Gülşən Orucova, Nərminə Qaragözova, Rafiq İsmayılov, Zahid Xəlilov

II qrup. Müəllim  4 misralı 3 şeir verir: – Bunlardan hansı layladır? Onun o biri
ikisindən fərqi nədir?
III qrup. – Laylalar nə məqsədlə söylənilir, onların əhəmiyyəti nədir? Bunu bir layla ilə
açıqlayın. 
IV qrup.  Misraları ardıcıl düzsəniz, layla alınar. Ardıcıllığı qurarkən nəyi nəzərə aldınız?
Qızılgülə batınca
Canım cəzana gəldi
Laylay dedim yatınca
Sən murada çatınca
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Qrupların təqdimatları dinlənilir və müzakirə
olunur.
Dərsliklə iş. Dərslikdən laylalar haqqında verilən məlumat oxunur, 170-171-ci sə -
hifələrdəki 1-5-ci tapşırıqlar yerinə yetirilir.
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
1.1.2. Dinlədiyi fikirlə bağlı münasibətini
əsaslandırır.
Dinlədiyi mətnin davamını müəyyən edir.
1.2.1. Müşahidə etdikləri, eşitdikləri və
oxuduqları haqqında danışır. 
Eşitdiyi, bildiyi laylaları deyir.
2.2.1. Müvafiq mətnləri müəyyən olunmuş
tə ləb lərə uyğun  sürətli, düzgün, şüurlu,
ifadəli oxu yur.
Mətndəki ardıcıllığı bərpa edir.
2.2.2. Bədii mətnləri janrlara  görə (şeir,
hekayə, təmsil, nağıl) fərqləndirir.
Şeiri nəsr formasında yazılmış digər əsərlərdən
fərqləndirir və əsas xüsusiyyətini (vəzn, qafiyə)
izah edir.
2.2.4. Mətndəki  əsas  fikrə münasibətini
bildirir.
Laylalardakı əsas fikri müəyyən edir.
3.1.1. Yazısında sadə hüsnxət norma larına
riayət edir.
“Ş” hərfini hüsnxət normalarına uyğun yazır
və digər hərflərlə birləşdirir.
3.1.3. Marağına uyğun seçdiyi nəzm
nümunəsini əzbərdən yazır.
Əzbər bildiyi laylaları yazır.
4.1.5. Sözləri qrammatik mənasına görə
qruplaşdırır.
Hərəkət bildirən sözləri müəyyənləşdirir.
4.1.7. Tələb olunan məqsəd  və intona -
siyaya görə cümlə qurur  və müvafiq
işarələrlə tamamlayır.  
Cümlələri intonasiyaya görə fərqləndirir və
müvafiq durğu işarələrini qoyur.
Dərslərin planlaşdırılması
VII bölmə
194
Çap üçün deyil

1-ci tapşırıq. 2-ci sütunda laylalar verilib. 
2-ci tapşırıq. Cavab “B” variantıdır. 
3-cü tapşırıq.
Laylay dedim, ağlama,
Ürəyimi dağlama.
Böyü, bir qoç igid ol,
Mənə ümid bağlama.
4-cü tapşırıq.
Bir gül əkdim boyunca,
İyləmədim doyunca.
Ömrüm, günüm uzansın
Bu balamın toyunca.
Nəticə: 
Laylalar körpəni yatırmaq üçün oxunur. Layla 4 misradan ibarət olur. Laylalarda əsas
fikir 3-cü və 4-cü misralarda əks olunur. Bu şeirlərdə 1-ci, 2-ci, 4-cü misralar qafiyə lənir.
Tətbiqetmə.
Məşhur laylalardan biri belə başlayır: Laylay dedim yatasan, 
Qızılgülə batasan...
Bir ana bu laylanı belə tamamladı: Qızılgülün ətrindən
Öz yuxuna qatasan.
Başqa birisi isə belə söylədi: Qızılgülün içində 
Şirin yuxu tapasan.
Bəs sən bu laylanı necə bitirərdin?
