Фирузя Мяммядли
olaraq verilir. Sürücü peşəsinə avtomobil nəqliyyatı
müəssisələri nəzdindəki avtomobil məktəblərində
yiyələnmək olar. Arzu edənlər Ç.İldırım adına
Azərbaycan Politexnik İnstitutunda avtomobilin
istismarı şöbəsinə daxil ola bilər.
Sürücü peşəsinə dair söhbət zamanı ayrı-ayrı
nəqliyyat vasitələrində sürücü peşələrinin fərdi
cəhətləri, məsuliyyəti, istehsal münasibətlərinin,
istehsal proseslərinin, plan və öhdəliklərin
ödənilməsində, sosial münasibətlərin normal dava-
miyyətində rolu və əhəmiyyəti barədə rəvan bir
üslubda aydın və cazibədar bir dillə verilən
məlumat şagirdlərdə bu peşənin sirləri barədə daha
geniş təsəvvür yaradar.
Məsələn, müəllim «avtobus sürücüsü» peşəsi
barədə şagirdlərin əvvəlki biliklərinə istinad edərək
əlavə edir ki, adamların hər gün iş başına və eləcə
də evə vaxtında çatdırılmasında avtobus sürücüləri
böyük rol oynayır. Avtobus sürücüsü yalnız maşını
idarə etməklə kifayətlənməməli, həm də onu təmir
etməyi bacarmalıdır. O diqqətli olmalı, hər xırda
məsələ üçün əsəbiləşməməli, sərnişinlərlə səmimi
rəftar etməlidir. Sonra müəllim məlumat verir ki,
elmi-texniki
tərəqqinin
sürətləndirilməsi
ilə
əlaqədar olaraq, robot texnikası istehsalata geniş
tətbiq olunacaqdır. Şübhəsiz ki, avtomobil
nəqliyyatı sahəsində də avtomatlaşdırılmış texnika
növlərindən istifadə olunacaqdır. Ona görə də bu
gün hər bir adam kompüter savadına malik olmalı,
455
Сечилмиш ясярляри
lX
kompüter texnikasının tətbiqi yollarını dərindən
mənimsəməlidir. Gələcəkdə avtobus sürücüsü
olmaq istəyənlər VIII sinfi bitirərək rayonun tədris-
istehsalat kombinatında (əgər varsa) peşəqabağı
hazırlıq keçdikdən sonra həm işləyə, həm də
sürücülük məktəblərində təhsillərini davam etdirə
bilərlər.
V sinif «Azərbaycan dili» dərsliyinin
«Mürəkkəb isimlərin əmələ gəlməsi və yazılışı»
mövzusu üzrə verilmitş çalışmalarda mürəkkəb
isimlərə və onların yazılışına dair gətirilən nümu-
nələrin çox təəssüf ki, istehsalat prosesləri,
məhsuldar əmək və peşə anlayışı ifadəçiləri ilə heç
bir münasibəti yoxdur. Mürəkkəb adlar bizi əhatə
edən maddi aləmin bütün başqa sahələrini ehtiva
etdiyi kimi, elm və texnikanın ən müxtəlif sahə-
lərinə, peşələrə dair nominativ informasiya
səviyyəsində anlayışları ifadə edən leksik vahidlərə
də aiddir. Belə ki, «fotoaparat», «vintburan»,
«qazaparat», «kino mexanik», «taxılsovuran»
(maşın), «otbiçən» (maşın), «qaz operator» (peşə),
«təmirçi operator» (neft sənayesi üzrə peşə),
«mühəndis-texnik»,
«meşəbəyi»
(peşə),
«göydələn» (hündür binalar) və s. kimi iki müstəqil
sözün bir vurğu ilə deyilib, bir leksik mənanın ifa-
dəsinə xidmət etməklə əmələ gələn mürəkkəb
sözlərdən nümunə gətirmək, onların formuldaxili
mahiyyətini şagirdlərə linqvistik aspektdə izah
etdikdən sonra lüğəvi məna sferasında peşə
|