Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol
chiqadi: Awal yashashni o‘rgan, Keyin o‘lishni. Keyin Sochilgan suyaklaringni yig‘ib, Yana jon ato qil o‘zingga-o‘zing. So‘ngra o‘limning ko‘ziga tik qara. Joningni olsa olibdi-da! (U.Azim) Sarbastda yozilgan she’rning an’anaviy barmoq yoki aruzdagi she’rdan farqli jihatlaridan biri shundaki, bundagi ohangdorlik awal boshdan ma’lum maromga solinmaydr muayyan maromga mos kechinmalar ifodalanmaydi. Aksincha, bunda fikr-tuyg‘uga mos ohang so‘zning ma’nosi asosida yuzaga keladi, ya’ni bu o'rinda ma’no asosida o‘qiymiz va so‘zlami shunga mos ohanglaiga o‘raymiz. Tayanch so‘z va iboralar: she V
tizimi vazn (metr) metrik she V
tizimi sillabik she ’r tizimi tonik she V
tizimi
sillabo-tonik she r tizimi barmoq qo'shma vazn getrometrik she ’r sarbast Savol va topshiriqlar: 1. “She’riy vazn” va “she’r tizim i” istilohlariga ta’rif bering.Ularning o'zaro munosabatini qanday tushunasiz? Jahon she’riyatida q o‘llaniluvchi qaysi she’r tizimlarini bilasiz? 2. 0 ‘zbek she’riyatida qaysi she’r tizimi yetakchilik qiladi, nima uchun? Fitrat nima sababdan barmoqni “milliy vazn” deb atagan? 3.
Turoqlanish tartibining ohang hosil qilishdagi rolini tushuntiring. Misralardagi bo‘g‘inlar soni teng, turoqlanish tartibi turlicha bo‘lgan she’rlardan parchalarni daftaringizga ko‘chirib yozing. 4 . “Sodda vazn” , “qo‘shma vazn” deganda nimani tushuniladi? Q o‘shma
