##Fakültənin adı – Məktəbəqədər təhsil, Psixoloji xidmət və Korreksiyaedici təlim

1 
 
##book_id= 947//book_name= 
Defektoloji xidmətin təşkili
 //  
##fk=125//ks=02//fn=947// sumalltest= 452 //  
##Fakültənin adı – 
Məktəbəqədər təhsil, Psixoloji xidmət və Korreksiyaedici təlim. 
 
##İxtisas - Korreksiyaedici təlim  
##Bölmə - Azərbaycan  
##Qrupun № - 208, 209, 210  
##Fənnin adı –“ Defektoloji xidmətin təşkili”  
##Müəllim : G. E. Vəliyeva  
##Kafedra müdiri: dos. N. Hüseynova  
##İşçi qrupu: 
m. Abasova Səlbi  
## ped. ü. f. d. Aslanova Səbinə  
##ps. ü. f. d. Məmmədova Minarə
 
 
##num= 1// level= 1// sumt
est=29 // name= Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar 
üçün mövcud təhsil xidmətləri. Milli qanunvericilik // 
 
1. Defektoloji xidm
ət hansı pedaqoji kateqoriyalara istinad edir
?  
1 - 
Ümumpedaqoji kateqoriyalara
  
2 - 
Defektologiya heç bir kateqoriyaya istinad 
etmir.  
3 - 
Xüsusi pedaqogikanın tə
lim, t
ə
rbiy
ə
, kompensasiya v
ə
 korreksiya 
kateqoriyalarına istinad edir
  
4 - 
Anomal uşaqların tə
limi v
ə
 t
ə
rbiy
əsi kateqoriyalarına istinad edir
.  
5 - Ail
ə
 t
ə
rbiy
ə
si, sosial adaptasiya v
ə
 
reabilitasiya kateqoriyalarına isti
nad edir.  
A) 3 
B) 4  
C) 1 
D) 2  
E) 5  
2. Defektoloiji xidm
ə
td
ə
 
hansı elm sahə
l
ə
rind
ə
nistifad
ə
 olunur?  
1 - Oliqofrenpedaqogika  

2 
 
2 - Loqopediya.  
3 - 
Xüsusi pedaqogika
.  
4 - Tiflopedaqogika  
5 - 
Xüsusi psixologiya
  
6 - 
Davranış pozulmaları olanlar
,  
7 - Surdopedaqogika  
8 - Dayaq - h
ə
r
ə
k
ət aparatı pozulmuş uşaqlar
  
A) 1, 2, 4, 7  
B) 1, 3, 4, 7, 8  
C) 2, 3, 4, 6, 8  
D) 1, 4, 6, 7, 8  
E) 1, 3, 5, 6, 8  
3. Defektoloji xidm
ə
tin t
ədqiqat metodları hansılardır
?  
A) pedaqoji və psixoloji metodlar. 
B) Müşahidə, müayinə, profilaktika.  
C) Pedaqogika və psixologiyanın tədqiqat metodlarından istifadə edir.  
D) Müayinə, müşahidə, test, eksperement.  
E) Müşahidə, müayinə, test, anket, söhbət, uşaq fəaliyyətinin nəticələrinin təhlili, soso - metriya və riyazi 
metodlar 
4. Defektoloji xidm
ə
tin metodoloji 
əsasını nə
 t
əşkil edir
?  
A) İrsilik 
B) Dialektik materializm. 
C) idializm.  
D) Determinizm  
E) Determinizm və irsilik.  
5. Defektoloji xidm
ətin hansı pedaqoji anlayışları var
?  
A) Pedaqoji - psixoloji anlayışlar 
B) Defektologiyanın heç bir anlayışı yoxdur.  

