«gidravlika va gidravlik mashinalar» fanidan
-rasm. Gidromuftaning tashqi xarakteristikasi
Yüklə 115,27 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gidrotransformatorlar.
|
2-rasm. Gidromuftaning tashqi xarakteristikasi.
Gidromuftaning ishini rostlash uch xil usul bilan amalga oshiriladi: 1. yetaklovchi val aylanishlar sonini o’zgartirish; 2-gidromufta oqar qismini shaklini o’zgartirish; 3-ish bo’shlig’ini suyuqlik bilan to’ldirilish darajasini o’zgartirish. Ish bo’shlig’ini suyuqlik bilan to’ldirilish darajasini o’zgartirish usuli eng ko’p tarqalgan bo’lib u uch xil tarzda bajariladi: 1. G’idromuftaga kirishda suyuqlik oqimini rostlash. 2. G’idromuftadan chiqishda suyuqlik oqimini rostlash. 3 G’idromuftaga kirishda va chiqishda suyuqlik oqimini rostlash. Gidromufta g’ildiragining lapatkalari tekis radial shaklida tayyorlanib uning panjarasining tig’isligi = τ 2,5…4 gacha. Panjara tig’isligi, τ 2 D Z L t L ⋅ ⋅ =
π τ ; (7-7) bu yerda: L-lapatka uzunligi, m Z-lapatkalar soni, dona t-panjara qadami, m D-panjaraning tashqi diametri, m. Nasos g’ildiragining dvigateldan oladigan quvvati, H N H H H Q g N η ρ ⋅ ⋅ ⋅
; Vt (7-8) bu yerda: H η -gidromuftaning nasos g’ildiragini f. i. k. , H η =0,92….0,98 Buni quyidagicha ham aniqlash mumkin всп D H N N N − = ;
( 7-9 ) bu yerda: − D N dvigatelning maksimal quvvati, Vt всп N -yordamchi mexanizmlarga sarflanadigan quvvat, D всп N N 1 , 0
; Vt Gidromuftaning f.i.k., η H H T T H T n M n M N N ⋅ ⋅ =
η ; (7-10) bu yerda N T -turbina g’ildiragidagi quvvat, Vt Gidromuftada M T =M N
bo’lgani sababli i n n H T = = η ; (7-11) bu yerda i -uzatishlar soni. Sirpanish koeffisiyenti, S H T H n n n S − = ; (7-12) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 27
H T n n i / = tenglikga asosan i S − = 1
Gidromuftani suyuqlik bilan to’ldirish yordamida sirpanish koeffisiyentining qiymati 2 dan 4% gacha bo’lgan oraliqda rostlanadi. I. Kukolevskiy sinflanishiga asosan tezkorlik koeffisiyenti S n =50…70 birlik oralig’ida. Nasos g’ildiragidagi bosim, N 4
0 2
1000
⋅ ⋅
= S H H n g n N Н ρ ; m (7-14) Nasos g’ildiragidan o’tuvchi suyuqlik sarfi, Q η ρ ⋅ ⋅ ⋅
H g N Q H ; sek m / 3 (7-15) Gidrotransformatorlar. Gidrotransformator burochi momentni o’zgartiradi hamda harakatni dvigateldan ishchi organlarga uzatishda burovchi momentni bir tekis oshib borishini ta’minlaydi. Gidrotransformatorning gidromuftadan farqi unda qo’zg’almas qilib biriktirilgan uchunchi g’ildirak mavjud shuning uchun burovchi moment qiymatini o’zgartirib uzata oladi. Gidrotransformatorda nasos (yetaklovchi) N, turbina (yetaklanuvchi) T va reaktor (reaktiv) R g’ildiraklari mavjud va bu g’ildiraklar korpusga joylashtirilgan. Gidrotransformator korpusi reaktor kuraklarida hosil bo’ladigan va korpus bilan bog’liq bo’lgan reaktiv momentni qabul qiluvchi tashqi tayanchga ega. Bunday trasformatorlar bir bosqichli nasos, bir, ikki va uch bosqichli turbina bilan, hamda bir yoki bir nechta reaktor, uch, to’rt va ko’p bosqichli turbina bilan birga ishlaydigan qilib qurilishi mumkin. Bularning eng soddasi uch g’ildirakli gidrotransformatordir (3-rasm). Nasos valining g’ildiragi (3-rasm) dvigatel valiga tutashtirilgan. Turbina vali esa traktorning transmissiya mexanizmiga yoki yetaklovchi g’ildirak (yulduzcha) ga tutashtirilgan. Ish jarayonida nasos g’ildiragining kuragi suyuqlikga ta’sir ko’rsatadi natijada suyuqlik g’ildirak bilan birga aylanish bilan bir vaqtda so’rish tarafdan chiqish tarafga tomon lapatka bo’ylab harakatlanadi (suyuqlik kinetik energiyaga ega bo’ladi). Suyuqlik oqimi nasos g’ildiragidan chiqishda undan keyin joylashgan turbina g’ildiragiga duch keladi va uning g’ildiragidagi lapatkalarga urilib o’zining tezligini kamaytiradi. Suyuqlik oqimining kinetik energiyasi kamayadi va turbina g’ildiragi kuraklarida burovchi moment hosil bo’ladi. Bu qiymat nasos g’ildiragi validagi burovchi momentga teng bo’ladi. Reaktor g’ildiragi qanotlari oralig’idagi torayib boruvchi kanal orqali oqib chiqayotgan suyuqlik oqimi oshadi, uning yo’nalishi nasos g’ildiragining aylanish yo’nalishiga mos keladi. Reaktor kuraklarida korpus qabul qilayotgan reaktiv moment hosil bo’ladi. Gidrotransformatorlarda meridial tekislik bo’yicha suyuqlikning aylanishi ikki usulda bo’lishi mumkin a-nasos-turbina-reaktor (NTR), b-nasos reaktor turbina (NRT). Gidrotransformator ish jarayonining eng muhim tomonlariga quyidagilar kiradi. Ish g’ildiraklarining kuch va kinematik jihatidan aloqasi suyuqlik orqali bo’ladi. Ish g’ildiraklarini kuch jihatidan aloqasi mavjud bo’lishi uchun kamida bitta g’ildirak aylanishi lozim. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 28
Gidrotransformatorlar dvigatel bilan o’zaro tasirining xarakteriga ko’ra shaffof va
g’ildiragidagi burovchi momentni o’zgartira oladi. Kompleksli gidrouzatmaning reaktori korpusiga erkin yurish muftasi o’rnatilgan. Agarda nasos g’ildiragidagi burovchi momentga nisbatan turbina g’ildiragidagi burovchi moment katta bo’lsa reaktor g’ildiragi kuragiga suyuqlikning ta’siri tufayli mufta reaktorga siqiladi va turbina g’ildiragining burovchi momenti nagruzkaning oshishiga mos holda oshadi. Н Т М М p bo’lganda suyuqlikning harakat yo’nalishi o’zgaradi, reaktordagi burovchi moment aylanish yo’nalishini o’zgartiradi, erkin yurish muftasining roliklari siqilishdan ajraladi va reaktor turbina g’ildiragi bilan tutashgan singari birgalikda aylanadi. Bu holda gidrotransformator gidromufta singari ishlaydi. Yüklə 115,27 Kb. Dostları ilə paylaş:
|