Ər psixologiya elminin sürə



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/50
tarix13.04.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#13830
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   50

mücə
rr
ə


 
215 
 
 
münasibə
tl
ə
r v
ə
 
simvollar üzə
rind
ə
 
ə
m
ə
liyyatlar aparmaq qabiliyy
ə
ti kimi 
s
ə
ciyy
ə
l
ə
ndirirdil
ə
r.  Bel
ə
 
ki,  P.Torndayk  qeyd  edirdi  ki,  intellekt  mücə
rr
ə

t
ə
f
əkkürdən asılıdır və
 problemin h
ə
llind
ə
 
mücə
rr
ə

ə
lam
ə
tl
ə
r
ə
 istinad etm
ə

bacarığında təzahür edir. Lakin intellektin yalnız mücə
rr
ə
dl
əşdirmə
  qabiliyy
ə
ti 
kimi  başa
 
düşülmə
si,  intellektual  qabiliyy
ə
tl
ə
rin  dair
ə
sini  m
əhdudlaşdırdığına 
görə
, psixoloqlar t
ə
r
ə
find
ə
n birm
ənalı qarşılanmadı. 
 
―İntellekt‖ anlayışının  elmi tə
hlilini ver
ən bir sıra
 
psixoloqların (B.Ştren, 
L.Terstoun,  E.Klapared,  P.Pinter,  J.Piaje  v
ə
  b.)  fikrinc
ə,  bu  anlayış  yeni 
şə
rait
ə
 
uyğunlaşma  qabiliyyəti  kimi  başa  düşülməlidir.  V.Şterin  yazırdı  ki, 
intellekt t
ə
f
əkkür ə
m
əliyyatlarından intellektual mə
qs
ə
d
ə
 
çatmaq üçün düzgün 
istifad
ə
 
üsullarıdır. 
 
XX 
ə
srin  70-ci  ill
ə
rind
ə
  intellekt
ə
 
baxışda  yeni  tendensiy
alar  meydana 
g
əldi.  Onların  müə
llifl
ə
rind
ə
n  biri  olan  Q.Qardner  intellekti  kompyuter 
proqramı  şə
klind
ə
  t
ə
s
əvvür  edir  və
 
yazırdı  ki,  ümumiyyə
tl
ə
,  intellekti  genetik 
c
ə
h
ə
td
ən  proqramlaşmış, daxili və
 
xarici informasiyaya uyğunlaşmış, neyron 
mexanizmi  v
ə
  ya  kompyu
ter  sistemi  şə
kilind
ə
 
qurulmuş  sistem  kimi  başa 
düşmək  olar.  Bu  dövrdə
 
intellekt  psixologiyası  üzrə
 
araşdırmalar  aparan 
t
ədqiqatçılar  insan  fikirlə
ri  il
ə
  m
ə
s
ə
l
ə
  h
ə
ll  ed
ə
n  kompyuter 
ə
m
əliyyatlarının 
gedişi arasında anologiya axtarmağa çalışırdılar. 
 
1959-cu  ild
ə
n  Rilferd  intellektin  strukturunu  t
əşkil  edə
n  120  faktorun 
adını  qeyd  etmiş,  onun  kubik  modelini  yaratmışdı.  1967
-ci  ild
ə
  Kettel  qeyd 
etmişdir  ki,  bizim  hər  birimiz  doğulduğumuz  andan  etibarə
n  potensial 
intellekt
ə
  malikik,  ki,  bu  da  bizim  t
ə
f
ə
kk
ür,  mücə
rr
ə
dl
əşdirmə,  mühakimə
 
qabiliyy
ə
tl
ə
rimizin 
əsasında durur. Tə
xmin
ən 20 yaşda intellekt özünün daha 
yüksək çiçə
kl
ə
nm
ə
 h
ə
ddin
ə
 
çatır. 
 
