GiRİŞ canliliğin tanimi
-23 Gerçek Çokhücreli Organizmalar
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tablo 4- 1. Hayvan Dokularının Çeşitleri
|
4-23
Gerçek Çokhücreli Organizmalar Hücreler. Gerçek çok hücreli organizmalar binlerden milyarlara çok farklı çeşitlerde hücrelerden meydana gelebilirler. Bu hücreler özelleşmiş olduğundan, her biri tüm olası canlılık olaylarını yürüten bir hücreli organizmalar gibi bağımsız işlev yapamazlar. Hatta bu hücreler, organizmanın bütününe ait özel fonksiyonların başarılması için her bir hücre özelleşmiş olduğundan, kendi canlılık işlemlerinin yalnızca bir kısmını yürütürler. Bu yüzden, her çeşit hücre, çokhücreli organizasyonun ve karşılıklı ilişkilerin çok yüksek düzeyde birlikte yürütüldüğü diğer hücre çeşitlerinin hepsine bağımlıdır. 53 Dokular . Çok hücreli organizmalarda, yapısal olarak benzer olan ve aynı işlevi başaran bir hücre grubu bir doku meydana getirirler. Bir dokudaki her bir hücre kendi canlılık işlevleri yanında, dokunun işlevi ile ilgili bazı özel işlemleri de yürütür. Bitkilerde bitki içinde su ve besinleri taşıyan, bitki kısımlarını kaplayan ve koruyan, klorofil taşıyan ve fo tosentezi yürüten, vb. dokular vardır. Karmaşık çokhücreli hayvanlar bitkilerden daha büyük bir çeşitlilikte dokular içerir ve bu dokuların pek çoğu bitki dokularından çok daha fazla özelleşmiştir. Tablo 4- 1’de hayvanlarda bulunan temel doku tipleri listelenmiştir. Hayvan dokularının çoğu ya epitel doku veya bağ dokunun bir şeklidir. Kas, sinir ve kan bu gruplara ait o lmayan yüksek derecede özelleşmiş dokulardır. Tablo 4- 1. Hayvan Dokularının Çeşitleri Doku türü Yapısı İşlevleri Bulunduğu yer Epitel doku Bir veya birden fazla hücre kalınlığındaki örtülerde bir araya gelmiş hücreler Koruma (derinin dış katmanı) Emili m (bağırsak iç astarı) Salgı (salgı bezleri) Boşlukları astarlar Yüzeyleri örter Salgı bezlerini yapar Bağ doku Şekilsiz dayanak içine gömülü hücre ve liflerden oluşur Epitel doku dahil diğer dokuları ve organları destekler, birbirine bağlar ya da tespit eder Vücudun her tarafında Yağ doku Bağ doku lifleri içinde özelleşmiş yumurta benzeri yağ hücreleri Bağ dokuyu yağlandırmak Yağ depolamak Vücudun her tarafında; bazı alanlarda çok büyük miktarlarda Kemik ve Kıkırdak Doku Şekilsiz dayanak içine gömülü hücre ve liflerden oluşur Kemik ve kıkırdak iskeleti yapan bağ dokulardır. Vücudu destekler, ona şekil verir ve kaslarla birlikte hareketten sorumludurlar Kemik: iskelette Kıkırdak: iskelet, soluk borusu, dış kulak ve burunda bulunur Kan Sıvı dayanaklı özelleşmiş bağ doku Besinlerin, atıkların, oksijen ve karbondioksitin vücutta taşınması Dolaşım sisteminin damarları içinde Sinir doku Bağ doku ile birbirine bağlanarak sinirleri oluşturan, nöron denilen özelleşmiş hücrelerden oluşur İmpulsların (duyusa l iletilerin) iletimi Vücuttaki sinirler ve duyu alıcıları Kas doku Bireysel hücreler ya da yığın veya levha oluşturmak için bağ doku ile birbirine bağlı kaynaşmış hücreler İskelet kası: vücut kısmının istemli hareketi Düz kas: iç organların istem dışı ha reketleri Kalp kası: kalbi oluşturur ve çarpmasını sağlar İskelet kasları İç organlar Kalp |