Dvd-rom (digital video disk yoki digital versatile disk) – universal raqamli disk, video, audio va kompyuter formatidagi ma’lumotlar tashuvchisi. Bir tomonlama, bir qatlamli disklar 7 Gb

MULTIMEDIA ILOVALARINING TURLARI 
Multimedia ilovalari quyidagilarga bo’linadi:
• prezentasiyalar;
• animasion roliklar;
• o’yinlar;
• videoilovalar;
• multimediali galereyalar;
• audioilovalar;
• web uchun ilovalar.
1-jadvalda multimedia ilovalari haqida asosiy tushunchalar va ularning ko’rinishlari to’g’risida 
ma’lumot berilgan.

---

Multimedia ilovalari 
shakllari 
Tushuncha
Taqdimot/prezentasiyalar
Taqdimot (ing. 
presentation) 
- audiovizual vositalardan foydalanib 
ko’rgazmali shaklda ma’lumot taqdim etish shakli. Taqdimot yagona 
manbaga umumlashgan kompyuter animasiyasi, grafika, video, 
musiqa va ovozni o’zida mujassam etadi. Odatda taqdimot 
ma’lumotni qulay qabul qilish uchun syujet, ssenariy va strukturaga 
ega bo’ladi.
Animasion roliklar
Animasiya - multimediali texnologiya; tasvirning harakatlanayotgan 
ligini ifodalash uchun tasvirlarning ketma-ket namoyishi. Tasvir 
harakatini tasvirlash effekti sekundiga 16 ta kadrdan ortiq 
videokadrlar- ning almashinishida hosil bo’ladi.
O’yinlar
O’yin dam olish, ko’ngil ochish ehtiyojlarini qondirish, organizmdagi 
zuriqishni yuqotish hamda ma’lum malaka va ko’nikmalarni 
rivojlantirishga yo’naltirilgan multimedia ilovalaridandir.
Videoilovalar
Videoilovalar - xarakatlanuvchi tasvirlar ishlab chiqish texnologiyasi 
va namoyishi. Video tasvirlarni o’qish qurilmalari - videofilmlarni 
boshqaruvchi dasturlar.
Multimedia-galereyalar
Galereyalar - ovoz jo’rligidagi xarakatlanuvchi suratlar to’plami.
Audioilovalar
Ovozli fayllarni o’quvchi qurilmalar - raqamli tovushlar bilan 
ishlovchi dasturlar. Raqamli tovush - bu elektrik signal 
amplitudasining diskret sonlar bilan ifodalanishi.
web uchun ilovalar
web uchun ilovalar - bu alohida veb-saxifalar, uning tarkibiy qismlari 
(menyu, navigasiya v.b.), ma’lumot uzatish uchun ilovalar, ko’p 
kanalli ilovalar, chatlar va boshqalar.
Multimedia ilovalari yaratish texnologiyasini o’rganishda ularning qanday yaratilishini 
ifodalovchi ssenariy ishlab chiqiladi. Bundan kelib chiqib, har bir multimedia ilovasi turli 
tarkibiy qismlar (turli mavzular)dan tashkil topadi, degan mantiqiy xulosaga kelishimiz mumkin. 
Multimedia ilovalari tarkibini quyidagi qismlarga bo’lish mumkin: yaratilayotgan multimedia 
ilovasi uchun mavzu tanlash, ish maydonini belgilash (masshtab va fon), kadrlar, qatlamlardan 
foydalanish, turli shakllar simvollarini yaratish, dasturlash tilida o’zgaruvchilar kiritish va 
skriptlar yozish, tovushli fayllar bilan ishlash, matn qo’shish, effektlar yaratish, rasmlardan 
foydalanish va import qilish, kutubxonadagi tayyor komponentlardan foydalanish, navigasiyani 
yaratish, matn razmetkasi tillari va skriptlash tillaridan foydalanish.
O’z navbatida multimedia ilovalarini quyidagi turosti turlarga bo’lish mumkin. Quyida 
multimedia ilovalarining turosti turlari to’g’risidagi asosiy tushunchalar keltirilgan.
33

---