Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


yo'sin (personajlar tilidan) berish majburiyati dramatik asar



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə158/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

yo'sin (personajlar tilidan) berish majburiyati dramatik asar
personajlari nutqining biroz «sun’iy» bo'lishiga olib keladi. Asosiy
nutq shakli bo'lmish dialogik nutq bilan bir qatorda, dramatik asarda
monologik nutq ham qo'llanadi. Monologik nutq shaklida ko'pincha
personajlaming mushohadalari beriladiki, haqiqatda kishining ongida
kechuvchi bu jarayonning sirtga chiqarilishi - ovoz chiqarib o'ylash
ham shartlilikning bir ko'rinishidir. Ayni paytda, dramadagi monologik


nutq qurilishida muayyan o‘ziga xosliklar mavjud. Zero, bu nutq
ko‘proq personajning o'zi bilan o'zi yoki xayolidagi kim bilandir
suhbati, bahsi, kimgadir murojaati tarzida quriladi. Ya’ni bitta
personaj tilidan aytilgani holda ham dramadagi monologik nutq
qisman dialogik asosga egadir.
Dramatik asarning o'qilishi va sahna talqinida bir qator o'ziga
xosliklar mavjud. Dramani o'qiyotgan o'quvchining ijodiy faolligi
bilan shu asar asosidagi spektaklni tomosha qilayotgan
tomoshabinning ijodiy faolligi bir xil emas. O'quvchi o'qish jarayonida
«rejissyor» vazifasini zimmasiga oladi, dramani tasawuridagi sahnada
jonlantiradi; ayni paytda u «aktyor» sifatida har bir personajning
rolini o'ynashi ham kerak. Dramada obyektiv ibtidoning ustivorligi
uning turli o'quvchilar tasawurida turlicha «sahnalashtirilishi»ga asos
bo'ladi. Sahnalashtirilgan dramatik asarda badiiy muloqot zanjiri
uzayadi: tomoshabin va dramaturg orasida rejissyor (aktyorlar, rassom,
bastakor va h.k.) o'rinlashadi. Boshqacha aytsak, sahnalashtirilgan
dramatik asar so'z san’ati doirasidan chiqib sintetiklik kasb etadi,
sababki, endi unda teatr, rassomlik, musiqa san’atlari uyg'unlashib

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin