Artikulyatorlar 2 qrupa bölünür.
1. Sadə (orta) oynaq və kəsici yollarının orta xəttə doğru əyilməsilə
2. Universal-oynaq və kəsici yollarının fərdi əyilməsilə. Onlar oynaqlı və oynaqsız ola bilər.
Okklüdatorlar 2 məftil və ya tökmə çərçivədən ibarətdir. Çərçivələr öz aralarında şarnirlə
birləşir. Aşağı çərçivə100
0
-110
0
bucaq altında əyilir, aşağı çənənin bucaq və budağını imitasiya edir.
Çərçivənin arxa şöbəsində dişin hündürlüyünü saxlayan ştift üçün meydança var. Üst çərçivə
horizantal səthdə yerləşir, üzərində aşağı çərçivənin meydançasına söykənən vertikal ştift olur.
Sadə artikulyatorların konstruksiyasının əsasında bucaq orta hesab ölçüləri durur. Sadə
artikulyatorda sagital bucaq 33
0
, yan bucaq-15
0
-17
0
, sagital kəsici yol-40
0
və yan kəsici yol-120
0
-dir.
Sadə artikulyatorda dişlərin düzülməsi üçün klinikada “protetik səth” təyin edilir, okklüzion
yastığın vestibulyar səthi yuxarı çənədə qeyd olunur və ön qrup dişlərin düzülməsi üçün oriyentir
xətlər çəkilir. Dişlərin okklüzion münasibətlərinin son korreksiyası protezin çənəyə oturdulması
zamanı aparılır.
Sadə artikulyatorlara misal olaraq Bonivil, Sorokin, Gizi artikulyatorlarını göstərmək olar.
Bonivil və ya ilk anatomik artikulyator şarnirlə birləşmiş 2 horizantal çərçivədən ibarətdir.
Hündürlük ştifti artikulyatorun arxa şöbəsində quraşdırılır. Artikulyatorun konstruksiyasının əsasında
Bonvilin bərabər tərəfli üçbucaq prinsipi durur.
Universal artikulyatorlar tam çıxan protezlərdə diş cərgələrinin quraşdırılması üçündür.
Artikulyatorun hissələri gicgah-çənə oynağına uyğun qurulur və aşağı çənəyə uyğun olaraq çərçivənin
bütün hərəkətləri təmin edir.
Universal artikulyator aşağı və yuxarı çənə çərçivədən “oynaqlardan” ibarətdir. Artikulyatorun 3
dayaq nöqtəsi var: ikisi oynaqlarda, biri isə kəsici meydançada. Oynaqlar və orta xəttin göstəriciləri
arasındakı məsafə 10 sm bərabərdir.
|