E nuritdinov odam fiziologiyasi

glikoproteinlar 
va 
mukoproteiniar 
deb 
ataladi. Ulaming tarkibidagi plazmaning 60% glukozasi organizmda aylanib 
yuradi. Alfa-2-globulinlar oqsillarining tarkibida mis elementi borligi uchun ularni 
seruloplazmin 
deyishadi. Bu oqsilning bir molekulasi 8 mis atomi bilan birikishi 
mumkin, ya'ni plazmadagi 90% mis oqsil bilan birikkan. 
Beta-globulinlar fosfolipid, xolesterin, sterepid gormon va metall kationlarini 
tashilishi uchun xizmat qiladi. Metall bor oqsil 
transferin 
deb ataladi, masalan, 
temirning qon orqali tashilishi uchun katta rol o'ynaydi. Transferinning bar bitta 
molekulasi temirning ikki atomini tashishi uchun moslashgan. 
Gamma-globulinlarning 
elektrik harakatchanligi juda past darajada, bu 
oqsillarga organizmga kiradigan virus va bakteriyalarga qarshilik ko'rsatadigan 
turli antitelalar kiradi. Bu oqsillarning miqdori odamni emlash vaqtida oshadi. 
Qonning agglutininlari ham gamma-globulinlarga kiradi. 
Fibrinogen 
(«tola hosil 
qiluvchi») eruvchi oqsil bo'lib, qon plazmasida mavjud Fibrinogen kimyoviy 
jihatdan o'zgarib, erimaydigan tolali oqsilga, ya'ni fibringa aylanadi va uning 
miqdori 0,3 % ni tashkil etadi (9-rasm). Fibrin tolalari quyuqlashib shikastlangan 
qon tomirlar teshigini yopib qo'yadi. Qon zardobi tarkibida fibrinogen yo'q, 
shu bilan u qon plazmasidan farq qiladi. 
 

---

17 
Qonning shaklli elementlari
Qonning shaklli elementlariga eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar kiradi (3, 
4 va 5 rasmlar). 
Eritrotsitlar, 
yoki qizil qon tanachalari odamda va sut emizuvchilarda yadrosiz 
bo'lib, ularning shakli o'rtasida ikki tomonidan botiq yumaloq kulchalarni eslatadi. 
Shaklining bunday bo'lishi . ularaing sathini kattalashtiradi. Eritrosit - hujayra 
asosi