Ər psixologiya elminin sürə



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə48/50
tarix13.04.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#13830
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50

Ünsiyyət texnikası
 il
ə
  m
əşğul olan mütə
x
ə
ssisl
ə
r qeyd  edirl
ə
r ki, ir
ə
li  
sürülən  mülahizə
l
ə
ri,  m
ə
sl
ə
h
ə
tl
ə
ri  v
ə
 veril
ə
n  qiym
ə
tl
əri  yumşaltmaq  üçün  
“mə
n
ə
  el
ə
  g
əlir ki,”
,   
“fikrimcə”, “hesab edirəm ki,”

“tə
klif   edir
əm ki,”
  
v
ə
 
s.  tipli giriş  sözlə
rind
ə
n istifad
ə
 etm
ək  lazımdır.  Nə
zak
ə
tli  formada  ifad
ə
 
olunan    ist
ə
nil
ə
n    r
ə
yl
əri  müsahiblər    daha    asan  qavrayır  və
  s
ə
mimi  q
ə
bul 
edirl
ə
r. 
M
ə
kt
ə
bl
ə
  valideynl
ər  arasında  konfliktlərin    yaranmasının  çoxsaylı 
s
ə
b
ə
bl
əri  vardır.  Bu  cür  konfliktlə

ə
sas
ə
n  problemli    ail
ə
l
ə
rl
ə
   
müə
lliml
ə
r  
arasındakı  qarşıdurmadan  yaranır.  Çox    vaxt    valideynlər  yaranmış  böhranlı 
v
ə
ziyy
ə
t
ə
, konflikt
ə
 
görə
 
müə
lliml
ə
ri v
ə
 m
ə
kt
ə
b r
ə
hb
ə
rl
ərini onların oğluna və
 
ya qızına münasibə
td
ə
 
ə
dal
ətsiz olmalarına görə
  
günahlandırırlar.
 
Ad
ə
t
ən    müəllimin    avtoritar  iş    üslubu  və
 
mövqeyi    valideynlə
r  
t
ə
r
ə
find
ə
n    q
əbul  edilmir. İrə
lic
ə
d
ə
n    m
ə
kt
əb  haqqında  mə
nfi    r
ə
y
ə
    malik 
olan    valideynl
ə
rd
ə
  m
ə
kt
ə
bl
ə
 
işgüzar  ə
m
əkdaşlığın    mümükünsüzlüyü  
q
ə
na
əti    yaranmış  olur.  Müə
llimd
ən    narazı    qalan,    onun  nüfuzuna  hörmə
t  

 
290 
 
 
b
ə
sl
ə
m
ə
y
ə
n  valideynl
ər  şübhə
siz  ki,  h
ər    hansı  problemin  hə
lli  il
ə
 
ə
laq
ə
dar 
h
əmin müə
llim
ə
  
yardım  üçün müraciət etmir. Uşağın problemini görən nüfuz  
sahibi olan  peşəkar müə
llim  is
ə
  valideynl
ə
rl
ə
   
ə
m
əkdaşlığın zə
ruriliyini  d
ə
rk 
edir v
ə
 
özü ə
m
əkdaşlıq  üçün  təşəbbüs  göstərmiş olur.
 
Valideynl
ə
rl
ə
 
müə
lliml
ər  arasında  qarşılıqlı münasibə
tl
ə
r    pozulduqda 
v
ə
 
ya  inamsızlıq  yarandıqda    psixoloq    vəkil    rolunda    çıxış    edir.    Ailə
    v
ə
  
m
ə
kt
əbin  münasibə
tl
ə
rind
ə
 
qarşılıqlı  günahlandırma
  b
ə
z
ə
n  k
ə
skin  
münaqişə
l
ə
r
ə
 g
ətirib çıxarır. Müəllim özü  haqqında formalaşmış  məlumatları 
müxtə
lif  m
ə
nb
ə
l
ə
rd
ə
n  - 
ilk növbə
d
ə
,  valideynl
ə
rd
ən, başqa müə
lliml
ə
rd
ə
n  v
ə
 
uşaqların özlə
rind
ən  alır. 
 
