Dərs vəsaitivə metodik vəsaitlər: Əsas "Bədən tərbiyəsi və idman tarixi". A.Əliyev, D. Quliyev,Bakı- 2005

VƏZĠYYƏT TETBĠQ EDĠLMƏSĠ HAQQƏNDA GĠZLĠ FƏRMAN VERDĠ”   

 Sovet ordu hissələri silahsız bakı əhalisinə divan tutdu. Rəsmi məlumatagörə 131 nəfər 

öldürüldü,744nəfər yaralanmıĢdı,400 nəfər həbs olunmuĢ,4 nəfər itkin düĢmüĢdür.Evlər 

yandırılmıĢ,ictimai və Ģəxsi nəqliyyat vasitələrinə, Ģəhər təsarüfatına və əhaliyə böyük  maddi 

ziyan dəymiĢdi.Azərbaycan  xalqı “QARA YANVAR”-a etiraz olaraq 40 günlük  ümummilli 

tətil  etdi. 

 Ġmperiyanının pəncəsindən xilas olmağa çalıĢan azərbaycan xalqının tələbi ilə 1991ci il 

avustun 30-da Azərbaycan respublikası Ali Soveti  növbədənkənar sessiyasında  Azərbaycan 

respublikasının dövlət müstəqilliyini pərpa etmək haqqında bəyannamə qəbul etdi. 

          1991-ci ilin sentyabrn 8-də Azərbaycanda prezident seçkiləri keçirildi.Azərbaycan 

Respubilikası Ali Sovetinin 18 oktyabr tarixli sessiyasında “AZƏRBAYCAN 

RESPUBĠLĠKASININ DÖVLƏT MÜSTƏQĠLLĠYĠ HAQQINDA KONSTĠTUSĠYA 

AKTI”yekdilliklə qəbul edildi. 

                Azərbaycan Respubilikaının tamamilə müstəqilləĢmək siyasətinə mane olmağa 

çalıĢan Moskva Dağlıq Qarabağda vəziyyəti yenidən gərginləĢtirdi.Ermənilər üzdən iraq 

“DAĞLIQ QARABAĞ RESPUBĠLKASI”nın  yaranmasını elan etdilər.1991-ci il dekabrn 29-

da Azərbaycan Respubilikasında ümumxalq səverməsi keçirildi.Azərbacan xalqı yekdilliklə 

Respublikanın dövlət müstəqilliyinə tərəfdar çıxdı.Ermənistanın Azərbaycana qarĢə apardığı 

qəsbkarlıq müharibəsi problemlərin böyük əksəriyyətini yaratmıĢdı.Xarici hərbi və siyasi 

qüvvələrin yaxından  köməyi ilə ermənilər yuxarı qarabağda iri miqyaslı hərbi əməliyyatlar 

keçirmiĢdir.Azərbaycan Respublikası Ali Soveti 1991-ci il oktyabrn 9-da “AZƏRBAYCAN 

MĠLLĠ ÖZÜNÜ MÜDAFĠƏ QÜVVƏLƏRĠ HAQQINDA”qanun qəbul etmiĢdi.Cəbhəyə yola 

düĢən ilk özünü müdafiə qüvvələi tərkibində Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi Ġnstutunun 

tələbələri və məzunları var idi.Cəbhədə hərb sənətinin mükəməll bilən sərkərdələr 

çatıĢmırdı.BaĢ qərargahın iĢi pis qurulmuĢdu.Hərbi hissələrə pozğunçuluqla məĢğul olan 

satqınlar soxula bilmiĢdi. Güclü hərbi informasiya axınına yol verilirdi.Hərbi hissələrdə 

silah,hərbi sürsat,yanacaq oğurlanırdı.Fərariliyə qarĢı ciddi mübarizə aparılmırdı. Belə 

Ģəraitə baxmayaraq Azərbaycan bədən tərbiyəçiləri və idmançıları Vərtənə sədaqətlərini 

sübut etdilər.Onlarən böyük hissəsi dövlət tərəfindən mükafatlandırıldı,onlarla gənc Ģəhid 

oldu. 

---

30 

 

        1988-89 –cu illərdə Azərbaycan DBTĠ-nin bir qurup tələbəsi qıĢda  Qarabağda iĢləmək 

istədiyi barədə rektorluğa müraciət etdi.Bərdə Ģəhərində 45 saylı TMSD ilə müqavilə 

bağlandı.” VƏTƏN” tələbə dəstəsinin üzüvlərigöstərilən iĢin həcmini 3 defe artıq yerine 

yetirdilər və vəsaitin hamısını 70076 saylı heaba (qaçqın və məcburi köçkünlərin yardım 

hesabına )köçürdülər. 

              1994-cü ildə Azərbaycan DBTĠ-nin tələbə və müəllimləri özünü müdafiə fonduna 

20000 manat pul köçürmüĢlər. 

 Azərbaycan DBTĠ –nin 180-dən çox tələbə və məzunu sərhəd rayonlarında özünü müdafiə 

qüvvələrinin tərkibində düĢmənlə döyüĢlərdə vuruĢmuĢlar.1992-ci ildə tələbələrimiz bir neçə 

dəfə Bakı Ģəhərinin  196 saylı qan köçürmə məntəqəsində yaralılar üçün qan vermiĢdilər.