GiRİŞ canliliğin tanimi

Şekil 2
-
4. pH Ölçeği
 
 
İndikatör
, pH’nın belli bir değere yükseldiği veya düştüğü zaman rengi değişen bir 
maddedir. İndikatörler bir çözeltinin asit veya baz olup olmadığını gösterir, fakat gerçek 
pH değerini vermezler. pH 'yı daha yakın olarak bulmak için kullanılan özel indikatör 
kağıtları vardır. Bu kağıtlarla pH 'a bir birimin bir kaç ondalığı içinde belirlenir. Daha 
doğru ölçümler, çözeltinin elektriksel özelliklerinin ölçülmesi ile çalışan pH metrelerle 
yapılabilir.
Vücut dokularının pH düzeyleri de vücut faaliyetleri için önemlidir. Örneğin, mide 
içerikleri, uygun bir sindirimin yürütülmesi için az asit olmalıdır. Vücudun farklı 
kısımlarında uygun pH düzeylerinin sağlanması homeostasisin rolüdür.
H
2
O 
H
+
+ OH
-

---

26 
Canlı bünyesinde hücre içi ve dışı sıvıların pH’sının belirli sınırlar içinde kalması çok 
önemlidir. Biyolojik moleküller (örneğin, enzim molekülleri) pH değişmelerinden çok 
çabuk etkilenirler. Bu nedenle canlı bünyesinde pH’yi değişmez kalmasını dengeleyen 
tampon çözeltiler gibi mekanizmalar gelişmiştir. Asit karşısında baz, baz karşısında asit 
gibi davranarak çözeltilerin pH değerinin değişmesini önleyen çözeltilere 
tampon çözelti
denir. İnsan kanının pH’sı 7,4 civarındadır. Kan pH’sı 7’ye düşen veya 7,8’e yükselen bir 
insan birkaç dakikadan fazla hayatta kalamaz. Kandaki karbonik asit (H
2
CO
3
) gibi 
tamponlar pH’daki dalgalanmaları önler. Kan pH’sı yükseldiğinde (asitlik azaldığında) 
karbonik asit, hidrojen (H
+
) ve bikarbonat (HCO
3
-
) iyonlarına ayrışır. Artan H
+
iyonları 
kandaki asitliği arttırarak kan pH’sının normal değerler arasında kalmasını sağlar. 
H
2
CO
3
enzim
H
+ 
+ HCO
3
-
Kan pH’sı düştüğünde (asitlik arttığında) bikarbonat iyonları fazla olan hidrojen iyonlarını 
kendine bağlar ve asitlik azalarak normale döner. 
H
+ 
+ HCO
3
-
enzim
H
2
CO
3