gumoral va
to'siq funksiyalar deb ataluvchi omillar ana shu mexanizmlarning eng
muhim turlaridir.
Fagositoz (grekcha «fageo»-yemoq demakdir) organizm uchun yot bo'lgari
zarrachalarning turli hujayralar tomonidan yutilishiga , aytiladi. Hujayralarning
yo'lida uchraydigan yot zarrachalar, shu jumladan bakteriyalar ham hujayraning
sitoplazmasiga o'raladi va natijada uning ichiga qamaladi, keyinchalik u bakteriya
hujayralarining ichida hazm bo'lib yo'qoladi.
Immunitetning gumoral omillari. Baktcriyaiar shu bakteriyalarga sezgir
bo'lmagan organizmga kirsa, tezda nobud bo'ladi. Bular faqatgina fagositoz yo'li
bilan emas, balki organizm suyuqligida bo'lgan moddalarning parchalash ta'siri
tufayli ham nobud bo'ladi. Bu moddalar (yoki omillar) gumoral (grekcha gumor-
suyuqlik demakdir) moddalar deb ataladi. Bular qon bilan uzviy bog'langandir.
Yuqumli kasallikni boshdan kechirilgandan so'ng yoki organizmga biror mikrob
yoki organizm uchun yot bo'lgan oqsil moddalarini sun'iy ravishda yuborish yo'li
bilan qonda tegishli mikroblar va oqsil tanachalarini zararsizlantirish va parchalash
qobiliyatiga ega bo'lgan modda paydo bo'ladi. Bu moddalar
antitelalar deb ataladi.
Antitelalarni paydo qiladigan mikrob yoki oqsil tanachalari
antigeniar deb
ataladi.
Antilelalar asosan limfa tugunlarida va tomoqda hosil bo'lib, shu joydan qon
va limfaga o'tadi. Infeksiyadan tuzalgan organizm qonining zardobida antitelalar
paydo bo'lishi tufayli bu kasallikni qo'zg'atuvchisiga nisbatan yangi xususiyat paydo
bo'ladi. U immunli zardobga aylanadi. Antigen organizmga takror tushganda u
immunli zardobning antitelasi bilan bog'lanadi va zararsizlantiriladi.
Immunitet ishlab chiqarish mexamzmlari orasida
to'sqinlik qilish mexanizmi
ma'lum ahamiyat kasb etadi. Organizmning