İş dəftərinin 123-cü səhifəsindəki mövzu ilə bağlı tapşırıqlar yerinə yetirilir.
Dil qaydaları. Sual: – Yuxarıda oxuduğunuz laylalarda hərəkət bildirən sözləri tapın.
6-cı tapşırıq. Sonuncu misrada “gülüm” sözü hərəkət bildirir. 
7-ci tapşırıq yerinə yetirilir. 1-ci şeirin sonuncu misrasında nida, 2-cidə nöqtə, 3-cüdə
isə sual işarəsi qoyulur. 
Yazı. Hüsnxət. “Ş” hərfi. İş dəftəri, səh. 121.
Ev tapşırığı:
– Nənənizdən, ananızdan eşitdiyiniz laylaları yazın.
Qiymətləndirmə.
Təqdimata, diskussiyaya və tətbiqetmənin nəticələrinə əsasən aparılır.
Dərs 97. TÜLKÜ VƏ DƏVƏ (2 saat)
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
1.2.1. Müşahidə etdikləri, eşitdikləri və
oxuduqları haqqında danışır. 
Qazandığı biliklərlə əvvəl öyrəndiyi bilikləri
müqayisə edir.
2.2.2. Bədii mətnləri janrlara görə (şeir,
hekayə, təmsil, nağıl) fərqləndirir.
Təmsil janrının əsas xüsusiyyətlərini izah
edir.
3.1.2. Çap hərfləri ilə yazılmış mətni
üzündən köçürür.
Mətndən seçilmiş hissəni üzündən köçürür.
4.1.7. Tələb olunan məqsəd  və intona -
siyaya görə cümlə qurur  və müvafiq
işarələrlə tamamlayır.  
Cümlələri intonasiyaya görə fərqləndirir və
müvafiq durğu işarələrini qoyur.
Dərslərin planlaşdırılması
SÖZ SƏNƏTİMİZ
195
Çap üçün deyil

Motivasiya. 
Müəllim: – Oxuduğunuz hansı əsərlərin qəhrəmanları heyvanlardır? 
– Bu cür əsərlər necə adlanır? 
– Həmin əsərlərin ideyasını xatırlamağa çalışın (“Ayı və şir”, “Kəpənək və qaranquş”,
“Əqrəb və qurbağa” və s.).
Cavablardan sonra müəllim aşağıdakı tapmacaları söyləyir.
Tapmacaların açmaları (tülkü, dəvə) tapıldıqdan sonra: – Bu heyvanlar dostluq edə
bilərmi? Niyə?
Dərsliklə iş. Dərsliyin 172-ci səhifəsindəki mətn oxunur, təhlil edilir. 1-2-ci tapşırıqlar ye -
rinə yetirilir.   
– Təmsilin sonuncu cümləsini – tülkünün canavara verdiyi cavabı necə başa düşürsünüz?
Fikrinizi əsaslandırın.
1-ci tapşırıq. Cavab “B” variantıdır. 
Təmsil haqqında yazılan nəzəri hissə oxunub təhlil olunur. 
2-ci tapşırıq. 2-ci, 5-ci atalar sözləri təmsilin ideyasına uyğun gəlir. 
Müəllim: – Gəlin indiyədək oxuduğunuz təmsilləri yada salaq, onların ideyalarını müəy -
yənləşdirək. 
“Ayı və şir” təmsilinin ideyası müəyyənləşdirilir: “Artıq tamah baş yarar”. 
“Şir və siçan” təmsilinin ideyası müəyyənləşdirilir: “Zəiflərin də güclülərə köməyi dəyə
bilər”.
“Kəpənək və qaranquş” təmsilinin ideyası müəyyənləşdirilir: “El gücü, sel gücü”.
“Əqrəb və qurbağa” təmsilinin ideyası müəyyənləşdirilir: “İtlə dost ol, çomağı əlindən
qoyma”. 