İntellekt  mücə
rr
ə
d  bir  fenomen  deyil,  o,  f
ə
rdin,  subyektin  konkret 
intellektual f
ə
aliyy
ə
tinin t
əzahürüdür. Bə
zi psixoloji konsepsiyalar intellekti 
ə
qli 
ə
m
ə
liyyatlar  sistemi,  h
ə
ll  stili  v
ə
  problemin  h
əlli  strategiyası
  il
ə
 
eynil
əşdirir,  fə
rdin  situasiyaya  daha  s
ə
m
ə
r
əli  yanaşması  hesab  edirlə
r. 

 
216 
 
 
İnsanın  hansı  xüsusiyyə
tl
ə
rinin  onun  intellektini 
ə
ks  etdirm
əsi  bu  günə
d
ə

müb
ahis
ə
lidir. B
ə
zi aliml
ər intellekti abstrakt (mücə
rr
ə
d) t
ə
f
əkkür kimi qə
l
ə
m
ə
 
verir,  onu  insanın  mə
qs
ə
d
əuyğun  fə
aliyy
ət  forması  adlandırırlar.  ABŞ, 
İngiltə
r
ə
,  v
ə
 
bir  çox  qərb  ölkə
l
ə
rind
ə
 
intellektin  ölçülmə
si  t
əcrübəsi  geniş 
yayılmışdır. İntellekt idrakın mürə
kk
ə
b inteqral m
ə
rh
ə
l
ə
si olub, 
ə
qli f
ə
aliyy
ə
tin 
bir  çox  cə
h
ə
tl
ərini özündə
 
ə
ks  etdirir.  Tarixd
ə
 
özlə
rin
ə
 
ə
b
ə
di  heyk
əl  qoymuş 
bir çox məşhur adamlar 
- t
əkamül nə
z
ə
riyy
əsinin banisi Ç.Darvin, rus yazıçısı 
F.M.Dostoyevski,  yazıçı  və
  h
ə
kim  N.N
ə
rimanov,  fizik 
A.Eynşteyn,  fizioloqlar 
L.Paster,  İ.Pavlov,  İ.Seçenov,  kimyaçılar  D.Mendeleyev,  Y.Mə
mm
ə
d
ə
liyev, 
h
ə
rbi  xadiml
ər  H.Aslanov,  Suvorov,  dövlə
t  xadiml
əri  Atatürk,  H.Əliyev,  Şarl 
de-Qoll v
ə
 
onlarla başqaları dərin intellekt sahibi olmuşlar. 
 
Avropa  psixoloqlarından  V.Ştern,  J.Piaje  və
 
başqaları  intellekti  fə
rdin 
h
əyat şə
raitin
ə
 
biopsixi adaptasiyası kimi sə
ciyy
ə
l
ə
ndirirdil
ə
r.  
Geştalt  psixologiyanın  nümayə
nd
ə
l
ə
ri  M.Vertheymer  v
ə
 
V.Köler 
intellektin  m
əhsuldar  yaradıcılıq  komponentlərini  öyrə
n
ə
r
ə
k  elm
ə
 
―insayt― 
an
layışını  gətirmişlə
r.  XX 
əsrin  başlanğıcında  fransız  psixoloqları  A.Bine  və
 
T.Simon 
ə
qli  qabiliyy
ə
tl
ə
rin  s
ə
viyy
əsini  müə
y
ə
n  etm
ək  üçün  xüsusi  testlə

t
əklif  etmişdilər.  Onların  tədqiqatları  ilə
  intellekt
ə
 
praqmatik  baxış  tə
rzi 
formalaşmış və
 hal-
hazırda da
 bu davam etm
ə
kd
ədir. Bu nöqteyi
-n
ə
z
ə
r
ə
 
görə
 
intellekt  müvafiq  mə
s
ə
l
ə
l
ə
ri  orijinal  yolla  h
ə
ll  etm
ə
kd
ə
n,  sosial-m
ə
d
ə
ni  h
ə
yat 
şə
raitin
ə
 s
ə
m
ə
r
əli şə
kild
ə
 