Psixoloq  m
ə
kt
ə
bl
ə
  valideynl
ər arasında  yaranan  konfliktləri  vaxtında  
görmə
li  v
ə
 
onların genişlə
nm
əsinin  qarşısını almaq  üçün müvafiq  tə
dbirl
ə
r
ə
 
əl  atmalıdır.  Belə
   
bir    fikir    geniş    yayılmışdır  ki,  konfliktlə
r    normal  h
ə
yata  
mane  olur,    sağlamlığa    zə
rb
ə
   
vurur,  ona    görə
    d
ə
 
mümükün    qə
d
ə
r  
konfliktl
ə
rd
ən  qaçmaq, uzaq olmaq  lazımdır. Psixoloqlar  isə
  bunun 
ə
ksin
ə
 
olaraq,  t
ə
sdiq  edirl
ə
r  ki,  konfliktl
ə
rd
ə
    h
əyatın    rə
ngar
əngliyi  üzə
 
çıxır,  onlar  
n
əinki  qaçılmazdır, hə
m  d
ə
  z
ə
ruridir. 
Konflikt 

  insanla
r    arasındakı    ziddiyyə
tl
ə
rin    ifad
ə
si,    bir-birin
ə
  
ə
ks olan c
ə
h
ə
tl
ərin, maraqların, tə
s
əvvürlə
rin, d
ə
y
ə
rl
ərin toqquşmasıdır. 
 
Konflikt    zamanı    özünü    düzgün    aparan    şə
xs    v
ə
 
ya    şə
xsl
ə
r  onun  
konstruktiv  h
ə
llini t
ə
min  etdikl
ə
ri halda, dig
ə
rl
ə
ri  qeyri - 
konstruktiv  mövqe  
nümayiş  etdirə
r
ə
k h
əmin  konfliktin inkişafına  təkan  vermiş  olurlar.
 
Tutaq ki,  A v
ə
 
B adlı iki  şə
xs eyni m
ə
qs
ə
d
ə
 
can  atır,  mə
s
ə
l
ə
n  eyni  
bir    v
ə
zif
ə
ni    tutmaq    ist
ə
yirl
ər. Aydındır ki, bu və
zif
əni yalnız  onlardan  biri  
tuta bil
ə
r. Dem
ə
li,  m
ə
nafel
ər  toqquşur. Tə
r
ə
fl
ə
rin  h
ər  biri  başa  düşür  ki,  
situasiya  konfliktlidir.  Ona    görə
    d
ə
,    bu    m
ə
s
ə
l
ə
d
ə
   
güzəştə
    getm
ə

ist
ə
m
ə
y
ə
n    t
ə
r
ə
fl
ə
rin    h
ə
r    biri    dig
ərinin    mövqelə
rinin    z
ə
ifl
ə
m
ə
sin
ə
,    onun  
maraqlarına    zə
rb
ə
    vurm
ağa  çalışır.  Belə
   
halda    konflikt    aktuallaşır    və
  
qaçılmaz    olur.    Əvvə
lc
ə
  bu    konflikt    t
ə
r
ə
fl
ər    arasında  qapalı    baş    verdiyi  

 
291 
 
 
halda,    sonralar  konfliktli  h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
r
ə
   
doğru  yüksə
lir  v
ə
 
açıq    konfliktə
  
çevrilmiş  olur.
 
Konfliktli    h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
r  bu  v
ə
  ya  dig
ə
r  s
ə
viyy
ə
d
ə
  ad
ə
t
ə
n  impulsiv,  
iştirakçıların    emosional  və
ziyy
ə
tl
ə
ri  il
ə
  xarakteriz
ə
  olunur  v
ə
 
onları  eyni 
h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
r
ə
    t
ə
hrik  edir  ki,  bu  halda  da  konflikt  daha  da    k
ə
skinl
əşmiş  olur. 
Bel
ə
 
halda    konflikt  o  vaxt  öz  hə
llini  tapa  bil
ə
r  ki,  situasiya  d
əyişmiş  olsun 
(m
ə
s
ə
l
ə
n, h
ə
min  v
ə
zif
ə
ni A v
ə
 B-d
ə
n  h
ər  hansı  biri yox,  üçüncü  bir  şə
xs 
tutmuş olsun). Bu halda  A bə
  B-
nin  situasiyaya münasibə
ti    d
əyişir. Bu və
 