Müəllimin izahı: – Təmsillərin qəhrəmanları heyvanlar, quşlar, cansız əşyalar olsa da,
əsərdə bu obrazlar insan kimi davranırlar və insana xas olan əxlaqi dəyərlər onlara da aid
edilir.
Əlavə tapşırıq: – Oxuduğunuz təmsilin ideyasına və məzmununa uyğun hekayə düşünüb
danışın.
Dil qaydaları. 3-cü tapşırıq. 1-ci və 3-cü tapmacaların sonuna sual işarəsi, 2-ci tap ma -
canın sonuna isə nöqtə qoyulmalıdır. (Tapmacaların açmaları: 1 – gözlər; 2 – süd; 3 – təqvim.)
Yazı. Mətndən dəvənin özünü ölülüyə vurduğu, tülkünün onun öldüyünə əmin olduğu hissə
üzündən köçürülür.
Nəticə: Təmsil qəhrəmanı heyvanlar olur. Təmsilin ideya məzmununda müdrik bir fikir ifadə
olunur.
Ev tapşırığı.
Kitabxanadan təmsillər olan kitab seçin. Bir təmsili oxuyub onun ideyasını
aydınlaşdırın.
Qiymətləndirmə.
Müəllimin təlim nəticələri üzrə hazırladığı meyarlar əsasında aparılır.
Quyruğu var bir şələ,
Çətin keçir o ələ.
Hansı həyətə girsə,
Hində qopar vəlvələ. 
(tülkü)
Bad-bad ayaqlı,
Əymə dodaqlı,
Belində var dağ,
İçində də yağ.
(dəvə)
Dərslərin planlaşdırılması
VII bölmə
196
Çap üçün deyil

Dərs 98. MOLLA YOLDA (2 saat)
Motivasiya.
Məntiqi məsələ:
1. Səbətdə 5 alma var. Bu almaları 5 uşaq arasında bərabər elə bölün ki, almanın biri
səbətdə qalsın. (Uşaqlardan birinə alma səbətin içində verilir)
2. Qatar 8 vaqondan ibarətdir. Arxadan saysan, 4-cü vaqon neçənci olar? (Beşinci)
Dərsliklə iş. Mətn (dərslik, səh. 174) oxunur. 1-ci tapşırığın cavabı araşdırılır. 
2-ci tapşırıq. Cavab:
gözdə-qulaqda olmaq – diqqətli olmaq; 
ürəyi yerinə gəlmək – sakitləşmək; 
cin atına minmək – hirslənmək. 
Ev tapşırığı:
– Mətnin məzmununa aid 4 sual tərtib edib dəftərə yazın. 
Qiymətləndirmə.
Müəllimin təlim nəticələri üzrə hazırladığı meyarlar əsasında aparılır.
Dərs 99. YANILTMACLAR (2 saat)
Motivasiya.
Müəllim ağaca sarmaşmış sarmaşıq şəkli nümayiş etdirir və soruşur. 
– Bu nədir? (Sarmaşıq)
– O nə edib? (Sarmaşıb)
– Tapdığınız sözlər bir-birinə bənzəyirmi? Gəlin onların iştirakı ilə bir cümləni tez-tez təkrar
edək: “Sarı sarmaşıq çəpərə sarmaşır”. Nəyə görə bu cümləni tez-tez deyəndə dilimiz çaşır?
Daha sonra müəllimin ardınca şagirdlər başqa bir yanıltmac səsləndirirlər:
Cücüləri cücələrə
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
2.1.4. Yaxınmənalı və əksmənalı sözlərdən
nit qində istifadə edir.
Frazeoloji ifadələri yaxınmənalı sözlərlə
əvəz edir.
2.2.1. Müvafiq mətnləri müəyyən olunmuş
tə ləb lərə uyğun  sürətli, düzgün, şüurlu,
ifadəli oxu yur.
Mətnləri ifadəli və şüurlu oxuyur.
2.2.4. Mətndəki  əsas  fikrə münasibətini
bildirir.
Mətndəki əsas fikrə münasibət bildirir.