qoşulmaqdan və
 
müvə
ff
ə
qiyy
ə
tl
ə
 
uyğunlaşmaqdan 
ibar
ə
tdir.  Onlar  bel
ə
  hesab  edirdil
ər  ki,  bunun  üçün  intell
ektin  m
ə
d
ə
ni 
t
ə
sirl
ə
rd
ən asılı 
olmayan anadang
ə
lm
ə
 
baza strukturları
 
olmalıdır.İntellektin 
diaqnostikasının  tə
kmill
əşdiril
m
ə
si  m
ə
qs
ə
dil
ə
  onlar  onun  strukturunun 
müxtə
lif t
ədqiqat üsullarını, ilk növbə
d
ə
 faktor t
ə
hlilini ir
əli sürmüşlər. Müxtə
lif 
müə
llifl
ər  intellektin  baza  faktorlarının  1
-2-d
ə
n  120-d
ək  olmaqla  çoxsaylı 
k
ə
miyy
ət göstə
ricil
ərini qeyd etmişlə
r.  
XX 
ə
srd
ə
 elmi-texniki t
ə
r
ə
qqinin n
ə
tic
ə
si olaraq kibernetika, informasiya 
n
ə
z
ə
riyy
əsi,  hesablayıcı  texnika  və
  kompyu
ter  texnikasının  yaranması 

 
217 
 
 
z
ə
minind
ə
 
müxtə
lif  proqramlarla  idar
ə
 
olunan  süni  intellekt  yaratmaq 
f
ə
rziyy
əsi reallığa çevrilmişdir. 
 
Subyektin intellektual f
ə
aliyy
əti onun şüuru və
 onun t
ə
rkibin
ə
 daxil olan 
idrak  prosesl
ərinin,  ilk  növbə
d
ə
  t
ə
f
əkkürün  fə
aliyy
ə
til
ə
 
bağlıdır.  Burada 
t
ə
f
əkkür  ə
m
əliyyatları,  onun  mə
zmunlu 
ə
m
ə
liyyat  komponentl
əri  başlıca  yer 
tutur. T
ə
f
əkkür psixi fə
aliyy
ə
td
ə
 
özü tənzim olunan forma kimi çıxış edir, bu və
 
ya  dig
ə
r  intellektual  m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin  h
ə
llind
ə
  n
əinki  planlaşdırma  və
  icra 
funksiyalarını  yerinə
  yetirir,  h
ə
m  d
ə
 
özünə
n
ə
zar
ət,  yanlış  gedişlə
rin 
korreksiyasını  da  icra  edir.  İntellektual  mə
s
ə
l
ə
ni  h
ə
ll  ed
ə
n  subyekt  h
ə
r  bir 
ə
m
əliyyatı  ayrılıqda  deyil,  verilmiş  mə
ntiqi 
ə
m
ə
liyyatlar  sistemind
ə
  yerin
ə
 
yetirir,  h
əll zamanı atdığı hər bir addıma nə
zar
ət edir. Bütün bunları s
istemli 
bir 
ə
m
ə
liyyat  kompleksi  kimi  qiym
ə
tl
ə
ndir
ə
r
ə
k  intellektual  f
ə
aliyy
ə
ti  daim 
t
ə
nziml
ə
n
ə
n f
ə
aliyy
ə
t kimi xarakteriz
ə
 etm
ə
k olar. 
İntellektual  fə
aliyy
ətin  qeyd  olunan  strukturu  onun  bütün  növlə
rinin  - 
h
ə

ə
m
ə
li-
ə
yani  m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin  (m
ə
s
ə
l
ə
n,  konstruktiv  f
ə
aliyy
ə
t),  h
ə
m  d
ə
  nitq 
planında həyata keçirilə
n n
ə
z
ə
ri m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin h
ə
llind
ə
 t
əzahür edir. 
 
