Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


ketadi. Bundan ayon bo'ladiki, drama boshqa san’at turlari bilan o'zaro



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə159/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

ketadi. Bundan ayon bo'ladiki, drama boshqa san’at turlari bilan o'zaro
aloqada yashaydi va rivojlanadi. Zero, dramaning tabiati, ya’ni ijro
uchun mo'ljallangani, uning shu san’at turlari bilan uzviy aloqada
bo'lishini taqozo etadi.
Drama eposga ta’sir qilganidek, zamonaviy dramaga epos ham
sezilarli ta’sirini o'tkazgan. Dramatik tur takomili jarayonida uning
epik elementlar hisobiga boyib borishi kuzatiladi. Zamonaviy dramada,
xususan, eposga xos voqealar yuz beradigan joylar ko'lamining
kengayishi, syujet vaqtining uzayishi kuzatiladi. Masalan,
Cho'lponning «Yorqinoy» dramasi voqealari kechadigan joylaming
olti bora o'zgarishi unda epik elementlaming salmoqliroq
(mas.,»Nurxon»ga nisbatan) ekanidan dalolatdir. Yoki Uyg'un va
Izzat Sulton hamkorligida yaratilgan «Alisher Navoiy» dramasida
voqealarning yuz berish vaqti sezilarli uzaytirilgan. Faqat shunisi
borki, mualliflar janr talabidan kelib chiqib, Navoiy hayotining
turli davrlariga oid faktlami uzviy davomiylikda berganlar. Natijada


ulug‘ shoiming hayot yo‘li bilan tanish bo‘lmagan kishilar spektaklni
tomosha qilganlarida undagi voqealar orasidagi «vaqt bo‘shlig‘i»ni
sezmaydilar, ulami qisqa vaqt oralig'ida sodir bo‘lgandek qabul qiladilar.
Ko'ramizki, bu o'rinda syujet vaqtining uzaytirilishi asami qabul
qilishning ruhiy mexanizmlariga o ‘zgartirish kiritolmaydi, «vaqt
bo‘shlig‘i» qahramonlar qiyofasidagi o'zgarishlar hisobigagina beriladi,
ya’ni bunda ham shartlilik kuchayadi. Ko‘ramizki, drama epik unsurlar
hisobiga boyishi mumkin, faqat bu unsurlami kiritish ijro vaqti va
shartlilik imkoniyatlari bilan ma’lum ma’noda cheklangandir.
Dramatik turning asosiy janrlari sifatida tragediya, komediya va

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin