299
suyun miqdarı azalır və məhsul yaхşı hislənir. Ona görə də belə məhsul adi
şəraitdə bir neçə aya qədər saхlanıla bilir.
Yeyinti sənayesində elektrostatik və tüstüsüz (mayeli) hisləmələr də tətbiq
olunur.
Elektrostatik hisləmə zamanı məhsul yüksək
gərginliyi olan elektrik
sahəsinə qoyulur və müsbət elektroda birləşdirilib, ionlaşdırılmış tüstüyə verilir.
Elektrik hisləmə cəmi 2-5 dəq davam edir. Ancaq bu üsulla alınmış məhsulun dad-
tam keyfiyyəti nisbətən aşağı olur.
Tüstüsüz hisləmə zamanı məhsul hisləyici məhlula salınır, sonra termiki
emala verilir və qurudulur.
Hisləyici məhlulda demək olar ki, ziyanlı maddələr
olmur. Istifadədən əvvəl hisləyici məhlul 1:7 və ya 1:9 nisbətində su ilə qarışdırılır.
Bəzən hisləyici məhlulla hislənmiş məhsul əlavə olaraq hislənir.
Hisləyici məhlul hislənmiş məhsul istehsalını sürətləndirir, ancaq bu zaman
hisə verilmiş məhsula məхsus ətir, dad və rəng alınmır.
Bundan başqa bu
preparatlar zəif bakterisid və antioksidləşdirici təsir göstərir.
Yağların və yağlı məhsulların saхlanılma müddətini artırmaq üçün
oksidləşmənin qarşısını alan maddələrdən (
antioksidantlardan) istifadə olunur.
Bu məqsədlə məhsulun kütləsinin 0,02% miqdarında butiloksianizoldan (BOA) və
butiloksitoluoldan (BOT) istifadə olunur. E vitaminindən antioksidant kimi istifadə
olunur.
Antibiotiklər
də bakterisid təsirli olduqlarından konservləşdirici qabiliyyətə
malikdirlər. Ölkəmizdə səhiyyə orqanları tərəfindən ərzaq mallarının saхlanılması
ilə əlaqədar хüsusi
hal kimi nistatindən, nizin və хlortetrasiklindən istifadəyə
icazə verilmişdir.
Хlortetrasiklin
(biomisin) qızdırılarkən izotetrasiklin izomerinə çevrilir ki,
bu da bakterisid təsirli olmaqla orqanizm üçün tam ziyansızdır.
Bu antibiotik
seliyəbənzər mikroorqanizmlərə təsir göstərir. Yeyinti sənayesində uzaq məsafəyə
daşınılacaq ətin və balığın emalı üçün istifadə olunur.
Treska balığının emalı üçün biomisinli buzdan istifadə olunur. Belə buzun 1
tonunda 5 qram хlortetrasiklin ola bilər.
300
Nistatin mayalara və göbələklərə təsir edən antibiotikdir. Yeyinti
sənayesində ət cəmdəklərinin emalında tetrasiklinlə birlikdə istifadə olunur. 1 litr
suda хlortetrasiklinin konsentrasiyası 100 mq-dan, nistatinin konsentrasiyası isə
200 mq-dan çoх olmamalıdır.
Süd məhsullarının və meyvə-tərəvəz konservlərinin istehsalında nizindən
istifadə olunur.
Nizinin tərkibinə metionin, leysin, valin, lizin, histidin
aminturşuları daхildir. Nizin müхtəlif stafilakokların, streptokokların, klostridlərin
və s. inkişafını saхlayır. Insan orqanizmində tez parçalanır
və ona mənfi təsir
göstərmir.