Bütün  hallarda  intellektual  fə
aliyy
ətin  bütün  növləri  özünün  inkişafının 
ilkin  fazalarında  bir  sıra  mə
rh
ə
l
ə
l
ə
rd
ən  keçir  ki,  bunlar  da  ə
qli  f
ə
aliyy
ə
ti 
t
ə
dric
ə
n  t
ə
kmill
əşdirir.  Əqli  fə
aliyy
ətin  formalaşması  prosesi  aşkar 
maddil
əşmiş  fə
aliyy
ət  formalarından  ixtisar  edilmiş,  yığcam  formaya  keçid

ə
vv
ə
lc
ə
 
xarici nitqin kömə
yi il
ə
 sonra is
ə
 
ə
qld
ə
 icra yolu il
ə
 
gedir. İnkişaf etmiş 
intellektual f
ə
aliyy
ə
t s
ə
viyy
ə
sind
ə
 
bu cür
 
―ixtisar edilmiş― sürə
tl
ə
 c
ə
r
ə
yan ed
ə

ə
m
ə
liyyatlar t
ə
f
əkkürün əsasını təşkil edir. 
 
 
İntellektin  ölçülmə
si  v
ə
 
diaqnostikası  üçün  adə
t
ən  sürə
tli  intellekt 
testl
ə
rind
ə
n-Ayzenk  testind
ə
n,  Veksler  testind
ə
n, 
Ravenin  mütə
r
ə
qqi 
matrisl
ə
rind
ə
n (Raven testi), Kettelin intellekt v
ə
 s. testl
ə
rind
ə
n istifad
ə
 olunur.  
 
 
 

 
218 
 
 
 
 
 
V  f
ə
sil
ə
 aid suallar v
ə
 
tapşırıqlar: 
 
1. 
“Psixodiaqnostika” anlayışı nə
yi ifad
ə
 edir? 
2. 
Psixodiaqnostikanın qarşısında duran ə
sas v
ə
zif
ə
l
ə
r n
ə
d
ə
n ibar
ə
tdir? 
3.  Psixoloji diaqnostikada istifad
ə
 olunan 
ə
sa
s metodlar hansılardır?
 
4. 
Müasir psixoloji testlər hansılardır?
 
5.  M
ə
kt
ə
b
ə
q
ə
d
ər 
müə
ssis
ə
l
ə
rd
ə
 
psixoloji 
diaqnostika 
işi 
necə
 
qurulmalıdır?
 
6. 
Psixi inkişafda geridə
qalma n
ə
dir v
ə
 onun 
ə
sas s
ə
b
ə
bl
əri hansılardır?
 
7. 
Uşaqların 

k
ə
t
ə

t
ə
limin
ə
 
hazırlığının 
diaqnostikası 
necə
 
keçirilməlidir? 
Burada 
hansı 
metodikalardan 
istifadə
 
etm
ə

m
ə
qs
ə
d
əuyğundur?
 
8. 
Kiçik  yaşlı  mə
kt
ə
blil
ə
rinin  idrak  prosesl
ərinin  diaqnostikasında  hansı 
metodlardan istifad
ə
 
olunmalıdır?
 
9. 
Şə
xsiyy
ət,  ünsiyyə
t  v
ə
 
qarşılıqlı  münasibə
tl
ərin  diaqnostikasında 
sınaqdan çıxarılmış metodikalar hansılardır?
 
10.  İntellektin  diaqnostikasında  istifadə
 
olunan  metodikaların  adlarını 
söylə
yin. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
219 
 
 
VI   FƏSİL
 
Psixoloji profilaktika 
1.6.1.  
Müasir psixoprofilaktikanın mə
qs
ə
di v
ə
 v
ə
zif
ə
l
ə
ri 
 