dig
ə
r    s
ə
b
ə
bd
ə
n    onlar  bir-birin
ə
    r
əqib    kimi  baxır.    Onlar    bir
-birin
ə
   
qarşı  
konfliktli h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
rd
ə
n  
əl çə
kir, konflikt z
ə
ifl
ə
m
ə
y
ə
 
başlayır. Onların  hə
r  biri 
bu    v
ə
zif
ə
y
ə
 
ən  layiqli  adamın    kim  olduğunu  müə
yy
ə
n    etm
əyin    müə
ssis
ə
  
müdriyyə
tinin s
ə
lahiyy
ə
tind
ə
 
olduğunu  qə
bul edirl
ə
r.  
Konfliktl
ə
r  insan  c
ə
miyy
ə
tind
ə,  ayrı
-
ayrı  sosial  qruplarda baş  verə

hadis
ə
l
ə
rd
ə
n  biridir.  Bel
ə
  hadis
ə
l
ə
r  v
ə
  situasiyalar  ail
ə
l
ə
rd
ə
,    pedaqoji 
kollektivl
ə
rd
ə
 
olduğu kimi, valideynlə
rl
ə
  
müə
lliml
ər  arasında  da tez
-
tez baş 
qaldırır.  Belə
  konfliktl
ə
r
ə
  m
ə
kt
ə
b  konfliktl
ə
ri  d
ə
 
deyilir.  Müə
lliml
ə
rl
ə
 
valideynl
ər    arasında    konfliktli    situasiyalar    adə
t
ən  onların    tə
lim    v
ə
  
t
ə
rbiy
ə
sinin    m
ə
qs
ə
d    v
ə
  vasit
ə
l
əri    haqqında  tə
s
əvvürlərinin  uyğunsuzluğu  
zamanı  yaranır.  Belə
 
halda    situasiyanın    konfliktli  olmasını    tə
r
ə
fl
ə
rd
ə
n  
hansının  tez  qavramasından  asılı  olaraq  onlardan  biri  konfliktə
   
girişir    və
 
konfliktli h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
r  edir.  
Polyak 
psixoloqu 
E.Melbrud 
konfliktli 
situasiyada 
konstruktiv 
davranışın
  v
ə
  konfliktl
ə
rin h
əllinin  müxtə
lif  modell
ə
rini t
əklif  etmişdir. Onun  
fikrinc
ə,  müə
lliml
ə
rl
ə
    valideynl
ər    arasında    istə
nil
ə
n    konfliktin  konstruktiv  
h
ə
llinin   
əsas    şə
rti    t
ə
r
ə
fl
ərin  açıq  ünsiyyə
tidir
.  Əgər    müə
llim    konflikti  
konstruktiv    olaraq    h
ə
ll    etm
ə
k    ist
ə
yirs
ə,  o,  şagirdin    ailə
sini 
ə
m
əkdaşlığa  
c
ə
lb  etm
əlidir.  Bunun  üçün  o,  müə
yy
ə
n  s
ə
yl
ər  göstə
rm
ə
lidir: valideynl
ə
r
ə
 
qarşı  mə
nfi    hissl
əri  özündən    uzaqlaşdırmalı,  bu  hissləri  şagirdə
  kom
ə
k  
etm
ə
yin  z
ə
ruriliyi  il
ə
 
ə
v
ə
z  etm
ə
lidir.  Real  h
əyatda  müə
lliml
ə
rl
ə
  valideynl
ə
r  

 
292 
 
 
arasında    yaranmış    bir    neçə
  konflikti    n
ə
z
ə
rd
ən  keçirə
k.  Qeyd  etm
ə

l
azımdır ki, bu misallarda konflikti yaradan valideynlər  olmuş  və
 
onların  bu 
t
əşəbbüsləri uşaqlarının  müdafiə
sin
ə
 
yönəlmişdir.
 
