GiRİŞ canliliğin tanimi

3-3 Dehidratasyon Sentezi
Basit şekerler olarak adlandırılan monosakkaritler, karbonhidratların monomerleridir. 
Basit ya da birli şekerlerin karbon sayıları üç ile sekiz arasında değişir. Hücrelerde en 
fazla bulunanları beş 
karbonlu (pentoz) 
ve altı karbonlu 
(heksoz) 
olanlarıdır. 
Basit şeker molekülleri, 
dehidratasyon sentezi
adı verilen bir işlemle birbirine 
bağlanabilmektedir. Bu bağ, her bir molekülde bir OH grubunun bulunduğu yerde 
meydana gelir. Bir OH diğer bir OH 'ın H ile bir molekül su oluşturarak birleşir ve iki şeker 
molekülü geride kalan O aracılığı ile birbirine bağlanır 
(Şekil 3
-3).
Şekil 3
-3. Dehidratasyon Sentezi 

---

27 
Sentez
“bir araya getirmek” ve 
dehidratasyon
da “su kaybetmek” olduğuna göre; 
dehidratasyon sentezi
“su kaybederek birleşme” demektir. Canlı hücrelerde 
dehidratasyon sentezi enzimlerin etkisi ile sağlanmaktadır. Bu, organizmaların ihtiyacı 
olan pek çok organik bileşiğin yapıldığı önemli bir işlemdir. 
İki basit şekerin birleşmesinden meydana gelen moleküle, ikili şeker ya da bir 
disakkarit 
denir. 
Şekil 3
-3
'te gösterilen dehidratasyon sentezi ile oluşan disakkarit, 
maltoz'dur. Benzer 
şekilde, bir glikoz molekülü ile bir früktoz molekülü de
hidratasyon 
sentezi ile yine bir ikili şeker olan sükrozu oluşur (
Şekil 3
-4)
. Sükrozun moleküler formülü 
C
12
H
22
O
11
’dir.
Şekil 3
-4
. Dehidratasyon sentezi ile sükroz oluşumu.
 
Canlılardaki en önemli disakkaritler maltoz (arpa şekeri), laktoz (süt şekeri) ve
sükroz 
(çay şekeri)’dur. Maltoz glikoz+glikoz, sükroz glikoz+früktoz ve laktoz glikoz+galaktoz 
molekülünün dehidratasyon sentezi ile birleşmesiyle meydana gelir. 
Bu tepkimeler iki 
yönlüdür, dehidratasyonla oluşan bu ikili şekerler 
hidroliz
le tekrar birli 
şekerlere 
yıkılabilmektedir.
Glikoz + glikoz
Maltoz (A
rpa şekeri)
+ H
2
O
Glikoz + früktoz
Sükroz (Çay şekeri) + H
2
O 
Glikoz + galaktoz
Laktoz (Süt şekeri) + H
2
O