5.1.8. Torpağın turşuluğu və qələviliyinin ekoloji əhəmiyyəti Mühit reaksiyasının (pH) torpağın əsas xüsusiyyətlərinə, eləcə də bitki və
mikroorqanizmlərə göstərdiyi təsir bir mənalı ifadə olunmur.
pH 4,0-5,0. Kəskin turş mühit reaksiyası. Tez-tez rütubətli iqlim şəraitində
rast gəlir, podzollu və bataqlıq torpaqları, sarıtorpaq və podzollu-qırmızı və digər
torpaqlar üçün səciyyəvidir. Bu torpaqlar əhəngdən, həmçinin kalium, kükürd, bor,
sink, kobalt və yod birləşmələrindən güclü dərəcədə yuyulmuşdur. Bitkilərin
fosfatlardan istifadəetmə səviyyəsi aşağıdır. Dəmir, alüminium və manqan daha
mütəhərrikdir və bir çox bitkilərə (çay kolundan başqa) zəhərləyici təsir göstərir.
Bakteriyaların fəaliyyəti sıxışdırılıb, göbələklərin yüksək fəallığı müşahidə olunur.
Bir çox kənd təsərrüfatı bitkiləri mühit reaksiyasının dəyişilməsinə ehtiyac duyur,
lakin əhəngləmə çox ehtiyatla tətbiq olunmalıdır. Belə torpaqlar bir qayda olaraq
münbitlik baxımından olduqca zəifdir və bu proses üzvi maddələrin dağılmasını
doğurmaqla yanaşı, hətta torpağın fiziki xassələrini də pisləşdirə bilər. Çox hallarda
torpaqların fiziki xüsusiyyətləri olduqca əlverişlidir: onların kolloidləri mütəhərrik
A1
3+
və Fe
3+
ilə pıxtalaşmışdır. Belə torpaqlara yaz yetişkənliyi dövrü məxsus deyil.
Onları ilin istənilən fəslində becərmək olar. Qeyd olunan pH mühitə malik torpaqları
turşuluğu sevən və turşuluğa davamlı bitkilər altında istifadə etmək daha səmərəlidir.