Raisa s
əkkizinci sinif  şagirdidir. Orta  qabiliyyətli olan  bu qız özünə
 
olduqca inamlı 
v
ə
 t
ə
k
əbbürlüdür. Bu cə
h
ə
td
ən hamıdan
 f
ə
rql
ə
nir, m
ə
kt
ə
bd
ə
 
ictimai işlə
rd
ən boyun qaçırır. 
M
ə
kt
ə
bd
ə
 
baş  verə
n  h
ər  bir  şey  haqqında  faktları  tə
hrif  etm
ə
kl
ə
,    b
ə
z
ə
n  is
ə
 
özündə

uydurmaqla danışır. Onun  sözlə
rin
ə
  
görə
, sinifd
əki uşaqların  çoxu  siqaret  çəkir, söyüş 
söyür,  bir
-biri  il
ə
   
savaşırlar. Oğlanlar  özlərini  xuliqan kimi,  qızlar  isə
 
sırtıq  aparırlar. 
Müə
lliml
ə
r   
ə
dal
ə
tsizliy
ə
 
yol  verir:  öz    xoşlarına    gə
l
ən  uşaqlara  şişirmə
  qiym
ə
tl
ər  yazır, 
başqalarını, o cümlə
d
ən onu  sıxışdırırlar.
 
Ana    m
ə
kt
ə
b
ə
 
narazı    görkə
md
ə
    g
əlir,  müə
lliml
ə
rin    v
ə
    m
ə
kt
ə
b    r
ə
hb
ə
rl
ə
rinin 
ünvanına    təhqiredici    sözlər    işlədir.  Onların    Raisanın    söylə
dikl
ərinin    yalan    olması 
haqqında  fikirləri    ananı  heç    cür    sakitləşdirmir.  O,    qızına    qarşı  münasibə
td
ə
 
ə
dal
ə
tin  
b
ərpa  olunmasını,  sinifdə
    qayda-qanun    yar
adılmasını    tə
l
əb    edir.  Direktorun    işə
  
qarışması    heç    bir    fayda    vermir.  Raisanın    evdə
   
danışdıqlarından  asılı  olraq    konflikt  
gah  alovlanır, gah  da  sönür. Bu  hal  üç il  davam edir. Ana   ə
vv
ə
lki  t
ə
k  
ə
dal
ə
t  t
ə
l
ə
b  
edir.  Raisa  ev
ə
  yalan m
ə
luma
tlar  çatdırır. Sinif  yoldaşlarında  Raisaya  qarşı  biganə
lik  
v
ə
 
yad  münasibət  yaranır.
 
Göründüyü kimi,  bu konflikt  yalnız  və
 
yalnız  Raisanın  hə
min  m
ə
kt
ə
bi 
t
ə
rk etm
ə
si il
ə
 
öz hə
llini tapa  bil
ə
rdi. 
Qeyd  olunan  nümunə
d
ə
  konflikt    qeyri-konstruktivdir.  Raisa  v
ə
  onun  
anası sinif  rə
hb
ə
rini  v
ə
  m
ə
kt
əb  müdriyyə
tini  s
əriştə
sizlikd
ə

ə
dal
ə
tsizlikd
ə

ayrı
-
seçkiliyə
  yol    verm
ə
kd
ə
 
günahlandırır,  ə
ks    t
ə
r
ə
f    is
ə
 
öz    hə
r
ə
k
ə
tl
ə
rinin  
düzgün olmasında  israrlıdırlar.
 
Raisanın  daxili  emosional  diskomfortund
an 
ir
ə
li 
g
ə
l
ən  şə
xsi 
narahatçılığı,  öz    iddialarını  həyata  keçirə
    bilm
ə
m
ə
si  onu 
ətrafdakıların,  o 
cümlə
d
ən sinif yoldaşlarının  gözündən saldı. Qızının  sözlə
rin
ə
  qeyri-t
ə
nqidi 
yanaşan    ana    isə
   
bu  konflikti  böyüdə
r
ək    öz    qızına  hədsiz    iddiaçılıq  və
 
a
damlara  qarşı inamsızlıq  təlqin etmiş oldu.
 
