Dərs vəsaiti kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 6

 
Hibrid ekspert sistemləri. Hibrid ekspert 
sistemləri məntiq-linqvistik modellərə əsaslanan ənənəvi 
ekspert sistemlərindən fərqli olaraq həm də riyazi 
modellərə əsaslanır. Ənənəvi avtomatlaşdırma sistemləri 
(Layihələşdirmə işlərinin avtomatlaşdırılması sistemləri, 
Avtomatlaşdırılmış planlaşdırma sistemləri və Elmi-
tədqiqatların avtomatlaşdırılmış sistemləri) riyazi modellər 
üzərində qurulmuşdur. Buna görə də bu sistemlərdə 
layihələşdiricilərin, planlaşdırıcıların, tədqiqatçıların və s. 
qeyri-formal (düsturla ifadə edilməmiş) xüsusi biliklərini 
nəzərə almaq mümkün deyildir. Odur ki, riyazi modellərlə 
məntiq-linqvistik modelləri birləşdirmək çox vacibdir. 
PRİZ və MAVR sistemlərindən istifadə edilərkən, 
məsələn, avtomatlaşdırılmış layihələşdirmə sisteminin 
girişində layihələşdiricinin tərtib etdiyi texniki model 
variantı meydana çıxa bilir. PRİZ və ya MAVR 
sistemlərindən kənarda həyata keçirilən texniki modelin 
formalaşdırılması zamanı layihələşdiricilərin xüsusi 
biliklərindən və təcrübəsindən istifadə edilir. Texniki 
modelin formalaşdırılması üçün ekspert alt sisteminin 
yaradılması və onun avtomatlaşdırılmış layihələşdirmə 
sistemi ilə birləşdirilməsi nəticəsində hibrid ekspert sistem 
alınır. 

---

. 
İNTELLEKTUAL SİSTEMLƏR VƏ TEXNOLOGİYALAR 
---------------------------------178------------------------------------ 
Ümumiləşdirilmiş 
tətbiqi intellektual 
sistemlər. Bunlar ekspert alt sistemləri ilə tamamlanmış 
hesablama-məntiq sistemləri və ya güclü hesablayıcı 
komponenti olan paylanmış ekspert sistemləridir. 
İntellektual sistemlərin bütün növləri mövcud EHM və 
kompüterlər üzərində gerçəkləşdirilir. Bu, intellektual 
sistemlərin tətbiqi sahəsində ilkin nəticələr almaq və 
təcrübə toplamaq üçün lazımdır. Lakin daha böyük 
səmərə EHM-in daxili intellektuallaşdırılmasından istifadə 
edildikdə alınır.