mazmunning nusxasi
atribut 

Jadval hamma uchun juda qulay bo‘lishi bilan bir qatorda 


ma’lumotlarni manipulyatsiya qilishning asosiy u iy uch operatsiya-sini 
bajarish uchun noqulaydir, ya’ni tartiblash, indekslarning qiymatlari
bo‘yicha guruhlash va daraxt ko‘rinishidagi parametrlar bilan ishlash. 
Jadvalda ushbu uch operatsiya bir-biri bilan chambarchas 
bog‘langan. Bu esa, ba’zi bir operatsiyalami bajarishda ma’lum bir 
qiyinchiliklarga olib keladi. Masalan, ma’lumotlami bir parametr 
asosida tartiblash ikkinchi bir parametr bo‘yicha tartiblashni buzib 
yuborishi tufayli zamr ma’lumotlami izlab topish operatsiyasi bir 
parametr bo‘yicha osonlashsa, boshqalari bo‘yicha qiyinlashadi. 
Kodd taklif qilgan usulining originalligi shundan iboratki, u 
munosabatlarga (jadvallarga) tadbiq qilish uchunjuda chiroyli qu li qurilgan 

225 

operatsiyalar tizimini ishlab chiqdi. Ulami amalga oshirish natijasida 
bir munosabatni boshqa munosabat orqali hisoblab chiqish imkoniyati 
paydo bo‘ldi. Bu axborotlarni saqlanadigan va saqlanmaydigan 
(hisoblanadigan) qismlarga ajratish, qismlarga ajratish, hamda kompyuterxotirasini tejash 
zarur bo‘lgan paytda axborotlarning saqlanmaydigan qismini 
saqlanadiganlar asosida hisoblab chiqish imkoniyatini beradi. 
Ma’lumotlarning relatsion bazasidagi munosabatlar ustida 
bajariladigan asosiy operatsiyalar sakkizta bolib. ular quyidagi-lardan 
iborat: 

Yüklə 3,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   133




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin