Əl-maiDƏ (SÜFRƏ)

(5.98) “Bilin ki, Allahın əzabı şiddətlidir və Allah Bağışlayandır, Rəhmedəndir!”
Bu iki həqiqət haqqında biliklər qəlbinizi tərk etməməlidir və siz onlara qəti əmin olma­lısınız. Siz bilməlisiniz ki, Allah itaətsizlik göstərənləri həm bu dünyada və həm də Axirətdə ağır cəzaya düçar edə bilər. Bununla yanaşı, O, tövbə edib, Ona tabe olan hər kəsi ba­ğışlaya və əfv edə bilər. Bu bilik sizə Allahın verəcəyi cəzadan qorxmağa və Onun bağışlayacağı və müka­fatlandıra­cağına ümid bəsləməyə kömək edər və belə olduqda, siz həmişə bu iki sifətə uyğun olaraq rəftar edərsiniz.
           
(5.99) “Peyğəmbərin üzərinə düşən vəzifəsi ancaq (Allahın əmrlərini insanlara) təbliğ etməkdir. Allah üzə çıxartdıqlarınızı və gizlətdiklərinizi (hamısını) bilir!”
Muhəmməd Peyğəmbərin (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) yeganə vəzifəsi vəhyi insanlara çatdırmaqdı və o (ona Allahın salavatı və salamı olsun!), bu vəzifəni, ona tapşırıldığı kimi yerinə yetirdi. Əlbəttə ki, Kainatda baş verənlər onun (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) sərəncamında deyildi və bunun əvəzində Allah qullarının nəyi aşkar etdikləri və nəyi gizlətdikləri haqqında hər şeyi bilirdi. Allah Öz biliyinə uyğun olaraq, onların hər birinə, layiq olduqlarının əvəzini verəcəkdir.
               

(5.100) “(Ey Elçim!) De: “(Ey insan!) Murdar (haram) şeyin çoxluğu xoşu­na gəlsə belə, murdarla təmiz (haramla halal) bir ola bilməz”. Ey ağıl sahibləri, Allahdan qorxun ki, nicat tapasınız”.
Allah Peyğəmbərinə (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) tapşırır ki, insanları pisliklərdən çəkindirsin, onları xeyirxah işlər görməyə ruhlandırsın və onlara izah etsin ki, murdar şeylərlə halal olanlar heç vaxt bir-biri ilə bərabər tutula bilməzlər. İman heç vaxt kafirliklə, itaət üsyankarlıqla, Cənnət sakinləri Cəhənnəmdə əzab çəkənlərlə, murdar əməllər saleh əməllərlə və haram yollarla mal-mülk əldə edənlərlə halal zəhmətlə qazanılmış əmlakla müqayisə oluna bilməz. Əgər hətta murdar şeylərin çoxluğu insanı heyran qoysa belə, o ona heç bir fayda verməz, əksinə, onun dindarlığına və maddi rifahına ziyan vurar.

Sonra Allah ağıl sahiblərinə əmr edir ki, təqvalılığa etiqad etsinlər. Fövqəluca Allah sağlam mühakimə yürütmək qabiliyyəti və doğru baxışları olanlara layiq olduqlarına görə müraciət edir ki, onlara xüsusi diqqət yetirilsin, çünki onlar xeyirxah təşəbbüslər üçün yarıyırlar. Allah xəbər verir ki, insanların uğur qazanması onların Allahdan nə dərəcədə qorxmalarından asılıdır. Bunun mahiyyəti – insanın hansı səviyyədə öz Rəbbinin hökm­lərinə və haramlarına layiqincə riayət etməsindən ibarətdir. Təqvalı olmağa etiqad edən hökmən uğur əldə edəcək, kim isə ondan boyun qaçırsa, ziyana düşəcək və böyük mənfəətdən məhrum olacaqdır.
                         

(5.101) “Ey iman gətirənlər! Sizə bəlli olunca qanınızı qaraldacaq şeylər barəsində soruşmayın. Əgər onlar haqqında Quran nazil edildikdə soruşsanız, onlar sizə aydın olar. (Lakin pis vəziyyətdə qalar və kədərlənərsiniz). Allah onları (indiyə qədər verdiyiniz bu cür sualları) bağışladı. Allah bağışlayandır, həlimdir! (Bən­də­lə­rinə əzab verməkdə tələsən deyildir!)”.
Allah Öz iman gətirmiş qullarına, onlara yenicə məlum olan və qanlarını qaral­da­caq və narahat edəcək şeylər haqqında soruşmağı qadağan edir. Bu, Allahın Elçisindən (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) öz valideynləri və onların Cənnət bağlarında və ya Cəhənnəmdə yeri haqqında soruşan bəzi səhabələrin suallarına aid idi və halbuki bu barədə əldə edəcəkləri biliklər onlara yaxşı bir şey vəd etmirdi. Bu həmçinin qeyri-adi hadisələr haqqında verilən sualla­ra və ya soruşulması ardınca ağır hökmlər nazil edilməsinə səbəb ola biləcək və hətta müsəlmanları çətin vəziyyətə sala biləcək və yaxud da tamamilə faydasız suallara aiddi.

Allah bu barədə sual verməyi qadağan etdi. Ardınca belə arzuolunmaz nəticələrə səbəb olmayacaq suallara gəldikdə isə, müsəlmanlara belə sualları vermək əmr olunurdu, çünki Fövqəluca Allah bununla əlaqədar buyurur: “...Bilmirsinizsə, Zikr sahiblərindən soruşun” (Nəhl, 16/43).

Allah bildirir ki, səhabələr Peyğəmbərə (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) əlverişli vaxtda – Quran nazil edilən zaman aydın olmayan və başa düşül­mə­yən ayələrlə əlaqədar sual ver­səydilər, yəni, vəhyin göydən nazil edilməsi hələ mümkün olduğu bir şəraitdə sual ver­­səydilər, onda onlar izahat alar və həqiqəti öyrənə bilərdilər. Lakin səhabələr bunu etmədik­ləri halda, digər müsəlmanların hamısı, Allahın üstündən keçdiyi məsələləri müzakirə etməkdən çəkinməlidirlər.

O, Öz qullarına bu aydın olmayan məsələlərlə bağlı olan şeyləri bağışladı və elə onların əmin-amanlığı xatirinə bu mətləbin üstündən keçdi. O, onlara iltifat göstərərək, Vəhydə haqqında heç nə deyilməmiş hər şeyi etməyə imkan verdi. Bağışlama, səbirlilik və mərhəmət Onun ayrılmaz sifətləridir və insanlar Onun bağışlamasına can atmalı, Onun mərhəməti və lütfkarlığına sığınma­lıdırlar.

         