3 
 
C) Tərbiyə, təlim və inkişaf, korreksiya, kompensasiya, sosial reabilitasiya və adaptasiya, ailə tərbiyəsi 
D) Anomal uşaqların təlimi, tərbiyəsi, korreksiya və kompensasiyası.  
E) Təlim - tərbiyə, sosial adaptasiya və reabilitasiya .  
6. Defektoloji xidm
ə
tin n
ə
d
ə
n b
ə
hs edir?  
A) Əqli, psixi və fiziki qüsurlu uşaqların təlim –tərbiyə problemləri  
B) İnkişaf qüsurlu uşaqlardır.  
C) Təlim - tərbiyə, korreksiya - kompensasiya, reabilitasiya və adaptasiya problemləridir.  
D) Defektli uşaqlardır.  
E) Korreksiya və profilaktika problemləridir.  
7. Defektoloji xidm
ə
tin obyekti n
ə
dir?  
A) Defektologiya əqli, psixi və fiziki qüsurlu uşaqlardan bəhs edir. 
B) Çatışmazlıqları olan uşaqlardan bəhs edir.  
C) Ağıldan kəm uşaqlardan bəhs edir.  
D) Xəstə uşaqlardan bəhs edir.  
E) Defektologiya anomal uşaqların psoxo - fiziki inkişaf xüsusiyyətləri və təlim –tərbiyə 
qanunauyğunluqlarından bəhs edir. 
8. 
Defektologiya hansı elmlə
r sistemin
ə
 daxildir?  
A) Sosial elmlərə 
B) Pedaqoji elmlər sisteminə 
C) Tibbi - pedaqoji elmlər sisteminə .  
D) Tİbb elmlərinə  
E) Psixoloji elmlər sisteminə  
9. Psixi hadis
ə
l
əri qruplarına görə
 
uyğunlaşdırın:
  
1 - t
ə
f
əkkür
  
2 - 
ə
hval  
3 - 
duyğu
  
4 - qabiliyy
ə
t  
5 - irad
ə
  

4 
 
6 - hafiz
ə
  
7 - temperament  
8 - xarakter  
9 - affekt  
10 - t
ə
x
əyyül
  
a - psixi prosesl
ə
r  
b - psixi hallar  
c - psixi xass
ə
l
ə
r  
A) a - 7, 8, 9; b - 2, 6; c - 1, 3, 4, 5, 10 
B) a - 2, 4, 7, 8; b - 1, 3, 5; c - 6, 9, 10  
C) a - 1, 3, 5, 9; b - 2, 4, 6; c - 7, 8, 10  
D) a - 1, 3, 5, 6, 10; b - 2, 9; c - 4, 7, 8 
E) a - 1, 5, 6, 10; b - 2, 9; c - 3, 4, 7, 8  
10. 
Defektologiya hansı elmlə
rl
ə
 
bağlıdır
?  
A) Pedaqogika , psixologiya, dilçilik və texniki elmlərlə 
B) Sosiologiya, tibb, pedaqogika və lingvistika  
C) Didaktika və psixologiya, uşaq psixologiyası, məktəb psixologiyası və linqvistika  
D) Psixologiya, pedaqogika, tibb və linqvistika 
E) Fəlsəfə, ana dili , tarix, tibb elmləri  
11. 
Defektologiyanın tə
dqiqat obyekti kiml
ə
rdir?  
A) İnkişaf qüsurları olan uşaqlar  
B) Əqli və fiziki qüsurları olan uşaqların təlim tərbiyə problemləri.  
C) Anomal uşaqların inkişaf xüsusiyyətləri.  
D) Defektli uşaqlar.  
E) Əlil, xəstə uşaqlar.  
12. 
Körpəlik dövrünün aparıcı fə
aliyy
ət növü:
  
A) Şəxsiyyətin intensiv inkişafı 
B) Emosional ünsiyyət 

5 
 
C) Oxu və təlim  
D) Təlim və tərbiyə  
E) Tədqiqatçılıq  
13. Birincili v
ə
 
ikincili qüsur anlayışı nə
dir?  
A) Birincili qüsur əsas çatışmamazlıq, ikincili qüsur isə ondan törəmədir. 
B) Bioloji amillərin təsiri altında yaranan çatışmamazlıq birincili qüsur, birincili qüsurun və sosial əmillərin 
təsiri nəticəsində yaranan ikincili qüsur adlanır. 
C) Birincili qüsur anadangəlmə, ikincili qüsur isə qazanılmadır.  
D) Birincili qüsur bətndaxili inkişaf zamanı, ikincili qüsur isə uşaq anadan olduqdan sonra yaranan 
çatışmamazlıqlardır.  
E) Birincili qüsur anadangəlmə, ikincili qüsur isə müxtəlif xəstəliklərin təsiri nəticəsində  
14. 
Anomaliyaların diaqnostik metodları hansılardır
?  
1 - test  
2 - 
müşahidə
  
