ƏHLİ-SÜNNƏ VƏ camaatin rəHBƏr və başÇilari

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ

2 Ey kaş, İbni Ömər bunu Təlhə və Zübeyrə deyəydi ki, hər ikisi beyətini sındırmış və onunla müharibə etmişdir. Allaha şərik qoşmaqdan sonra ən böyük günah sayılırsa, Təlhə və Zübeyrin axırı nə olacaqdır ki, həm beyəti sındırmış, həm də günahsızları öldürmüş, malları qarət etmiş və sonda öz etdikləri əhdə xəyanət etmişlər.

1 “Səhihi Buxari”, 1-ci cild, səh. 116; “Müsnədi Əhməd”, 2-ci cild, səh. 48; “Sünəni Beyhəqi”, 8-ci cild, səh. 159; “Ət-təbəqatul-kubra”, İbni Səd, 4-cü cild, səh. 183.

2 “Tarixi ibni Əsakir”.

3 “Tarixi xüləfa”, İbni Qüteybə, 2-ci cild, səh. 26.

1 “Səhihi Termizi”, 4-cü cild, səh. 433.

2 “Tarixi ibni Əsakir”, 4-cü cild, səh. 249.

3 “Ət-təbəqatul-kubra”, İbni Səd, 4-cü cild, səh. 149; “Əl-mühəlla”, İbni Həzm, 4-cü cild, səh. 213.

1 “Səhihi Müslüm”, 2-ci cild, səh. 133; “Səhihi Termizi”, 1-ci cild, səh. 495; “Sünəni ibni Davud”, 1-ci cild, səh. 159.

2 “Hücurat” surəsi, 9-cu ayə.

2 “Ət-təbəqatul-kubra”, İbni Səd, 4-cü cild, səh. 110.

3 “Fəthul-bari”, 13-cü cild, səh. 39.

1 “Tarixi Süyuti”, “Kənzül-ümmal”, “Tarixi ibni Əsakir” və “Zəhəbi”; ünvanlarla tanış olmaq üçün bu kitabın “on iki xəlifə” fəslinə müraciət edin.

2 “Sünəni ibni Davud”, 2-ci cild, səh. 166-167; “Sünəni Beyhəqi”, 5-ci cild, səh. 51; “Müsnədi Əhməd”, 2-ci cild, səh. 29.

3 “Səhihi Buxari” və “Səhihi Müslüm”, 5-ci cild, səh. 21.

1 “Səhihi Buxari”, 2-ci cild, “cənazə” kitabı, “cənazələrin ardınca getmənin fəziləti” babı, səh. 89.

1 “Həşr” surəsi, 20-ci ayə.

1 “Tarixi ibni Əsum”, 2-ci cild, səh. 311; “Nəhcül-bəlağənin şərhi”, İbni Əbil-hədid, 2-ci cild, səh. 166.

1 “Tarixi Yəqubi”, 2-ci cild. səh. 161; “Şərhi Nəhcül-bəlağə”, İbni Əbil-hədid, 4-cü cild, səh. 61-62.

1 “Tarixi Məsudi”, 3-cü cild, səh. 76-77; “Nəhcül-bəlağənin şərhi”, İbni Əbil-hədid”, 20-ci cild, səh. 127-128.

2 İbni Abbas qocaldığı zaman kor olduğuna görə ona kor deyir. Amma “anandan soruş” deməsinə gəldikdə isə, ona görədir ki, Zübeyr Əsma ilə müvəqqəti ailə qurmuş və Abdullah həmin müvəqqəti ailə qurmadan, yəni siğədən dünyaya gəlmişdi. Abdullah anasından soruşduqda, anası dedi: Sənə demədimmi ki, Abdullah ibni Abbasla söz güləşdirmə. Ərəblərin eybini o hamıdan yaxşı bilir.

1 “Əddurrul-mənsur fit-təfsiri bil-məsur”, Cəlaləddin Süyuti, 8-ci cild, səh. 159. (“Bəyyinə” surəsinin təfsiri.)

