Komvol Yun Parçaların Keyfiyyətinin ekspertizası . 38
Xassələrin sanballıq əmsalının təyin olunması zamanı ekspert analizinin elmi
əsaslandırılmış üsullarından istifadə olunması daha səmərəlidir.
Xassə göstəricisinin qiymətləndirilməsini və sanballıq əmsalını təyin edib,
kompleks keyfiyyət göstəricisini aşağıdakı düsturla hesablanmasına keçmək olar.
n
1
i
i
i
m
k
Q
burada, Q – keyfiyyətin kompleks göstəricisidir;
1,2,......, i, n - keyfiyyətin qiymətləndirilməsi üçün götürülən xassələrin
sayıdır;
i
k
- i saylı xassənin misal gətirilən göstəricisidir;
i
m
- i saylı xassələrin sanballıq əmsalıdır.
Bu göstərilən formulanı məmulatın müqayisə olunan xassələrində o qədər də
böyük fərq olmayan hallarda tətbiq etməyi məsləhət görürlər. Əgər daha böyük
fərq olarsa, onda aşağıdakı orta həndəsi formullardan istifadə etmək olar.
n
n
1
i
i
i
)
m
k
(
Q
Bir neçə hallarda xassə göstəricilərinin əhəmiyyəti eyni olarsa, kompleks
keyfiyyət göstəricisini sanballıq əmsalını nəzərə almadan aşağıdakı formul ilə
hesablayırlar.
n
1
i
i
k
Q
n
n
1
i
i
k
Q
Keyfiyyət səviyyəsinin göstəricisini hesablamaq üçün bu yuxarıda göstərilən
əməliyyatdan başqa digər variantı da, yəni baza (etalon) göstəricisini də müəyyən
etmək lazımdır.
Differensiallaşdırma üsulunda vahid keyfiyyət göstəricisi etalon – nümunənin
eyni keyfiyyət göstəricisi ilə müqayisə edilir və aşağıdakı formula ilə hesablanır:
;
P
P
q
baza
i
i
i
i
baza
i
i
P
P
q