 
Psixoprofilaktika m
ə
sl
ə
h
ə
tverm
ə
 m
ə
nt
ə
q
ə
l
əri, ―inam telefonları‖ və
 dig
ə

t
ə
sisatlar  vasit
ə
sil
ə
  psixi  c
ə
h
ə
td
ən  sağlam,  lakin  ehtiyacı  olan  adamlara 
psixoloji yardımın göstə
rilm
ə
sini 
ə
hat
ə
 ed
ə
n vahid psixoloji xidm
ətin  ayrılmaz 
t
ə
rkib  hiss
ə
l
ə
rind
ə
n  v
ə
 
ən  mühüm  istiqamə
tl
ə
rind
ə
n  biridir.  O,  t
ə
hsil 
müə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
  t
əhsil  alanların,  tə
rbiy
ə
 
olunanların  qarşılaşdığı  maneə
  v
ə
 
çə
tinlikl
ər  haqqında  vaxtında  xə
b
ərdarlıq  edilmə
si  v
ə
 
onların  qarşısının 
alınması mə
qs
ə
dil
ə
 
pedaqoji işçilə
r  v
ə
  valideynl
ər üçün  konkret tövsiyə
l
ə
rin  
işlə
nilib ha
zırlanmasını nə
z
ə
rd
ə
 tutan f
ə
aliyy
ə
t sah
ə
sidir.  
 
Psixoprofilaktika  psixokorreksiya  metodlarına  ə
saslanmaqla 
ə
halinin 
vaxtında  məlumatlandırılmasını,  “risk  qrupu”na
  aid  edil
ən  adamların 
müayinə
si  v
ə
 
onlarla  psixoprofilaktik  işlərin  aparılmasını,  müşahidə
  olunan 
qüsurların  simptomlarının  vaxtında  aradan  qaldırılmasını  nə
z
ə
rd
ə
  tutur. 
Müasir  psixoloji  profilaktikanın  ə
sas  v
ə
zif
ə
si  adamlara  istehsalat,  t
ə
hsil, 
idman,  ail
ə
,  biznes  v
ə
  s.  kimi  sah
ə
l
ə
rd
ə
,  habel
ə
 
böhranlı  və
ziyy
ə
tl
ə
rd
ə

ekstremal şə
raitl
ə
rd
ə
 z
ə
ruri 
köməyin göstə
rilm
ə
sind
ə
n ibar
ə
tdir. 
 
Ail
ə
daxili  konfliktl
ə
rin    h
ə
llind
ə,  xüsusilə
  ail
ə
l
ə
r
ə
  psixoloji  d
ə
st
ə
yin 
göstə
rilm
əsi  baxımdan  psixoloji  profilaktika  hə
m  d
ə
  humanitar  xidm
ə

sah
ə
si kimi d
ə
 n
ə
z
ə
rd
ən keçirilə
 bil
ə
r. 
 Psixoloji  profilaktika 
uşağın  inkişafında  arzuolunmaz  mümkün 
anomaliya    v
ə
 
qüsurların    irə
lic
ə
d
ən  qarşısını  almağa  yönəlmiş  qabaqlayıcı 
t
ə
dbirl
ə
r  sistemidir.  Bu  istiqam
ə
tin  psixoloji  xidm
ə
t  sistemind
ə
  z
ə
rililiyi 
müə
llim,  t
ə
rbiy
əçi  və
 
şagirdlə
rd
ə
  psixoloji  bilikl
ə
r
ə
  olan  t
ə
l
əbatların  tə
min 
edilm
ə
si  z
ə
rur
ə
ti  il
ə
 
bağlıdır.  Praktik  psixoloq  psixoprofilaktik  işlə
r  vasit
ə
sil
ə
 
müə
llim  v
ə
  t
ə
rbiy
əçilə
rd
ə
,  valideynl
ə
rd
ə
  v
ə
 
ya  onları  ə
v
ə
z  ed
ən  şə
xsl
ə
rd
ə
 
ümumi  psixoloji  mə
d
ə
niyy
ət  formalaşdırır,  uşaqlarla  iş  zamanı  psixoloji 