Şə
h
ə
r  m
ə
kt
ə
bl
ə
rinin    birind
ə
   
Uşaq
-G
ə
ncl
ər    Birliyi  “Növbətçinin   səsi”    adlı    divar  
q
əzeti  buraxırdı
.  Q
əzetin    növbəti    nömrə
sind
ə
 
onlar    dördüncü    sinifdə
 
oxuyan  Türkan  
adlı  şagirdin karikaturasını  qulaqlarında  sırğa  ilə
 t
əsvirini  vermişdilər.  Şəklin  altından 

 
293 
 
 
“Türkan öz  sırğaları ilə” sözləri yazılmışdı. Axşam  UGB
-nin   r
ə
hb
ə
rin
ə
  
Türkanın  anası  
z
əng  edib bu  biabırçılığa  nə
  
üçün  yol  verildiyini  soruşdu. Ana  deyirdi ki, qızı ağlayır, 
d
ə
rs
ə
 getm
ə
k  ist
əmir,  qorxur. Deyir ki,  bütün  uşaqlar  ona  gülə
c
ə
kl
ə
r. UGB-nin  r
ə
hb
ə
ri 
anaya    bildirdi  ki,  q
ə
zetd
ə
    n
ə
   
çə
kildiyind
ə
n    x
ə
b
əri    yoxdur,  uşaqlar    qə
zeti  onsuz  
hazırlayıb  asıblar. O, Türkanın  anasını əmin etdi ki, sabah  hökmə
n  h
ə
min  q
ə
zetl
ə
 
tanış 
olacaq  v
ə
  bu  bar
ə
d
ə
 t
ədbir  görə
c
ə
k,  onu t
ə
l
ə
sdirm
ə
sinl
ər. Bir  neçə
 
gün keçdi. Ana bu 
müddə
td
ə
 
bir neçə
 d
ə
f
ə
 z
ə
ng etdi v
ə
 n
ə
hay
ə
t m
ə
kt
ə
b
ə
 g
ə
l
ə
r
ə
k q
əzetin ona  göstə
rilm
ə
sini 
t
ə
l
ə
b  etdi.  O,    sinif    r
ə
hb
ə
rini    b
ə
  UGB-nin  r
ə
hb
ə
rini  sinf
ə
    n
ə
zar
ə
t    etm
ə
m
ə
kd
ə
 
t
ə
qsirl
əndirir, onları  tə
hqir  edir  v
ə
  deyirdi ki,  bu sinifd
ə
  kim  n
ə
 ist
ə
s
ə
 
onu da edir. Sırğa  
taxmaqda  heç  bir  qə
bah
ət  yoxdur, onsuz  da  indi hamı  taxır. Sinif  rə
hb
ə
ri  v
ə
  UGB-nin 
r
ə
hb
əri onların  bu işdə
 
günahlarının olmadığını deyir və
  bildirirl
ə
r ki, divar  q
əzeti  üçün  
mövzuları  redaksiya  heyəti    özü    seçir,    uşaqlar    qə
bah
ətli    bir    iş    tutmamışlar.  Mə
kt
ə
b  
b
ə
z
ə
k-
düzə
k yeri deyil. 
Ana onları mə
hk
ə
m
ə
 il
ə
 h
ə
d
ə
l
əyir, qızının  təhqir  olunduğunu israr  edirdi. Türkanın  
sırğaları isə
  h
ə
l
ə
  d
ə
  
üstündə
 idi. M
ə
kt
əb direktoru işə
  
qarışdırdıqdan sonra  münaqişə
  
aradan  qalxdı  və
 
ana  müə
lliml
ə
rd
ən  üzr  istə
di.
  
Bu  situasiyada müə
lliml
ər  uşaqlara  qarşı  yolverilmə
z sanksiyaya  yol  
verm
ə
kd
ə
    t
ə
qsirl
əndirilir.  Əslində
 
müə
lliml
ə
r    q
ə
zetd
ə
ki  materiallarla  
ir
ə
lic
ə
d
ən    tanış  olmalı  idilə
r.  Bu  onlara    ana  il
ə
   
danışığa    daha  yaxşı 
hazırlaşmaq    imkanı    verərdi.  Faktiki  olaraq    ana  müə
lliml
ə
r
ə
  emosional  v
ə
 
iradi  t
ə
zyiql
ər    göstərir.  Müə
lliml
ə
rin    z
əruri  özünümüdafiə
  har
ə
k
ə
tl
ə
ri  is
ə
  
konfliktli situasiyanı  daha  da kə
skinl
əşdirirdi. Direktorun  sə
yl
ə
ri  n
ə
tic
ə
sind
ə
  
bu konflikt  konstruktiv h
əllini  tapmış oldu.
 
Fizika  müəllimi    VII    sinif    şagirdi  Aidaya  rüblük    qiymə
tl
ə
ndirm
ə
d
ə
 
“3”  yazmışdı. 
Aida    bu    m
ə
kt
ə
b
ə
    iki    ay 
ə
vv
əl  başqa 
  m
ə
kt
ə
bd
ə
n    g
əlmişdi.  Əvvə
lki  m
ə
kt
ə
bd
ə
  o, 
fizikadan 
“ə
la

  qiym
ət  alırdı. Evdə
 
Aida  anasına  fizikadan aldığı  “üç”  qiymətin düzgün 
verilm
ə
diyind
ən  şikayə
tl
ə
nir  v
ə
 
müəllimin ona  qarşı ə
dal
ətsiz olduğunu bildirirdi. Bundan 
x
ə
b
ərdar olan müə
llim d
ə
rsd
ə
 
Aidaya bu narazılığı istehzalı şə
kild
ə
 
xatırlatdı. Buna etiraz 
olaraq  Aida d
ə
rsi t
ə
rk edib sinifd
ən çıxdı.
 
Müə
llim  Aida  v
ə
  
onun  anasından  direktora şikayət etdi. Direktor ananı mə
kt
ə
b
ə
 
d
ə
v
ə
t  ed
ə
r
ə
k  Aidadan  d
ərsi  anasının  və
 
başqa  fizika  müə
llimin
in  yanında  soruşmağı 
m
ə
sl
ə
h
ət  gördü.  Belə
  d
ə
 
oldu.  Aidanın   biliyi  fizikadan  ə
vv
əlki  kimi  “kafi”  qiymə
tl
ə
ndirildi. 
Ana  komissiyanın qərarı ilə
  
razılaşdı. Müəllim   Aida  üçün fə
rdi m
əşğə
l
ə
 
proqramı tə
rtib  

 
294 
 
 
etdi v
ə
  qiym
ətini artırmaq istə
y
ən  bütün şag
irdl
ər  üçün belə
 proqramlar t
ə
rtib ed
ə
c
ə
yin
ə
  
söz verdi. Göründüyü kimi, fizika müə
llimi il
ə
 
Aidanın anası arasındakı konflikt artıq  açıq  
v
ə
    k
əskin    şəkil    almışdı.  Direktorun    ağıllı    təklifi    qarşıdurmanı  aradan    qaldırdı    və
 
ə
m
əkdaşlığa yol açdı. Ko
nflikt konstruktiv yolla  h
ə
ll olundu. 
İbtidai  sinifdə
  t
əhsili  başa  vurduqdan  sonra  müə
llim
ə
  il
ə
 
münasibə
tl
ə
rinin 
pisl
əşdiyinə
  
görə
  valideynl
əri Elbrusu başqa  mə
kt
ə
b
ə
  
köçürdülə
r. Elbrus  yeni m
ə
kt
ə
bd
ə
 
bir il oxudu, yeni d
ərs ili  başlayarkə
n  is
ə
 d
ə
rsl
ə
r
ə
 g
ə
lm
ə
di. Elbrusun  valideynl
əri  şagirdlə
  
maraqlanan  sinif    r
ə
hb
ə
rin
ə
    bildirdil
ər ki, uşağı  ə
vv
ə
lki  m
ə
kt
ə
bin
ə
   
göndə
r
ə
c
ə
kl
ər. İki ay  
uşaq  heç  bir  mə
kt
ə
b
ə
  getm
ə
di. H
ə
r  iki  m
ə
kt
ə
bd
ən  uşağın  mə
kt
ə
b
ə
  g
ə
tirilm
əsi  üçün  
z
ə
ngl
ə
r  olsa    da,  bu n
ə
tic
əsiz  qaldı. Valideynlə
r    Elbrusun   evd
ə
   f
ə
rdi    t
əhsil  alacağını  
bildirdil
ə
r.  M
ə
s
ə
l
ə
  il
ə
 
ə
laq
ədar    Şə
h
ər    İcra    Hakimiyyə
tin
ə
    edil
ən    müraciə
tl
ə
r
ə
 
müsbə
t  
cavab  verilm
ə
di.  Hakimiyy
ət    orqanı    evdə
  t
əhsilin  yalnız  xə
st
ə
    v
ə
    z
əif    uşaqlar    üçün  
mümkün
 
olduğunu bildirmişdi. 
 
