Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

312
Təhlil üçün suallar
- gəlirlərin formalaşması və bölgüsünü öyrənməkdə məqsəd nədir?
- əsas gəlir göstəriciləri statistikası hansı vəzifələri yerinə yetirir?
- gəlir anlayışının müəyyən edilməsi sahəsində hansı iqtisadçıların 
fikirləri diqqəti daha çox cəlb edir və onlar haqqında nə demək olar?
- C.Hiksin gəlirlərə dair konsepsiyasının MHS-nin 1993-cü il varian­
tında əsas kimi götürülməsi nə ilə əlaqədardır?
-m illi daxili məhsulla ümumi daxili məhsul arasında hansı fərqlər 
vardır?
-C .H iksin gəlirlər haqqında ümumi konsepsiyasına əsasən hansı 
nəticələri çıxarmaq olar?
- ev təsərrüfatlarının sərəncamda qalan gəliri hansı tərkib hissələrinə 
bölünür?
- qənaət maliyyə aktivləri artımından nə ilə fərqlənir?
- holdinq mənfəəti nə deməkdir?
- MHS-də hansı gəlir göstəriciləri nəzərdə tutulmuşdur, onları necə 
səciyyələndirmək olar?
- milli gəlir hansı formalarda hesablana bilər?
- sərəncamda qalan milli gəlir nə deməkdir və o, necə formalaşır?
- milli gəliri hesablamaq üçün hansı qiymətlərdən istifadə olunur?
- ilkin gəlirlərin hansı əsas formaları vardır?
- müxtəlif dövrlərdə yaradılmış milli gəliri müqayisə etmək üçün nə 
etmək lazımdır?
- transfer! nə deməkdir?
- natura formasında sosial transfertlər dedikdə nə nəzərdə tutulur?
313

---

XI FƏSİL
MİLLİ SƏRVƏT STATİSTİKASI
11.1. Milli sərvət və onun təsnifləşdirilməsi
Milli sərvət hər bir ölkənin iqtisadi qüdrətini və imkanlarım ifadə edən 
ən mühüm makroiqtisadi göstəricilərdən biridir. O, bütün insan nəsilləri­
nin əməyi ilə yaradılan və hər hansı bir tarixə (ilin əvvəlinə və ya axırına) 
ölkənin ərazisində olan nemətlərdən (istehsal vasitələri və istehlak şeylə­
ri) və təbii sərvətlərdən ibarətdir. Milli sərvət təkrar istehsalın fasiləsizli­
yinin təmin olunmasında həlledici əhəmiyyətə malikdir. Milli sərvətin bu 
cür müəyyən edilməsi ideyası ilk dəfə XVII əsrdə Avropada formalaşmış­
dır. O zaman milli sərvət göstəricilərinə torpağın (təbii ehtiyat), mövcud 
(toplanmış) iqtisadi (maddi) nemətlərin (əsas və dövriyyə kapitalı) və 
insan kapitalının (iş qüvvəsi) qiymətləndirilməsi daxil edilmişdir. Hazırda 
milli sərvəti səciyyələndirən