Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Сечилмиш ясярляри lX
|
Mülki
təyyarəçilər: buraya sərnişin təyyarəçiləri, dərman səpən təyyarəçilər, metroloji təyyarəçilər, qütb təyyarəçiləri və s. daxildir. Dərsliyin böyük bir qismində çalışmalar peşəyönümü işi üçün cüzi imkandan belə məhrumdur. Lakin Azərbaycan dili tədrisi prosesi peşəyönümü işi üçün xüsusi imkanları ilə fərqlən- diyindən dərs prosesi və dərsdənkənar məşğələlərdə sərbəst mövzularda yazılası yoxlama yazı işlərində və şifahi müsahibələr vasitəsilə bu məsələyə qayıtmaq olar. VII sifin «Azərbaycan dili» kursu IV-VI siniflərdə keçilən leksik-qrammatik mövzuların təkrarı ilə başlanır. Nəzəri materialların peşə məlumatı imkanları barəsində aşağı siniflərdə danışıldığından burada ancaq praktik materialların peşəyönümü işinə hazırlıq üçün mövcud imkanları nəzərdən keçiriləcəkdir. 15 nömrəli çalışmada 501 Сечилмиш ясярляри lX əmək alətləri, istehsal vasitələri ilə bağlı sözlər – «traktor», «kombayn», «radio» - həmin sahənin peşə informasiyası üçün əlverişli misallardır. Bu mənada, çalışmanın linqvistik tələbi ödənildikdən sonra «traktorçu», «kombayançı», «radiotexnik» peşələri barədə və aşağı siniflərdə keçilənləri xatırlatmaq yolu ilə məlumat vermək olar. VII-VIII sinfin «Azərbaycan dili» kursu «Sintaksis» bölməsi – söz birləşmələri, cümlə və onun müxtəlif növləri kimi mövzuları əhatə edir. Söz birləşmələri – sözlərin möhkəm leksik- qrammatik qanunları əsasında birləşib, mürəkkəb məna, ifadə və nəhayət cümlə əmələ gətirməsinə xidmət edir. Sözlərin məna və qrammatik cəhətdən tabelilik vəziyyətində birləşməsi sintaktik konstruksiyanın nitq fəaliyyətindəki roluna məntiqi bütövlük, dolğunluq verir. Fikrin konkret və dəqiq ifadəsinə imkan yaradır. Buna görə də nitq mədəniyyətinin inkişafında «söz birləşmələri»nin möhkəm qanunlarını mənimsəmək çox faydalıdır. Məlumdur ki, insanın hərtərəfli və ahəngdar inkişa- fında nitq dil normalarının ədəbi dil səviyyəsində qavranışı həlli vacib məsələlərdəndir. Orta məktəb həcmində dil normaları belə bir səviyyəyə nail olmağa imkan verdiyindən, bunların aşağı siniflərdən məcburi öyrədilməsi, nəzəri materialların praktik tətbiqinə imkan verən, həyati problemlərlə, gənclərin peşə marağı ilə daha çox |