3 - anket  
4 - intervyu  
5 - eksperiment  
6 - statistik t
ə
hlil  
A) 3, 4, 5 
B) 1, 3, 5  
C) 2, 4, 6  
D) 1, 3, 4 
E) 2, 3, 6  
15. Irad
ə
 
pozulmalarına aid deyil:
  
1 - Afaziya  
2 - Abuliya  
3 - Disleksiya  
4 - Apraksiya  
5 - Hipobuliya  

6 
 
6 - Amneziya  
A) 1, 3, 6  
B) 2, 4, 6  
C) 1, 2, 5  
D) 3, 4, 6  
E) 2, 3, 4  
16. 
Defektologiyada mürə
kk
əb qüsurlu uşaqların öyrə
nilm
ə
sinin 
ə
sas m
ə
qs
ə
di 
n
ə
dir?  
A) Onları aparıcı qüsura görə xüsusi təhsil müəssisələrində yerləşdirmək. 
və korreksiya – tərbiyə işinin düzgün metodikasını işləyib hazırlamaq.  
B) Oxşar anomaliyalar qrupundan fərqləndirmək, qüsurun strukturunu müəyyənləşdirmək 
C) Düzgün korreksiya və profilaktika işini aparmaq.  
D) xüsusi müəssisələrində düzgün təlim, tərbiyə, korreksiya , kompensasiya və profilak - tika işlərini təşkil 
etmək.  
E) Onlar üçün düzgün təlim, tərbiyə, korreksiya , kompensasiya və profilaktika metodları - nı işləyib 
hazırlamaq  
17. 
İnkişaf qüsurlarının aradan qaldırılma metodları hansılardır
?  
A) Tibbi –pedaqoji 
B) Tibbi –pedaqoji - psixoloji - defektoloji təsir metodları 
C) Tibbi –pedaqoji - psixoloji  
D) Tibbi - defektoloji təsir metodları  
E) Defektoloji təsir metodları  
18. 
Müasir defektologiyada intelektual inkişafı lə
ngiy
ən uşaqlar necə
 
adlanır
?  
A) Oliqofren 
B) Ağlı inkişaf etməyən uşaqlar.  
C) Mərkəzi sinif sistemi pozulmuş uşaqlar.  
D) Əqli inkişafı ləngiyən uşaqlar  
E) Əqli cəhətdən inkişafdan geri qalan uşaqlar 
19. 
Defektologiyanın bir elm kimi inkişafı hansı fə
ls
ə
fi t
ə
lim
ə
 
əsaslanır
?  

7 
 
A) materialist  
B) idealist  
C) Freydist  
D) Biheviorist  
E) Metafizikist  
20. 
İlkin qüsur hansı pozulmalara gətirib çıxarır
?  
A) Əqli inkişafsızlığına 
B) Nitqin inkişafsızlığı və psixi inkişafın ləngliyinə  
C) Ağır ikinci , hətta üçünçü dərəcəli qüsurlara. 
D) Əqli , psixi və fiziki inkişafsızlığına  
E) Nitq, hərəkət pozulmalarına  
21. 
İkinci də
r
ə
c
ə
li pozulmalar n
ə
 il
ə
 n
ə
tic
ə
l
ə
nir?  
A) Təlim və tərbiyə və ünsiyyətin pozulması 
B) Nitq, hərəkət , emosianal –iradi sahə pozulmaları  
C) Əqli , psixi və fiziki inkişafsızlığı  
D) Nitqin inkişafsızlığı və psixi inkişafın ləngliyi  
E) Anomal inkişafın əsasını təşkil edən digər psixi funksiyaların inkişafdan qalması 
22. Obyektl
ə
ri eyni olan elml
ə
r bir - birind
ə
n n
ə
 il
ə
 f
ə
rql
ə
ndirilirl
ə
r?  
A) Predmetləri ilə  
B) Quruluşları ilə  
C) Prosesləri ilə  
D) Bölmələri ilə  
E) Yaranma tarixi ilə  
23. Psixi hadis
ə
l
əri ardıcıllıqla tə
snif et:  
1 - psixi prosesl
ə
r  
2 - temperament  
3 - xarakter  
4 - psixi hallar  

8 
 
5 - psixi xass
ə
l
ə
r  
6 - qabiliyy
ə
tl
ə
r  
A) 4, 5, 6 
B) 1, 2, 3  
C) 3, 4, 5  
D) 1, 4, 5 
E) 2, 3, 5  
24. Normal v
ə
 
anomal uşaqların psixo
 - 
fiziki inkişaf qanunları necə
dir?  
A) Fərqlidir 
B) Eynidir. 
C) Müxtəlifdir.  
D) Heç bir inkişaf qanunu yoxdur.  
E) Özünəməxsusdur  
25. 
Uyğunluğu tap:
 
 
A) Azərbaycanda defektologiyanın inkişafı Ə. Bayramovla bağlıdır . 
B) Azərbaycanda defektologiyanın inkişafı Ə. Əlizadə ilə bağlıdır .  
C) Azərbaycanda defektologiyanın inkişafı M. Abbasovla bağlıdır .  
D) Azərbaycanda defektologiyanın inkişafı M. Həmzəyevlə bağlıdır .  
E) Azərbaycanda defektologiyanın inkişafı S. Qasımovla bağlıdır . 
26. 
Yaş dövrlərinin xüsusiyyə
tl
ə
ri v
ə
 
onlar arasındakı uyğunluğu göstə
rin:  
1 - m
ə
kt
əb yaşı dövrü
  
2 - 
körpə
lik 
dövrü
  
3 - yeniyetm
əlik dövrü
  
a - intim - 
şəxsi ünsiyyə
t meydana g
ə
lir  
b - bilavasit
ə
 - 
emosional ünsiyyət aparıcı fə
aliyy
ət rolunu oynayır
  
c - 
rollu oyunlar aparıcı fə
aliyy
ət kimi özünü göstə
rir  
d - 
uşaqların psixi inkişafında təlim aparıcı fə
aliyy
ə
t 
kimi özünü göstə
rir  
e - t
ə
lim - 
peşə
 f
ə
aliyy
əti aparıcı rol oynayır
  

9 
 
A) 1 - c; 2 - e; 3 - d 
B) 1 - a; 2 - b; 3 - e  
C) 1 - d; 2 - a; 3 - b  
D) 2 - b; 1 - d; 3 - a 
E) 1 - e; 2 - c; 3 - a  
27. 
Anormal uşağın psixi inkişafında biogenetik amillə
r dedikd
ə
 n
ə
 
başa düşülür
?  
A) Bioloji –irsi amillər  
B) İrsi –genetik amillər  
C) Bioloji və sosial amillər  
D) Təbiət tərəfindən proqramlaşdırılma  
E) İnsan təbiəti  
28. Kollektiv 
ə
m
ək anomal uşaqlarda hansı şə
xsiyy
ə
t keyfiyy
ə
tl
ərinin yaranmasında 
böyük rol oynayır
?  
A) Börc hissi, məqsədə çatma və özünəqiymət 
B) İradə, özünəqiymət və iddia səviyyəsi  
C) İradi səy, qətiyyət, dözümlülük  
D) Təkidlilik, dözüm, iradə  
E) Qarşılıqlıyardım, kollektivçilik, təşəbbüskarlıq, müstəqillik, fəallıq və təşəbbüskarlıq 
29. Probleml
i uşaqların mürə
kk
ə
b diaqnostik v
ə
zif
əsi hansıdır
?  
A) İdrak fəaliyyətinin formalaşması. 
B) Baş beyin qabığının inkişafı.  
C) Davranışın inkişafı.  
D) Şəxsiyətin bütövlükdə inkişafı.  
E) Uşağın vəziyyətinin differensial diaqnostikası. 
##num= 2// level= 1// 
sumtest=30 // name= Azərbaycanda XQEU üçün 
müəssisələlərdə defektoloji işin təşkilinin məqsəd və vəzifələri // 
 
1. 
Anormal uşağın tə
lim v
ə
 
inkişafI kateqorygiyası nə
dir?  
A) Bilik, bacarıq və vərdişlərin ümumtəhsil fənlərinin tədrisi prosesində məqsədəyönlü şəkildə ötürülməsi və 
mənimsədilməsi prosesi olub, həyata və əməyə hazırlığın əsas vasitəsi.  

10 
 
B) Fiziki qüsurların aradan qaldırılması.  
C) Bu fəaliyyətin bilik, bacarıq və vədişlərin məqsədəyönlü şəkildə ötürülməsi və mənim sədilmə - sidir.  
D) Anormal uşağın məktəbdə və ailədə təlim –tərbiyə edilməsi yolu ilə inkişaf etdirilməsidir.  
E) Xüsusi təhsil müəssisələrində təlim –tərbiyə prosesidir.  
2. 
”Adabtasiya” termini haradan götürülüb və
 m
ənası nə
dir?  
1 - 
Romalılardan götürülüb
, b
ə
rpa etm
ə
k m
ənasını v
erir.  
2 - 
Yunan sözü olan” adabtasio”
 - 
–dan götürülüb mənası bə
rpa etm
ə
kdir  
3 - 
Latınca“adabtasio”
 - 
uyğunlaşmaq mənasını verən sözdə
n  
4 - 
“Adabtasio”
 - 
–
 b
ə
rpa etm
ə
k m
ənasını verən ingilis sözündən götürülmüşdür
.  
5 - 
Yunanca “Adab” –uyğun və
 
latınca “tasio” –
 etm
ək sözlə
rinin birl
əşmə
sind
ə
n.  
A) 4. 
B) 2.  
C) 1.  
D) 3. 
E) 5.  
3. 
USİ –li uşaqların sosial adaptasiyası nə
dir?  
A) USİ - li uşaqların cəmiyyətə öyrəşdirilməsidir. 
B) USİ - li uşaqların ictimai mühitə uyğunlaşmasıdır.  
C) . USİ - li uşaqların fərdi və qruplarla davranışının ictimai norma və dəyərlər sisteminə 
uyğunlaşdırılmasıdır.  
D) USİ - li uşaqların nitq, davranış qüsurlarının aradan qaldırılmasıdır.  
E) USİ - li uşaqlara valideynlərin qayğısıdır.  
4. 
Anomal uşaqların sosial reabilitasiyası
 n
ə
dir?  
A) Tibbi pedaqoji təsirdir. 
B) Anomal uşağın psixo - fiziki imkanları nəzərə alınmaqla, tibbi –pedaqoji təsir yolu ilə ic - timai həyata və 
əməyə uyğunlaşdırılmasıdır 
C) Dərman və xüsusi təhsil yolu ilə qüsurların tam və ya qismən aradan qaldırılmasıdır.  
D) Xəstəlik nəticəsində pozulmuş funksiyaların bərpa edilərək, mühitə uyğunlaşdırılmasıdır.  
E) Xüsusi təlim –tərbiyə yolu ilə normal mühitə uyğunlaşdırılmasıdır.  

11 
 
5. 
”Kompensasiya” anlayışı nə
yi bildirir?  
1 - 
Pozulmuş funksiyaların bərpasını
. 2. X
ə
st
ə
lik n
ə
tic
ə
sind
ə
 f
ə
aliyy
ə
td
ən qalmiş 
orqan - 
ların yenidən funksiyası
.  
2 - 
İnkişafdan qalmış və
 
ya pozulmuş funksiyalarının digə
rl
ə
ri il
ə
 
ə
v
əz olunması
; 2 
orqa - nizmin yenid
ən qurulmasını
  
3 - 
Pozulmuş funksiyaların bərpasını
. 2. X
ə
st
ə
lik n
ə
tic
ə
sind
ə
 f
ə
aliyy
ə
td
ən qalmiş 
orqan - 
ların yenidən funksiyası 3
. Ali sinir f
ə
aliyy
ə
tinin 
ə
sas prosesl
ə
rind
ə
n biri  
4 - Fizioloji prosesi. 2. 
Pozulmuş funksiyaların bərpasını
. 3. X
ə
st
ə
lik n
ə
tic
ə
sind
ə
 
f
ə
aliyy
ə
t - d
ən qalmiş orqanların yenidən funksiyası
. 
4 Qüsurların yeni qüsurlarla 
ə
v
ə
z edilm
ə
sini.  
A) 1 
B) 2 
C) 3.  
D) 2, 3  
E) . 3, 4  
6. 
Hansı sə
b
ə
bl
ə
r anadang
ə
lm
ə
 
qüsurların yaranmasına şərait yaradır
?  
1 - Ekzogen amill
ə
r
ə
 
görə
: irsi 
–
genetik x
ə
st
ə
lil
ə
r, narkomaniya v
ə
 alkoqolizm  
2 - 
Düzgün qidalanmama
, rezus amil
ə
 
görə
 
qan uyğunsuzluğu
,  
3 - Fiziki v
ə
 m
ə
n
ə
vi x
ə
sar
ə
tl
ə
r  
4 - Endogen amill
ə
r