Transpiratsiyaga ketgan suv isroflari. Transpiratsiyaga ketgan
suv isroflariga suv om borining sayoz joylarida o'suvchi suvsevar
o'sim liklar (asosan qam ish)dan b o 'ladigan biologik bu g'lan ish
sabab bo'ladi. Bunday bug'lanishning miqdori katta bo'lib (1 gektar
qam ish o'sish davrida 15—20 m ing m 3 suvni yoki 1500—2000
m m qatlam suvni bu g 'latad i), sayozliklardagi jam i suv isrofi suv
om borida bo'ladigan isroflardan ancha yuqori bo'lishi m um kin.
Suv om borlarida bo'ladigan bug'lanishga va transpiratsiyaga ket
gan suv isrofini kamaytirishga suv ombori atrofiga ko'tarm a qurish,
qam ishlarni m axsus suzib yuruvchi m ashina yordam ida o 'rib
tashlash yoki biologik yo'l (suv om borida o'tlarni iste’mol qiluvchi
d o 'n g peshona va oq am u r baliqlarini urchitish) bilan erishiladi.
Transpiratsiyaga ketgan suv isrofi hajm i quyidagi form ula
bo'yicha aniqlanadi:
hpOij' T o o o ;
(5.25)
bu yerda:
ht — transpiratsiya qatlam i, m m da cot — suv o 'tlari
(qam ish) o'sadigan sayozliklar m aydoni, m 2da.
M u z la n is h g a k e tg a n su v is r o f la r i. Q ish d a v rid a suv
om bo rin in g suvi
F ZH S sathigacha pasayishi natijasida uni
boshqaruvchi prizm a hajm ining hosil b o 'lg an m uzlar hisobiga
kamayishi m uzlanishga ketgan suv isrofini ifodalaydi. Bu turdagi
suv isrofi unchalik chuqur bo'lm agan kunlik va mavsumiy rostlash
rejimida ishlayotgan gidroenergetik suv om borlarida sodir bo'ladi.
Bu bahorgi m uz oqishidan o ldinroq suv om borining suvdan
bo'shashida ro'y beradi. Yilning issiq faslida suvdan bo'shaydigan
suv om borlarida m uz hosil bo'lishiga ketgan suv isrofi kutilm ay-
di. M uzlanishga ketgan suv hajmi quyidagi form uladan topiladi:
T =
(5.26)
bu yerda:
hm — m uzning qalinligi, sm com — suv om bori suvdan
bo 'shag and a
Fr 7H S sathidan yuqoridagi suv om borining m ay
doni.