2 And olsun ki, bu çox məntiqli sözdür, yolu bütün yalançı mühəddislərin üzünə bağlayır. Peyğəmbər (s)-in bezar olduğu şeyləri ona nisbət vermənin qarşısını alır.

1 “Hud” surəsi, 17-ci ayə.

1 “Maidə” surəsi, 6-cı ayə.

2 “Təfsiri Kəbir”, Fəxri Razi, 11-ci cild, səh. 161.

3 “Muhəlla”, İbni Həzm, 2-ci cild, səh. 56.

4 “Təfsiri Kəbir”, Fəxri Razi, 1-ci cild, səh. 161.

1 “Nisa” surəsi, 105-ci ayə və “Səhihi Buxari”, 8-ci cild, səh. 148.

2 “Yunis” surəsi, 15-ci ayə.

3 “Haqqə” surəsi, 44-47-ci ayələr.

4 Məqsəd Əli (ə) vvə onun övladları zamanında yaşayanlardır ki, əhli-sünnət və camaatı yaratmışlar.

5 Bu barədə geniş danışıb onların rəhbərlərinin söz və nəzərlərini “Düz danışanlarla birlikdə” kitabında qeyd etmişik.

1 “Ət-təbəqatul-kubra”, İbni Səd, 6-cı cild, səh. 275.

1 “Sünəni Darəmi”, 1-ci cild, səh. 145.

2 “Cameu bəyanil-elm”, 2-ci cild, səh. 191.

3 “Cameu bəyanil-elm”, 2-ci cild, səh. 191.

1 “Kəhf” surəsi, 5-ci ayə.

1 “Təzkirətul-huffaz”, Zəhəbi, 1-ci cild, səh. 3.

2 “Kənzül-ümmal”, 5-ci cild. səh. 644. İbni Kəsir və Zəhəbi. “Təzkirətul-huffaz”, 1-ci cild, səh. 5.

3 “Təzkirətul-huffaz”, Zəhəbi, 1-ci cild, səh. 6.

4 “Səhihi Buxari”, 2-ci cild, səh. 80-81.

1 “Nəhl” surəsi, 80-cı ayə.

2 “Fatir” surəsi, 22-ci ayə. “Səhihi Buxari”, 2-ci cild, səh. 101; “Səhihi Müslüm”, 3-cü cild, səh. 44; “cənaiz” kitabı, “əl-meyyitu yuəzzəbu bibukai əhlihi əleyh” babı.

3 “Şura” surəsi, 51-ci ayə.

4 “Ənam” surəsi, 103-cü ayə.

5 “Loğman” surəsi, 34-^{cü ayə.}

6 ^{“Maidə” surəsi,} 67-ci ayə.

1 “Şəvahidut-tənzil”, Həskani, 2-ci cild, səh. 224; “Qayətul-məram”, səh. 417; “Ər-riyazun-nəzrə”, 3-cü cild, səh. 104.

2 “Tarixi Təbəri”, 1-ci cild, səh. 31, (Əlinin islamı haqqında); “Sünəni ibni Macə”, 1-ci cild, səh. 44; “Xəsaisi Nəsai”, səh. 38; “Müstədrəki Hakim”, 3-cü cild, səh. 112.

3 Əhli-sünnə və camaat Osmanı Zunnureyn adlandırırlar. Səbəbini də belə bəyan edirlər ki, o, Peyğəmbərin iki qızı Rüqəyyə və Ümmü Külsümlə evlənmişdir. Həqiqətdə bu iki nəfər Peyğəmbərin deyil, onun zövcəsinin qızları idi. Əgər onları Peyğəmbər (s)-in qızları belə saysaq, yenə də onları nur adlandıra bilmərik. Çünki Peyğəmbər (s) bir hədis belə onların haqqında deməmişdir. Peyğəmbərin haqqında buyurduğu: “o, behişt qadınlarının sərvəridir” – Fatimə (əleyha-salam) niyə görə nur adlandırılmır? Bu əsasa görə, niyə Əli (ə)-a “Zunnur” (nur sahibi) demirlər?!

1 “Hud” surəsi, 24-cü ayə.