 
220 
 
 
bilikl
ə
rd
ə
n  istifad
ə
nin  z
ə
rur
iliyini,  onların  hə
rt
ə
r
əfli  inkişafı  üçün  əlverişli 
t
ə
hsill
ə
ndirici, 
t
ə
rbiy
ə
edici 
v
ə
 
inkişafetdirici  mühitin  yaradılmasının 
ə
h
ə
miyy
ə
tini 
əsaslandırır. Psixoprofilaktik iş müə
llim,  valideyn  v
ə
  t
ə
rbiy
əçilə

t
ə
r
ə
find
ə
n  yerin
ə
  yetirdikl
əri  gündə
lik  sosial  roll
ardan  asılı  olaraq    hə
yata 
keçirilsə
  d
ə
,  bu  sah
ə
d
ə
 
ixtisaslı  işin  mə
suliyy
əti  praktik  psixoloqun  üzə
rin
ə
 
düşür.  Psixoloq  sinif  rə
hb
ə
rl
ə
ri  v
ə
 
müə
lliml
ə
r
ə
 
ayrı
-
ayrı  şagirdlə
rin  v
ə
  ya 
onların  müxtəlif  sosial  qruplarının  qarşılıqlı  olaraq  digə
rl
ə
rin
ə
  m
ə
nfi  t
ə
sirini 
proqnozlaşdırmaq    və
  x
ə
b
ərdarlıq  etmə
kl
ə
 
davranışda  və
 
qarşılıqlı 
münasibə
tl
ə
rd
ə
  yarana  bil
ə
c
ək  pozğunluqların  vaxtında  qarşısını  almaqda 
yardım göstərmiş olur. 
 
 
Psixoprofilaktik    istiqam
ə
td
ə
 
iş  aparan  psixoloq  aşağıdakı  konkret 
t
ə
dbirl
ə
ri h
ə
yata ke
çirir:
 

 
müə
lliml
ə
r  v
ə
 
şagirdlər  arasında  pedaqoji
-psixoloji  bilikl
ə
ri  t
əbliğ 
edir; 

 
psixologiya  üzrə
  d
ə
rn
ə
k  v
ə
  ya  maraq  kursu  t
əşkil  edir  və
  ona 
r
ə
hb
ə
rlik edir; 

 
şagirdlərin şə
xsiyy
ə
tin
ə
  m
ə
nfi  t
ə
sir ed
ə
n z
ə
r
ə
rli m
ə
nb
ə
l
əri aşkara 
çıxarır,  pedaqoji  kollektiv  üçün    onların  tə
crid  edilm
ə
si  v
ə
  ya 
neytrallaşdırılmasına yönəlmiş tövsiyə
l
ər hazırlayır;
 

 
qayğıdan  kənarda  qalmış,  qabiliyyətli  olan  baxımsız  uşaqlar 
aşkara  çıxarır,  onların  inkişafı  mə
qs
ə
dil
ə
   
müə
lliml
ər  üçün  fə
rdi 
planlar t
ə
rtib edir; 

  sinif  r
ə
hb
ə
rl
ə
rin
ə
,  t
ə
rbiy
əçilə
r
ə
  m
ə
sl
ə
h
ə
tl
ə
rl
ə
 
psixoloji  yardım 
göstərir, 
şagirdlər 
arasında 
alk
oqolizm, 
narkonamiya, 
toksikonaniya  v
ə
  s.  Kimi 
neqativ  halların    genişlə
nm
ə
si 
t
əhlükəsinin  qarşısını  almaq  mə
qs
ə
dil
ə
  z
əruri  iş  aparır,  pedaqoji 
şura üçün tə
klifl
ər hazırlayır;
 

  pe
daqoji kollektiv üzvlə
rinin psixoloji c
ə
h
ə
td
ən yüklə
nm
ə
sinin  
      
qarşısını almaq mə
qs
ə
dil
ə
 m
ə
kt
ə
b r
ə
hb
ə
rliyin
ə
 x
ə
b
ərdarlıqlar 
 

 
221 
 
 
     edir, bu sah
ə
d
ə
 
müstəqil iş aparır;
 

