G‘apporov M. Ingliz tili grammatikasi

Neither Peter nor Mary 
told me about it.
Bu haqda menga na Piter, na Meri 
biror narsa demadi.
4. Bo‘lishsiz olmoshlar, ravishlar va bog‘lovchilar bilan yasalgan 
bo‘lishsiz gaplar boshqa gaplar bilan quyidagicha almashtirilishi mumkin:
I received no letters yesterday.
= I did not receive any letters 
yesterday.
Men kecha hech qanday xat olmadim.

---

283
We found nobody 
(no one) at home.
= We did not fi nd anybody 
at home.
Biz uyda hech kimni topmadik.
I have read nothing about it.
= I have not read anything 
about it.
Men bu haqda hech narsa o‘qiganim yo‘q.
We went nowhere after supper.
= We did not go anywhere 
after supper.
Biz kechki ovqatdan keyin hech qayerga bormadik.
I could remember neither the name 
of = the author nor the title of the 
book.
I could not remember either the 
name of the author or the title of 
the book.
Men na muallifning ismini, na kitobning nomini eslay olmayman.
Bo‘lishsiz olmoshlar, ravishlar va bog‘lovchilar quyidagicha 
almashtirilishi mumkin: 
no
not … any
nobody
not … anybody
no one
not … anyone
nothing 
not … anything
nowhere
not … anywhere
neither … nor
not … either … or
never
not … ever
Not … any, either … or bilan yasalgan bo‘lishsiz gaplar no va uning 
yasamalari yoki neither … nor bilan yasalgan bo‘lishsiz gaplarga qara ganda 
ko‘proq ishlatiladi. Ammo to have fe’li va there is birikmasi bilan bo‘lishsiz 
gaplarda ot oldida no qo‘yish ko‘proq ishlatiladi.
Never ravishi hech qachon not … ever bilan almashtirilmaydi.
5. Bo‘lishsiz ega hech qachon not … any va ularning yasamalaridan 
yasalmaydi. Bu holda faqat no one, nobody, nothing yoki otlar bilan no, 
neither… nor ishlatiladi:
No one (nobody) has seen it.
Buni hech kim ko‘rgan emas.
Nothing happened yesterday.
Kecha hech narsa sodir bo‘lmadi.
No steamer left the port yes-
terday.
Kecha portni birorta ham paro 
xod 
tark etmadi.
Neither the window nor the 
door was open.
Na eshik, na deraza ochiq edi.
6. There is birikmasi bilan bo‘lishsizlik no one, nobody, nothing 
yordamida ham, not … anyone, not … anybody, not … anything yordami-

---

284
da ham yasaladi. Not yuklamasi to bening shakllari bilan qisqartirmalar hosil 
qiladi: isn’t, aren’t, wasn’t, weren’t:
There is nobody in the garden.
There isn’t anybody in the garden.
}
Bog‘da hech kim yo‘q. 
There is nothing in the box.
There isn’t anything in the box.
}
Qutida hech narsa yo‘q.
So‘roq gaplar (Interrogative sentences)
Umumiy ma’lumotlar
1. So‘roq gaplar ikki xil bo‘ladi: umumiy so‘roq gaplar va maxsus so‘-
roq gaplar. Umumiy so‘roq gaplar (General Questions) suhbatdan savol da 
ifodalangan fi krni tasdiq yoki inkor qiladigan ha yoki yo‘q javobini olish 
uchun ishlatiladi. Umumiy so‘roq gaplar yordamchi fe’llar yoki modal fe’llar 
bilan boshlanadi:
Do you speak English?
Siz ingliz tilida gapirasizmi?
Can you translate this article 
without a dictionary?
Siz bu maqolani lug‘atsiz tarjima 
qila olasizmi?
2. Maxsus so‘roq gaplar (Special Questions) gapning biror bo‘lagiga 
berilgan bo‘lib, who, what, whose, how, when, where va boshqa so‘roq 
so‘z lar bilan boshlanadi: