Fayzieva mavluda xudayarovna shaxsda psixologik himoya mexanizmini shakllantirishning ijtimoiy-etnik asoslari

2.2. Shaxs psixologik himoya mexanizmini o‘rganishga yo‘nalgan tadqiqot metodlari va tadqiqot bosqichlarining psixologik tavsifi.
Tadqiqotda qo‘llaniladigan metodlar tizimi dastlabki uslubiy shart-sharoitlar, shuningdek, butun empirik tadqiqotning maqsad va vazifalari va uning alohida bosqichlari bilan belgilanadi (1-rasm).
Tadqiqotning tayyorgarlik va aniqlash bosqichlarida qo‘yilgan vazifalar nazariy tahlil metodidan foydalanishni talab qildi. Shaxsning konstruktiv psixologik himoyasini shakllantirish muammosining nazariy tahlili ilmiy tadqiqotlarda "ijtimoiy himoya" tushunchasini tavsiflash, psixologik himoyaning o‘ziga xos xususiyatlarini aniqlash, uning psixolog kasbiy faoliyatida namoyon bo‘lish imkonini beradi. Tadqiqotning maqsad va vazifalariga ko‘ra, shaxsning konstruktiv psixologik himoyasini muvaffaqiyatli shakllantirishning sharti bo‘lgan va tajriba ishlari natijasida shakllanishi va rivojlanishi mumkin bo‘lgan sifatlarni aniqlash zarur edi. Ko‘rsatkichlarning yoshga bog‘liq o‘zgarishlarini o‘rganish uchun longityud tadqiqot usullari va kesimlaridan foydalanildi. Longityud usuli uch yil davomida ko‘rsatkichlarning o‘zgarishini o‘rganish uchun qo‘llanildi. Ushbu tadqiqot usulining afzalligi shundaki, olingan ma’lumotlar ko‘rsatkichlarining yoshga bog‘liq holda o‘zgarganligini aks ettirganligidadir. Kamchilik esa tadqiqotning uzoq davomiyligida va ko‘rsatkich farqlarning hissiy o‘zgaruvchanligi hissasini baholashdagi qiyinchiliklarda ifodalanadi.
Ko‘ndalang tadqiqotlar yordamida o‘rganish bizga turli yoshdagi sinaluvchilarni bir vaqtning o‘zida yoshga bog‘liq o‘zgarishlar qonuniyatlari haqidagi xulosalarni shakllantirish imkonini berdi. Bu usulning afzalligi tadqiqotning nisbatan qisqa davomiyligi, katta yosh oralig‘i haqida darhol ma’lumot olish imkoniyatining mavjudligi va ko‘plab mavzularni o‘rganish imkoniyatiga egalikdir, bu bizga zamonaviy statistik usullarni qo‘llash imkoniyatini ham beradi.
I. Shaxsning konstruktiv psixologik himoyasini shakllantirish muammosini o‘rganish usullari.
1.1. Shaxsni psixologik himoya qilishning nazariy tahlili
1.2. Shakllantiruvchi tajriba
1.3. Ekspert baholash usuli
1.4. Kontent - analiz
1.5. Longityud tadqiqot
1.6. Statistik ma’lumotlarni qayta ishlash usullari
II. Shaxsning psixologik himoya mexanizmini o‘rganish usullari
2.1. Aniqlovchi tajriba
2.2.Kuzatuv
2.3.Suhbat
2.4.Ko‘ndalang kesish usuli
2.5. Plutchik–Kellerman va Kontening «Hayot Tarzi Indeksi» so‘rovnomasi
2.6. D. Amirxanning «Stressni yengish strategiyasi ko‘rsatkichi» metodikasi
III. Shaxsning konstruktiv psixologik himoyasini shakllantirishga ta’sir etuvchi shaxsiy xususiyatlarni o‘rganish usullari
3.1. USK diagnostikasi metodikasi
3.2. Shaxsni o‘rganishning differensial usuli
3.3. K. Tomas so‘rovnomasi
3.4. S. Rozensveygning Assotsiatsiya so‘ratli testi
3.5. Ketell so‘rovnomasi
3.6. K. Rodjers va R. Daymondlarning “Shaxsning ijtimoiy-psixologik moslashuvini o‘rganish” usullari