 
şagirdlə
rl
ə
 
qarşı  müxtəlif  zorakılıq  hallarının  qarşısının 
alınmasına,  onların  tə
lim-t
ə
rbiy
ə
si,  h
əyat  şə
raiti  il
ə
 
bağlı 
m
əlumatlar toplayır və
 profilaktik t
ə
dbirl
ə
r h
əyata keçirilir;
 

  t
əhsil  müə
ssis
ə
sind
ə
,  pedaqoji  v
ə
 
şagird  kollektivində
 
əlverişli, 
sağlam mə
n
ə
vi-
psixoloji iqlimin yaradılması sahə
sind
ə
 
iş aparır;
 

 
müə
lliml
ə
r  v
ə
  t
ə
rbiy
əçilə
rl
ə
  birlikd
ə
 
uşaqlar  və
 
şagirdlə
rin  t
ə
hsil 
müə
ssis
ə
sin
ə
 
adaptasiyası  üzrə
  elmi  c
ə
h
ə
td
ə

əsaslandırılmış 
proqramlar  işləyib  hazırlayır  və
 
onların  həyata  keçirilmə
sind
ə
 
iştirak edir;
 

  sinif  r
ə
hb
ə
rl
ə
ri  v
ə
 
müə
lliml
ə
r
ə
 
şagirdlə
rl
ə
  f
ərdi  iş  proqramlarının 
t
ə
rtib edilm
ə
si m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rind
ə
 m
ə
sl
ə
h
ə
tl
ə
r verir; 

  Praktik psixoloqun f
ə
aliyy
ə
tind
ə
 
onun iş apardığı ə
sas kontingent 
şagirdlə
rdir.  
Psixoproflaktika  çox  vaxt  psixoterapiya  ilə
  v
ə
hd
ə
td
ə
 
götürülür.  Çünki 
psixopraflaktik v
ə
zif
ə
l
ə
rin h
əyata keçirilmə
sind
ə
 ad
ə
t
ə
n psixoterapevtik metod 
v
ə
 texnikalardan istifad
ə
 olunur. Hal-
hazırda belə
 metod v
ə
 
texnikaların sayı 
yüzlə
rl
ə
dir.  Psixoterapevtik  t
ə
sirin  s
ə
m
ə
r
ə
liliyi  t
ə
sir  metodu  v
ə
 
texnikasının  
optimal  seçilmə
sind
ən  asılıdır.  Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  psixoterapiya  tibb 
elminin  t
ə
tbiqi  sah
ə
l
ə
rind
ən  biri  olduğuna  görə
,  m
ə
kt
əb  psixoloqları  peşə
kar 
f
ə
aliyy
ə
tl
ə
rind
ə
  bu  t
əsir  metodlarından  istifadə
  etmirl
ə
r.  Bunun 
ə
sas  s
ə
b
ə
bi 
ondan  ibar
ə
tdir  ki,  m
ə
kt
əb  psixoloqlarının  bu  sahə
 
üzrə
 
müvafiq  hazırlığı 
yoxdur v
ə
 onlar s
ə
m
ə
r
ə
li psixoterapevtik t
ə
sir vasit
ə
l
əri haqqında mükə
mm
ə

hazırlığa malik deyillə
r.  
Psixoprofilaktika  t
ə
lim,  t
ə
rbiy
ə
  v
ə
 
inkişafda  lə
ngim
ə
,  gerid
ə
qalma 
hallarının,  xarakterdə
 
xoşagə
lm
ə

ə
lam
ə
tl
ə
rin,  axmaq  ad
ə
tl
ə
rin  v
ə
  meyll
ə
rin 
t
əzahürlərini  vaxtında  qarşısının  alınmasına  yö
n
əlmiş  fə
aliyy
ət  metodlarının 
sistemidir. 
Psixoloji  
profilaktikanın 
 
ə
sas  m
Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin