Bolqarkənd, Bulqargöytəpə, Oğurkənd, Oğurbulaq kimi yer adları da qədim bulqarlarm
bu yerlərdə geniş yayılıb yaşadığını göstərir. Bulqar boyundan olan xəzər
türkləri də Azərbaycan oğuzlarına «yaxm olanlar» sırasında idilər. Çünki
İstəxri və
İbn Havqəl kimi böyük ərəb tarixçiləri xəzər dili ilə bulqar dilinin
eyni olduğunu yazmışlar.
Buntürkhr. Böyük bulqar xalqının bir qolu da buntürklər sayılırdı.
Onların adı Transqafqaz qaynaqlarında e. ə. I minillik hadisələri ilə bağlı
çəkilir. X yüzil gürcü salnaməsi
«Mokçevay Kartisay» («Kartlinin dinə gəl-
məsi») və XI yüzil salnaməçisi
Leontii Mrovelinin «Kartlis sxovreba» («Kartlinin həyatı (tarixi)») kitabında buntürklərin Kartlidə Makedoniyalı
İsgəndərin yürüşlərindən, hətta Babil hökmdarı
Novuxodonosor tərəfindən
Yerusəlimin (Qüdsün) dağıdılmasından öncə yaşamaları yazılmışdır. İkinci
hadisə E. ə. 586-cı ilə düşür. Salnaməçilər bu toplumu həm
buntürk (“bun” qədim gürcü dilindəki “bunevnoba”sözündən götürülüb və “yerli, köklü” deməkdir-Red). həm də sadəcə
türk adlandmrlar. Mroveli bir səhifədə
«türklər
Mtsxeta yaxınlığında özlərinə yer seçərək, oranı abadlaşdırdılar,
möhkəm hasar içərisinə aldılar və bu yerə Sarkine deyilməyə başlandı» yazır, o
biri səhifədə isə «Sarkinedə buntürklər yaşayır» söyləyir. Gürcü salnamələrində
Makedoniyalı İsgəndərin yürüşü çağında (E. ə. 334 - 323) Gürcüstanda, Kür
çayı vadisində buntürklərin oturaq yaşaması qədim türklərin Cənubi Qafqazın
ən qədim sakinləri olmasından xəbər verir. Hətta gürcü tarixçilərindən
obyektivliyi ilə seçilən S.E.Takayaşvili buntürklər! və ya türkləri
«Kartlinin ən qədim sakinləri» hesab edir. Onun çap etdirdiyi salnamə əlyazmalarının
birində buntürklərin 28 min evdən ibarət olması göstərilmişdir. Orta hesabla hər
ailə beş nəfər götürülsə, burada yaşayan türk toplumunun azı 140 min nəfər
olması faktından çıxış etsək, o dövr üçün bu çox böyük rəqəmdir. Gürcüstanın
üç aparıcı etnotarixi anlayışından ikisi -
