206
12.3.
Sürətləndirmə gərginliyi və şüanın gücü
Elektron
şüa
maşınlarında
tətbiq
olunan
sürətləndirmə
gərginliyi
adətən
30...150kV
intervalında yerləşir.
Bu gərginliyə uyğun olaraq,
aşağı
gərginlikli
(<60kV),
orta
gərginlikli
(60...100kV) və yüksək gərginlikli (>100kV) kanonlar
fərqləndirilir. Aşağı gərginliklı kanonlar gödək və
yüngül olduğundan asan idarə olunurlar.
Yüksək
gərginlikli kanonlar yüksək enerji sıxlığını və iş
məsafəsinə imkan verirlər. Təcrübələr göstərir ki, hər
iki sistemin güc fəaliyyətinin fərqi emal əməliyyatları
zamanı
çətinliklə
aydınlaşdırılır.
Həmçinin,
elektronların optik sisteminin yaxşılaşdırılması
hesabına, aşağı gərginliklərdə yüksək enerji sıxlığı
almaq mümkündür.
Qeyd etmək lazımdır ki, >60kV sürətləndirmə
gərginliyində işləyən elektronla emal maşınlarının
qurğuşunla örtülməsı ilə onların yaratdığı rentgen
şüalanmasının qarşısı alınmalıdır.
Elektromaqnit linzası
cərəyan axan həlqəvari
dolaqdan ibarət olub, maqnit
təsirini gücləndirmək
üçün yüksək maqnit nüfuzluğuna malik olan dəmir
içliklə əhatə olunmuşdur. Bu linzanın
köməyi ilə
elektron axınının enini <1mm ölçüdə tənzimləyirlər
ki, bu da emal əməliyyatı zamanı yüksək enerji
sıxlığını təmin edir. Dolağa verilən cərəyanın gücünü
dəyişdirməklə, yandırma ölçüsünü (fokus məsafəsini)
işçi məsafəyə görə nizamlamaq olur. Bununla yanaşı
207
elektron şüasının
diametrini dəyişməklə, materialın
səthinə düşən enerji sıxlığını dəyişmək və onun qızma
və ya ərimə ilə emalını təmin etmək olar. Şəkil 12.7.-
də elektron şüasının fokus nöqtəsindən aşağı və yuxarı
hissəsində enerjinin paylanması təsvir olunmuşdur.
Fokusdan əvvəl enerji axının kənarlarında, fokusdan
sonra isə axının mərkəzində üstünlük təşkil edir ki, bu
da material emalı zamanı
vacib xüsusiyyətlərdən
biridir.
1mm>
Dostları ilə paylaş: