Fanidan tayyorlangan o`quv-uslubiy majmua «Vatan tarixi» kafedrasi professor-o`qituvchilaringing yig`ilishida muhokama qilingan va foydalanish uchun tavsiya etilgan

Ayritom, Eski Termiz, Dalvarzintepa
va 
Xolchayondan
topib o‘rganilgan. 
Kushon davlati haqida shuni alohida takidlash joizki, davlat bir 
necha hududlar va ko‘plab qadimgi xalqlarni birlashtirgan. Ular orasida 
o‘zbek xalqi ajdodlari ham kushon madaniyati yuksalishiga o‘z hissasini 
qo‘shgan. Kushon davlati IV asrlargacha og‘ir ichki va tashqi kurashlar 
iskanjasida qoldi va asosiy hududlaridan ajraldi. Bu vaqtda uning 
hududlari qisman Shimoliy Hindistondagina saqlanib qoldi. Bu davrda 
dehqonchilik madaniyati Amudaryo, Zarafshon, Qashqadaryo havzalari 
va Sirdaryo bo‘ylari doirasida keng tarqaldi. Baqtriya, So‘g‘d va 
Xorazm davlatlari moddiy madaniyatida qadimgi sharq sivilizatsiyasi 
o‘z aksini topgan edi. O‘sha davrda jamiyat asosini erkin jamoa a’zolari 
tashkil etgan. Faqat kushonlar saltanati davridagina qullar mehnatidan 
foydalanish birmuncha kuchaydi. Biroq, u ham Yunoniston va 
Rimdagidek qullar mehnatidan ommaviy foydalanish darajasiga 
ko‘tarilmadi. Shunday qilib, bu davrda tarkib topgan davlatlarning 
ijtimoiy-iqtisodiy asosini erkin jamoa xo‘jaliklari tashkil etar edi. 
Nazorat uchun savollar: 
1. Ahamoniylar sulolasi hukmronligi davri davlat boshqaruvi O‘rta 
Osiyo xalqlari davlatchiligiga qanday ta’sir ko‘rsatgan? 
2. Yunon-Baqtriya davlatining boshqaruv tizimi haqida so‘zlab bering? 
3. Qang‘, Dovon va Xorazm davlatlarining o‘zbek davlatchiligi tarixida 
tutgan o‘rni? 

---

32 
4. Kushon davlatchiligining iqtisodiy asoslari haqida fikr yuriting? 
5. Qang‘, Dovon va Xorazm davlatlari davlat boshqaruvi va uning 
xususiyatlari qanday bo‘lgan? 
 
4. MAVZU: O‘ZBEKISTONDA ILK O‘RTA ASRLAR 
DAVLATCHILIGI TARIXI (V -VII ASRLAR) 
 
Reja: 
1. O‘zbekiston hududida ilk o‘rta asr davlatchiligi masalalari 
2. Eftaliylar davlatchiligi va ijtimoiy-siyosiy hayot
3. Turk xoqonligi davlatchiligi va ilk o‘rta asrlarda siyosiy tarqoqlikning 
kuchayishi 
4. O‘rta Osiyoda mahalliy ilk o‘rta asrlar davlatlarining shakllanishi va 
xo‘jaligi.