GiRİŞ canliliğin tanimi

Şekil 3
-28
. DNA Molekülü
 

---

4 
HÜCRE
 
HÜCRENİN YAPISI
 
VE İŞLEVLERİ
4-
1 Hücre Teorisini Özeti 
 
Bütün canlılar hücre adı verilen küçük bağımsız birimlerden yapılmıştır. Bazı 
organizmalar sadece bir hücreden ibarettir. Diğerler bazıları milyarlarca hücre içerir. 
Kısaca, her durumda, organizmanın canlılık işlemleri doğrudan doğruya onun hücreleri 
tarafından yürütülmektedir. Canlılardaki işleyişi anlamak için, önce hücre içinde olanları 
anlamak gerekir. 
Hücre teorisi
olarak adlandırılan düşünceler şunlardır:
1. 
Bütün organizmalar bir veya daha fazla hücreden ve bu hücrelerin ürünlerinden 
meydana gelir
. Bir organizma bir tek hücre olabilir. Bunun örnekleri amip, paramesyum 
ve bakterilerdir. Çok hücreli organizmalarda, hücreler tarafından yapılan hücreler arası 
materyal bulunabilir. 
2. 
Bütün hücreler canlılık işlemlerini kendileri yürütürler
. Çok hücreli bir organizmanın 
canlılık işlemleri, ayrı hücrelerin etkinliklerinin toplam sonucudur.
3. 
Yeni hücreler, hücre bölünmesi ya da üreme işlemi ile ancak diğer canlı hücrelerden 
oluşabilirler
. 
Çok hücreli bir organizmanın üremesi, belirli hücrelerinin üremesi ile yerine 
getirilir. 
4-
2 Hücrelerin Genel Özellikleri 
 
Canlılık için gerekli bütün işlemler hücreler tarafından yürütülür. Ayrıca, çok hücreli 
organizmaların hücreleri, genellikle belirli işlevler görmek üzere çok özelleşmiştir. 
Mesajları taşıyabilen sinir hücreleri, kasılabilen kas hücreleri, belirli maddeleri üretebilen 
salgıbezi hücreleri gibi çeşitleri mevcuttur. Bir hayvan hücresinin genel yapısı 
Şekil 4
-
1’de
gösterilmiştir.
Hücreler, içyapıları kadar büyüklük ve şekil bakımından da değişiktir. Hücrelerin çapı, 
çoğunlukla 10 ile 30 mikron arasındadır. Diğer yandan, tavuk yumurta hücreleri uçtan 
uca 6 cm olabilmekte ve bazı sinir hücreleri 1 metreden uzun uzantılara sahip 
olabilmektedir.
Bütün hücreler, hücre içeriğini çevresinden ayıran bir hücre zarı ile kuşatılmıştır. 
Bakteriler ve mavi-
yeşil algler dışında, bütün hücreler zarla sınırlı bir çekirdek içerirler. 
Hücre zarı ile çekirdek arasındaki boşluğu dolduran akıcı materyale 
sitoplazma
denir. 
Bitkilerin ve çeşitli mikroorganizmaların hücreleri, hücre zarının dış tarafındaki 
bükülmez bir hücre duvarı ile çevrilidir. Hücre duvarı, hücreye şeklini verir ve mekanik 
koruma da sağlar. Bitkilerde