G‟iyosiddin Abdullayevich Safarov

Inflyatsiyaning ichki omillari 
Monetar siyosat 
Xo‟jalik faoliyati 

---

Academic Research in Educational Sciences 
Volume 3 | Issue 12 | 2022 
ISSN: 2181-1385 
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 | ASI-Factor: 1,3 | SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
 
25
 
December, 2022 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal 
Inflyatsiyaning tashqi omillariga jahon iqtisodiyotida bo‘lgan krezislar, (xom – 
ashyo, yoqilg‘I, valyuta bo‘yicha) davlatning valyuta siyosati, davlatning boshqa 
davlatlar bilan tashqi iqtisodiy faoliyati, oltin va valyuta zaxiralari bilan bo‘ladigan 
noqonuniy operatsiyalar va boshqalar bo‘lishi mumkin. 
Xulosa qilib aytganda, ishlab chiqarish rivojlanishida yuzaga keladigan 
nomutanosibliklar sababli tovarlar va xizmatlar bahosining umumiy yoki to‘xtovsiz 
o‘sishi va natijada pul muomalasi qonunining buzilishi oqibatida pul birligining 
qadrsizlanishiga inflyatsiya deb aytiladi. 
Inflyatsiya quyidagi shakllarda namoyon bo‘ladi: 

Tovarlar va xizmatlar bahosining uzluksiz va tartibsiz o‘sib borishi 
natijasida pulning qadrsizlanishi va uni sotib olish qobiliyatining tushib borishi; 

Chet el valyutasiga nisbatan milliy valyuta kursining tushib ketishi; 

Milliy pul birligida oltin narxining oshib borishi va boshqalar. 
Inflyatsiyaning turlari: 

Sudraluvchi inflyatsiya (mamlakatda inflyatsiya darajasi 5 – 10% bo‘lgan 
holatda kuzatiladi); 

Shiddatli inflyatsiya (inflyatsiya darajasi 10 – 100%, ba‘zan, 200% gacha 
bo‘lgan holatlarda kuzatilishi mumkin); 

Giperinflyatsiya (inflyatsiya darajasi 200% dan yuqori bo‘lgan vaziyatda 
namoyon bo‘ladi. Yuqorida ta‘kidlab o‘tilganidek, giperinflyatsiyaga misol tariqasida 
1923 – yillarda Germaniyada yuzaga kelgan inflyatsiyani keltirib 
o‘tishimiz mumkin);