Fesil-12. indd
Yüklə 28,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məşğulluq.
|
Göstərici
Dövr Aşağ gəlirli ölkələr Aşağ orta gəlirli ölkələr Yüksək orta gəlirli ölkələr Adambaşna düşən ümumi milli gəlir (Atlas, valyuta ABŞ $) 2009
494.5 2276.3 7480.3
Adambaşna düşən ümumi milli gəlir (alclq qabiliyyəti pariteti, cari beynəlxalq valyuta ABŞ $) 2009
1156.5 4703.6 12494.9
İnsan inkişaf indeksi (HDI) 2010
0.39 0.58 0.71
İnsan inkişafnn qeyri-gəlir üzrə indeksi 2010 0.46
0.62 0.74
Yoxsulluğun adambaşna düşən səviyyəsi (% əhali, 1.25 ABŞ dollar) (baza ili, düzəlişsiz) 2000-2007 52.4 27.1 5.2
352 Səhiyyə. Orta-gəlirli ölkələrdə səhiyyə sisteminin xidmətləri həm dövlət, həm də özəl xidmətlər sistemi tərəfindən təqdim olunur. Orta hesabla bu ölkələrdə səhiyyə xərcləri ÜDM-in 6%-ni təşkil edir. Şərqi Avropanın bəzi dövlətləri is- tisna olmaqla, ölkələrin əksəriyyətində tibbi xidmətlərin nağd pulla ödənilməsi payı (“out-of-pocket”) yüksəkdir və bu göstərici ümumi səhiyyə xərclərinin ortadan səviyyədən az gəlirli ölkələrdə 50%-ni, orta səviyyədən yuxarı gəlirli ölkələrdə isə 35%-ni təşkil edir. Səhiyyə xidmətlərinin ödəniş formaları regionun coğrafi yerləşməsindən və mədəni mənsubiyyətindən asılı olaraq dəyişir. Müxtəlif yanaşmaların tətbiqi ilə səhiyyə sistemlərinin çoxsaylı islahatları indi də sınaqdan keçirilməkdədir. Eyni zamanda, maliyyələşmə sistemlərinin xüsusiyyətləri bir çox məqamlarda hər bir regionun və ölkənin tarixi şəraiti və institusional inkişaf mərhələsi ilə təyin edi- lir. Regional fərqlərə baxmayaraq orta-gəlirli ölkələr səhiyyə sisteminin maliyyələşməsi üzrə oxşar prioritetlərə malikdir: ümumi əhatə dairəsi, maliyyə müdafiəsi və effektivliyinin təminatı 7 . Səhiyyə sistemlərinin inkişaf prioritetlərini formalaşdıran əsas çağırışları bunlardır: demoqrafik və epidemioloji vəziyyət ilə əlaqədar xərclərin artması, yeni texnologiyaların meydana çıxması; həddən artıq nağd pul ödənişləri; səhiyyənin qeyri-effektiv maliyyələşmə sistemi, həmçinin bütövlükdə səhiyyə sisteminin qeyri-effektivliyi. Orta-gəlirli ölkələrdə QİÇS və vərəmin yayılması kimi təhlükələr də mövcuddur. Belə ki, bütün dünyada vərəm xəstəliyinin 47 faizi Hindistan və Çinin payına düşür. Mənbə: W World Developpment Indicattors, 2011. 7 Financing health in middle-income countries http://siteresources.worldbank.org/INTHSD/ Resources/topics/Health-Financing/HFRChap8.pdf 353 Məşğulluq. Orta-gəlirli ölkələrdə iş yerləri yaradılmadan iqtisadi artımın baş verməsi hələ də aktual problemdir. Bu isə onunla əlaqəlidir ki, ölkələr ümumiyyətlə işə düzəlmə imkanlarını formal sektora genişləndirmək iqtidarında deyil. Bu, hər şeydən əvvəl, gənclər üçün böyük bir problemdir və onlar üçün işə düzələ bilməmək ehtimalı əhalinin yerdə qalan hissəsi ilə müqayisədə üç dəfə yüksəkdir. 2012-ci ildə Asiya və Sakit Okean ölkələrində gənclər arasında işsiz- liyin proqnozlaşdırılan səviyyəsi 10.2% təşkil etmişdir. Bundan başqa, 2010-cu ildə regionda təxminən 1.1 milyard işçi həssas məşğulluq kateqoriyasında ol- muşdur. İşsizlik problemi dünya əhalisinin sayının artması ilə get-gedə daha da ağırlaşır. Yəni hətta işsizlik səviyyəsini xarakterizə edən göstərici stabil qalsa da, əslində işsizlərin mütləq sayı artmaqdadır. Bundan əlavə, statistika işsizlik dərəcəsini əhalinin əmək fəaliyyətinə yararlı olan hissəsindən faiz kimi hesab- layır və əhalinin qocalmasını nəzərə alaraq, get-gedə daha çox insan bu kate- qoriyaya daxil olunmur. Bu isə o deməkdir ki, işləyən hər bir insanın öhdəsinə daha çox insan düşür və bu isə öz növbəsində müvafiq olaraq əhalinin gəlir səviyyəsini aşağı salır.
Yüklə 28,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|