3.1.5. Əzbər bildiyi nəzm nümunələrinin
qısa məzmununu yazır.
Şeirin məzmununu yazır.
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
2.2.1. Müvafiq mətnləri müəyyən olunmuş
tə ləb lərə uyğun  sürətli, düzgün, şüurlu,
ifadəli oxu yur.
Mətni oxuyarkən deyilişi çətin olan söz və
ifadələri düzgün tələffüz edir.
2.2.2. Bədii mətnləri janrlara  görə (şeir,
hekayə, təmsil, nağıl) fərqləndirir.
Yanıltmac janrının xüsusiyyətlərini izah edir.
3.1.5. Əzbər bildiyi nəzm nümunələrinin
qısa məzmununu yazır.
Oxuduğu şeiri nəsrə çevirərək məzmununu
öz sözləri ilə yazılı ifadə edir.
Dərslərin planlaşdırılması
SÖZ SƏNƏTİMİZ
197
Çap üçün deyil

Tapşırdılar cücülər.
Cücüləri bircə-bircə
Aşırdılar cücələr.
Tədqiqat sualı:
– Yanıltmacı demək niyə çətindir?
Tədqiqatın aparılması. 
Qruplarla iş. Şagirdlər verilmiş suallar əsasında öz fikirlərini iş
vərəqlərində qeyd edirlər.
I qrup. Dərslik, səh. 175, tapşırıq 1.
II qrup. Dərslik, səh. 175, tapşırıq 2.
III qrup. Dərslik, səh. 175, tapşırıq 3.
IV qrup. Dərslik, səh. 175, tapşırıq 4.
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Qrupların təqdimatı dinlənilir və müzakirə
olunur.
Nəticə:
Yanıltmac oxşar səsli sözlərdən ibarət olduğundan onları söyləmək çətindir.
Tətbiqetmə. 
Dərsliyin 175-ci səhifəsindəki 5-ci tapşırıq yerinə yetirilir.
Yazı. İfadə mətni:
Ev tapşırığı:
Dərslikdə olan yanıltmaclardan birini əzbərləyin.
Qiymətləndirmə.
Təqdimata, diskussiyaya və tətbiqetmənin nəticələrinə əsasən aparılır.
Mənim nənəm
Nənəm mənə çay tökəndə
Tez tuturam əllərindən.
Deyirəm ki, “Get, nənəcan,
Bircə dincəl, rahatlan sən”.
Hər gün bizdən əvvəl durub
Atam, anam gedir işə.
Evdə qoca nənəmizə
Köməkçiyəm mən həmişə.
M.Dilbazi
Dərslərin planlaşdırılması
VII bölmə
198
Çap üçün deyil

Dərs 100. GÖYƏRÇİN (4 saat)
Motivasiya.
Nömrəli pazllar vasitəsilə göyərçin şəkli alınır. 
Sual: – Uşaqlar, bu quşun adı nədir? Necə quşdur – çöl, yoxsa ev quşu?
BİBÖ cədvəli çəkilir. 
Şagirdlərin göyərçin haqqında bildikləri cədvəlin 1-ci sütununa, bilmək istədikləri isə 2-ci
sütununa qeyd olunur. 
Tədqiqat sualı:
– Göyərçin nə üçün sülh rəmzi sayılır?
Tədqiqatın aparılması. 
Qruplarla iş. Şagirdlər verilmiş suallar əsasında öz fikirlərini iş
vərəqlərində qeyd edirlər.
I qrup. Elə bir nağıl qurun ki, orada göyərçin müharibənin qarşısını almış olsun.
II qrup. Krossvordu həll edin. Hansı söz alınır? (Həmrəylik).
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
1.2.1. Müşahidə etdikləri, eşitdikləri və
oxuduqları haqqında  danışır. 
Qazandığı biliklərlə əvvəl öyrəndiyi bilikləri
müqayisə edir. Hadisələri öz yaradıcı
təxəyyülünə uyğun davam etdirir.