Elbrus    d
ə
rsl
ə
rind
ə
n    z
əif  olmasa    da,    öz    qabiliyyə
tl
ə
ri  il
ə
   
seçilmirdi.  Də
rsl
ə
rd
ə
  
passiv    idi,  lakin    h
ər    şeyə
 
maraq  göstərir,  ev  tapşırıqlarını  yerinə
 
yetirir,  böyüklə
rl
ə
 
n
ə
zak
ə
tli r
ə
ftar edirdi. O, bir  q
ə
d
ər  mütə
h
ə
rrik  v
ə
 x
ə
st
ə
 
uşaq təsiri bağışlayırdı. 
 
Konfliktli  situasiya  bu  halda  onunla  izah  oluna    bil
ə
r  ki,  valideynl
ə
r    yegan
ə
 
övladlarının    tə
limi  v
ə
  t
ə
rbiy
ə
sini  m
ə
kt
ə
b
ə
  etibar  etmirl
ə
r.  Onlar    m
ə
kt
ə
bl
ə
    h
ər    hansı 
ə
m
əkdaşlıqdan,    açıq  dialoqdan  imtina  edir,  mə
kt
ə
bin    h
ər    hansı  kömə
yin
ə
  bel 
bağlamırlar. Çıxış  yolu  uşağın  hər  hansı  üçüncü  bir  mə
kt
ə
b
ə
  
göndə
rilm
əsi idi. Ötə
n  
müddə
t  
ə
rzind
ə
  Elbrus d
ə
rs
ə
 getm
ə
diyind
ə
n  t
ə
limd
ə
 xeyli gerid
ə
 
qalmışdı.
 
Göstə
ril
ə
n h
əyati nümunə
l
ə
rd
ə
 
konfliktli situasiyaların və
  toqq
uşmaların 
yaranmasında  ə
sas    s
ə
b
ə
b  t
ə
r
ə
fl
ər    arasında    dialoji    ünsiyyətin    yaradıl
-
masında müə
lliml
ə
rin  s
əriştəsizliyi, onların  psixoloji  baxımdan  mə
har
ə
tinin  
olmamasıdır. Belə
 hallarda  konfliktl
ə
rin  idar
ə
 
olunması mümükünsüz olur.
 
Qeyd olunan tip situasiyalarda, h
əmçinin valideynlə
rl
ə
 m
ə
kt
əb  arasında 
 
yaranan konfliktl
ə
rin h
ə
llind
ə
 
praktik psixoloq ağırlığı öz  çiyinlə
rin
ə
  
götürmə
li, 
t
ə
r
ə
fl
ər    arasında    açıq    dialoq    və
 
ə
m
əkdaşlıq    mühiti    yaratmalıdır.  O, 
m
ə
kt
ə
bin    v
ə
   
müə
lliml
ərin    deyil,  uşağı
n    t
əmsilçisi  olmaqda    valideynlə
ri 
inandırmalıdır ki, mə
kt
əb    uşağın  mə
nafel
ərini müdafiə
  
edir. Uşağın  yaxşı 
oxuması,  intizamlı  olması,  mə
kt
ə
bdaxili    qaydalara   
ə
m
ə
l  etm
ə
si  h
ə
r    bir  
m
ə
kt
ə
blinin    borcudur.    M
ə
kt
ə
bd
ə
    h
ər    bir    şagirdə
   
qarşı  eyni  mün
asib
ə
t, 

 
295 
 
 
eyni  qayğı  və
    eyni    t
ə
l
əbkarlıq  vardır. Mümükün  konfliktlə
rin   konstruktiv  
h
əll    yolunun  tapılmasında  psixoloq  yalnız  müə
lliml
ə
r
ə
    deyil,    m
ə
kt
ə
b  
r
ə
hb
ə
rl
ə
rin
ə
    d
ə
  optimal  v
ə
 
konstruktiv  davranış  yolu    tapmaqda  yardımçı 
olmalıdır. 
 
Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin