Fənn: Çıxan protezlərin hazırlanma texnikası Şöbə: “Ortopedik stomatologiya” 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci

Fənn: Çıxan protezlərin hazırlanma texnikası 

 

Şöbə: “Ortopedik stomatologiya” 

2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci 

 19 

 

MÖVZU  11.

 

Çənələrin  mərkəzi  münasibətin  təyini.  Nisbi sakitlik vəziyyəti  anlayışı. 

Okklüdatora  gipsləmə. 

 

Mərkəzi  okklüziyanın  təyini  üçün  çənələrin  gips  modellərində  mum  okklüzion  yastıqlı  bazis 

hazırlanır.  Diş  texniki  mumunun  lövhəciyi  bir  tərəfindən  qızdırılır.  Yumşaq  mum  lövhəcik 

qızdırılmamış tərəfi ilə gips model üzərinə qoyulur və baş barmaqla damaq səthinə və alveol çıxıntının 

dişsiz sahələrinə sıxılır. Bu zaman onu naziltmək olmaz. Mum bazisin formaşdırılmasına sərt damağın 

dərinliklərindən  başlanır,  alveol  çıxıntıya  keçirilir  və  mum  keçid  büküşünə  kip  sıxılaraq  vestibulyar 

tərəfdə  bitir.  Aşağı  çənədə  isə  mum  bazis  əvvəlcə  dil  səthinə  qoyulur  və  sonda  vestibulyar  səth 

formalaşdırılır. Qızdırılmış şpatellə gələcək protezin sərhəddi boyunca mum kəsilir. Mum bazısin ağız 

boşluğunda  deformasiya  uğramaması  üçün  ona  məftil  bərkidilir.  Məftil  damaq  səthinin  ön  və  yan 

sahələri boyu əyilir, qızdırılıb mum bazısə oturdulur. Sonra okklüzion yastıq formalaşdırılır. Mum hər 

iki  tərəfindən  qızdırılıb  çubuq  şəklinə salınır,  yastıq  hazırlanır.  Eni  1  sm,  hündürlüyü  1-1,5  sm olan 

yastıqlar alveol çıxıntıda olmayan dişlər nahiyyəsinə qoyulur və bazisə qızdırılmış mumla yapışdırılır. 

Yastığın  qalan  dişlərdən  enli,  amma  onlar  hündürlükdə  olmalıdır.  Qızdırılmış  şpatellə  yastıq 

hamarlanır.  

Mərkəzi  okklüziyanın  təyini  üçün  həkim  yastığa  qızdırılmış  mum  lövhəciyi  yapışdırır,  mum 

bazisi  gips  modeldən  çıxarır  və  xəstənin  ağız  boşluğuna  daxil  edir.  Çənələrin  qapanması  zamanı 

yumşaldılmış mum yastıqda antoqonist dişlərin izi qalır. Ön dişlər olduqda həkim orta xətti (kosmetik 

mərkəz),  gülüş  xəttini  və  ön  dişlərin  seçilib  düzülməsi  üçün  köpək  xəttini  qeyd  edir.  Mərkəzi 

okklüziyanın təyinindən  və həkim tərəfindən oriyentir xətlərin çəkilməsindən sonra mum bazis ağız 

boşluğundan çıxarılır, gips model üzərinə qoyulur və antoqonist dişlərə uyğun olaraq modellər mərkəzi 

okklüziya  vəziyyətində  qurulur.  Laboratoriyada  texnik  modelləri  mərkəzi  okklüziya  vəziyyətində 

saxlamaq üçün taxta çubuqlardan istifadə edə bilər. 

Mərkəzi  okklüziyanın  təyinindən  sonra  modellər okklüdatorda  gipslənir.  Bunun  üçün  modellər 

okklüdatora qoyulur. Gips qarışdırılır, bir hissəsi stol üzərinə qoyulur və üzərinə okklüdatorun aşağı 

çərçivəsi  gipsə  yerləşdirilir,  yenidən  bir  hissə  gips  qoyulub,  üzərinə  modellər  yerləşdirilir.  Şpatellə 

modelin əsası gipslə örtülür və hər tərəfdən hamarlanır. Sonra gips qatı yuxarı çənə modelinə qoyulur, 

okklüdatorun yuxarı çərçivəsi bağlanır və gips hamarlanır. Elə etmək lazımdır ki, hündürlük ştifti daim 

meydançaya toxunsun və modellər yerini dəyişməsin. Gips quruduqdan sonra taxta çubuqlar çıxarılır. 

Ehtiyatla okklüdator açılıb modellər aralanır. 

 

 

---