Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Сечилмиш ясярляри lX
|
BĠZĠM FERMA
Bizim kolxozun heyvandarlıq ferması ötən ilin dövlət planına 150 faiz əməl etmişdir. Fermada 600 384 Фирузя Мяммядли baş iribuynuzlu heyvan vardır. Şagirdlərimizdən 10 nəfəri yay tətilində ferma işçilərinə kömək etmişdir. Belə ki, hərəmiz I baş danaya baxmağı öhdəmizə götürmüşük. Mənim nənəm və anam sağıcıdırlar. Onlar hərəsi 15 baş inəyə baxır. Anam hər inəkdən ildə 3000 litr süd sağır. Bu üsulla uşaqları «Tərəvəz yığımı», «Pambıqçı qız», «Bizim bağ», «Emalatxanada», «Zavodda bir gün» və s. mövzularda, hər bir şagird özünə məlum olan mövzunu seçməklə, yazılı və şifahi çalışmalar üzərində işlətmək olar. Sərbəst mövzular üzərində düşüncələr şagirdlərin yaradıcı təfəkkürünün inkişafına kömək etməklə yanaşı, körpə təsəvvürlərdəki fantastik düşüncə tərzinin ifadəsinə gətirib çıxaracaq. Belə ki, valideyni haqqında yazan və ya danışan uşaq mütləq bildiyi ən yüksək rəqəmlə onu öyməyə çalışacaq. Lakin müəllim nəzarəti rəqəmlərin özlərində belə ağılasığmazlığa yol verməməlidir. Bununla müəllim, həm də uşaqda əmək məhsuldarlığının artım hüdudu, insanın əmək qabiliyyətinin qadir olduğu hədd barəsində təsəvvür yaratmış olar. «Əvəzlik» bəhsi ilə əlaqədar verilmiş 229, 231, 234, 244 nömrəli çalışmalarda da şagirdlər əməyin müxtəlif növləri və müxtəlif peşə adamları haqqında söhbətlərlə tanış ola bilərlər. Diqqət yetirmək lazımdır ki, şagird belə çalışmaların icrası zamanı qrammatik tövsiyyələri sadəcə yerinə yetirməklə kifayətlənməyib, çalışmada kimdən, 385 Сечилмиш ясярляри lX nədən və necə danışıldığı barədə aydın təsəvvürə malik olsun. Əvəzlik bəhsinin tədrisi prosesində uşaqları sinifdən xaric məşğələlər zamanı sərbəst mövzularda yazılı və şifahi çalışmalar üzərində işlətmək olar. Bu çalışmalar əlbəttə ki, məhsuldar əməklə bağlı epizodlar fonunda aparılmalıdır. Şagirdləri «Bizim emalatxana», «Mənim bağçam», «Sən hansı peşəni sevirsən», «Onun neftçi əmisi» və s. mövzularda sərbəst düşündürmək və yeri gəldikcə istiqamətləndirici məsləhətlərlə onların nitqinə müdaxilə etmək bir çox hallarda müəllimdən pedqoji ustalıq və uşaq psixologiyasına yaxşı bələdlik tələb edir. Dərslikdə «feil» bəhsi ilə əlaqədar olan 266, 267, 278 nömrəli çalışmalarda uşaqların əmək tərbiyəsi və peşə təsəvvürlərinin inkişafı üçün əhəmiyyətli mətnlər verilmiş maşa, dəmirçi, furqon, at, tövlə, damğa, ilxı sözləri mətnin məzmunundan əlavə peşə söhbətləri üçün xüsusi imkanlara malikdir. Belə ki, sözlərin mənaca izahı zamanı müəllim uşaqların diqqətini keçmişə, indiki və gələcək zamana yönəltməklə bu sözlərin ifadə etdiyi əmək alətləri və istehsal vasitələrinin rolu, zəruriyyəti və perspektivi barədə müəyyən təsəvvürün yaranmasına səbəb olar. «Zərf» adlanan nitq hissəsi hal və hərəkətin zamanını, tərzini, səbəbini, yerini, nəticəsini, kəmiyyətini, şərtini, məqsədini və s. izah edir. Deməli zərflər bilavasitə işlə, hərəkət prosesi ilə |