Dünya İqtisadi Forumu bütün hüquqları qorunur. İngilis dilində orjinal adı və naşiri

93
Haşiyə D: Şəhər İnnovasiyaları
Rəqəmsal olaraq yenidən proqramlaşdırıla bilən yerlər: Binalar 
hər an öz təyinatını teatr, idman zalı, sosial mərkəz, gecə klubu və ya 
hər hansı başqa bir istiqamətdə xidmət göstərmək üçün dəyişdirə 
biləcəklər. Beləliklə, məcmu şəhər ayaq izlərini ən aşağı səviyyəyə 
endirəcəklər və bu da şəhərlərə daha azdan daha çox əldə etmə im-
kanı yaradacaqdır. 
“Su şəbəkəsi”: 
Boruların interneti su axınlarını izləmək üçün su 
sisteminə sensorlar yerləşdirəcək və bununla da, bütün su dövriy-
yəsi insan və ekoloji ehtiyaclar üçün dayanıqlı su təchizatını təmin 
etməyə imkan verəcək tərzdə idarə ediləcəkdir.
Sosial şəbəkələr vasitəsilə ağacların mənimsənilməsi: 
Araş-
dırmalar bir şəhərin yaşıl sahələrinin 10% artırılmasının iqlim 
dəyişikliyinin səbəb olduğu istilik yüksəlişini tarazalaya biləcəyini 
göstərir. Bitkilər qısa dalğa radiasiyasının qarşısının alınmasına, su-
yun buxarlanmasına, ətrafdakı havanın sərinləşdirilməsinə və daha 
rahat mikro iqlimlərin yaradılmasına kömək edir. Ağac kölgəlikləri 
və kök sistemləri eyni zamanda, fırtınalar vaxtı su axınlarını azalda 
və qidalandırıcı yükləri tarazalaya bilir.
Yeni nəsil mobillik: 
Sensorlar, optik və bitişik prosessorlar üzrə 
əldə edilən irəliləyişlər sayəsində piyadalar və mühərriki olmayan 
nəqliyyat vasitələri üçün təhlükəsizliyin artırılması ictimai nəqliy-
yatdan daha çox istifadəyə, tıxacların və çirklənmənin azalmasına, 
sağlamlığın qorunmasına və işə gediş-gəlişlərin daha sürətli, daha 
dəqiq və daha ucuz olmasına kömək edəcəkdir.
Birgə-istehsal, birgə-isitmə, birgə-sərinlətmə:
Mexaniki 
birgə-enerji istehsal sistemləri artıq indidən daha çox istiliyi əldə 
edərək istifadə edə bilir və bununla da enerji məhsuldarlığını əhə-

---

DÖRDÜNCÜ S
Ə
NAYE 
İ
NQ
İ
LABI
94
miyyətli dərəcədə artırır. Elektrik enerjisi istehsalı ilə isitmə və sə-
rinlətməni birlikdə həyata keçirən üçlü istehsal sistemləri istiliyi bi-
naları istimək və ya sərinlətmək üçün istifadə edir (Məsələn, çoxlu 
sayda kompüterə sahib olan ofis komplekslərini sərinlətmək üçün).