Dolzarb masalalari

Angliya 
Angliyada mezonlar asosida baholash tizimi davlat siyosatining ustuvor 
yo‘nalishlaridan biri sifatida qaraladi. 1988 yildan boshlab, birinchi milliy o‘quv 
dasturiga binoan, davlat imtihonlari bilan bir qatorda mamlakatda yagona 
mezonlarga asoslangan maktab ichidagi mezonlarga asoslangan baholash tizimi ish 
boshladi. 1998 yildan boshlab maktab ichidagi mezonlarga asoslangan baholash 
tizimida o‘rganish uchun baholash markazida kelgusi rivojlanish yo‘nalishlari 
aniqlandi. Ta’limni shakllantiruvchi baholash yoki o‘qituvchilar o‘quvchilarning 
o‘quv jarayonida yutuq sari qanday va qayerga borish kerakligi, vazifani eng yaxshi 
tarzda qanday bajarish kerakligini hal qilishda foydalanadigan ishonchli 
ma’lumotlarni izlash va izohlash jarayonini o‘z ichiga oladi. 
Angliya baholash tizimi quyidagi xususiyatlar bilan ifodalanadi: 
➢
baholash o‘qitish jarayoniga to‘liq kiritilgan va ularning ajralmas 
qismi hisoblanadi; 
➢
o‘qituvchilar va o‘quvchilar tomonidan o‘quv maqsadlarini 
muhokama qilish va kelishishni o‘z ichiga oladi; 
➢
o‘quv maqsadlariga erishishda o‘quvchilarga zarur yordam 
ko‘rsatishga qaratilgan; 
➢
o‘quvchilarni o‘zini o‘zi baholash va o‘zaro baholash jarayoniga 
jalb qiladi; 
➢
o‘quvchilarga keyingi qadamlarni belgilashda yordam berish 
uchun qayta aloqa beradi; 
➢
har bir o‘quvchining natijalarni yaxshilashi mumkinligiga 
ishonchni kuchaytiradi; 

---

➢
o‘qituvchilar va o‘quvchilarni baholash ma’lumotlarini ko‘rib 
chiqish va aks ettirish jarayoniga jalb qiladi. 
Amaliyotchilar va tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra, maktab ichidagi mezonlar 
asosida baholash tizimi o‘qituvchilarga o‘quvchilar ehtiyojlari to‘g‘risida to‘liqroq 
ma’lumot olishga imkon beradi, natijalarning ishonchliligini oshiradi, chunki bu 
dalillarning keng doirasini taqdim etadi [Mansell, Jeyms, Baholash bo‘yicha 
islohotlar guruhi, 2009 yil]. Maktab ichidagi mezonlarga asoslangan baholash tizimi 
bilan bir qatorda o‘quvchilar faoliyatini yakuniy baholash tizimi ham mavjud. 
Yakuniy baho 1-bosqich (7 yoshdagi bolalar), 2-bosqich (11 yoshli bolalar), 3-
bosqich (14 yoshdagi bolalar) asosiy bosqichlari, Shuningdek «GCSE» (16 yosh 
bolalar) milliy imtihonlari oxirida amalga oshiriladi va «A daraja» (18 yoshdagi 
bolalar) larga maktab ta’limining yakuniy bosqichlari bo‘lgan.