2.2.1. Müvafiq mətnləri müəyyən olunmuş
tə ləb lərə uyğun  sürətli, düzgün, şüurlu,
ifadəli oxu yur.
Mətni şüurlu oxuyaraq illüstrasiyalar üzrə
yeni sözləri tapır.
2.2.3. Mətnin hissələrinə başlıqlar
verməklə məzmununa aid sadə plan  tutur.
Mətnin məzmununa əsaslanaraq hissələrə
başlıqlar verir.
2.2.5. Mətnin məzmununu tərtib etdiyi
plana uyğun  nəql edir.
Tutduğu plana görə mətni nəql edir.
3.1.1. Yazısında sadə hüsnxət norma larına
riayət edir.
“T” hərfini hüsnxət normalarına uyğun yazır
və digər hərflərlə birləşdirir.
3.1.2. Çap hərfləri ilə yazılmış mətni
üzündən köçürür.
Mətndən seçilmiş hissəni üzündən köçürür.
4.1.7. Tələb olunan məqsəd  və intona -
siyaya görə cümlə qurur  və müvafiq işa -
rələrlə tamamlayır.  
Cümləni məqsəd və intonasiyaya görə
fərqləndirir.
Bilirəm
İstəyirəm bilim
Öyrəndim
Dərslərin planlaşdırılması
SÖZ SƏNƏTİMİZ
199
1
2
4
3
5
7
6
8
9
Çap üçün deyil

1. “Müharibə” sözünün əksmənalı qarşılığı (sülh). 
2. İnsanın doğma yurdu (vətən). 
3. “Sülh” sözünün əksmənalı qarşılığı (müharibə). 
4. Dövlətlərin ərazilərini ayıran xətt (sərhəd). 
5. Vətənin keşiyində duran, onun uğrunda döyüşən adam (əsgər). 
6. Himnimizin bəstəkarı (Ü.Hacıbəyli). 
7. Tüfəng, top, tapançanın bir sözlə ifadəsi (silah). 
8. “Mərd” sözünə yaxınmənalı söz (igid). 
9. “Mehriban” sözünün əksmənalı qarşılığı (kobud).
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Qrupların təqdimatları dinlənilir və müzakirə
olunur. 
Dərsliklə iş. “Göyərçin” əfsanəsinin (dərslik, səh.176) 1-ci hissəsi oxunur. Mətnin davamı
ilə bağlı şagirdlər öz variantlarını təqdim edirlər.  
Mətnin ikinci hissəsi oxunur və şagirdlərin versiyaları ilə müqayisə olunur.
Şagirdlərin göyərçin haqqında öyrəndikləri cədvəlin 3-cü sütununa qeyd olunur.
Nəticə: 
Əfsanəyə görə, göyərçin müharibənin qarşısını alıb, ona görə də sülh quşu sayılır.
Göyərçin sülh rəmzidir.
Tətbiqetmə. 
Dərslikdən 1-2-ci tapşırıqlar yerinə yetirilir. 
1-ci tapşırıq. Şagirdlər mətnin məzmunundan çıxış edərək dəbilqə təsvir olunmuş şəkli
müəyyən edirlər.
2-ci tapşırıq. 1-ci hissə: “Dəbilqənin içində yuva quran göyərçin”. 2-ci hissə: “Sülh  quşu”.
Hər hissəyə plan tutulur, plana əsasən mətnin məzmunu nəql edilir. 
Əqli həmlə: Göyərçinin əlamətləri sadalanır (ağdır, incədir, gözəldir, adama tez alışandır,
bəzən poçtalyon kimi istifadə olunur – insanlar arasında ünsiyyət yaradır).
– Sizcə, qarğa və ya bayquş kimi quşlar sülh rəmzi ola bilərdimi? Niyə?
Danışma. Sual: – “Göyərçin” əfsanəsindəki padşahları müqayisə edin. Hansından daha
çox xoşunuz gəldi? Fikrinizi əsaslandırın.
Dil qaydaları. 4-cü tapşırıq. 1-ci və 3-cü boşluğun yerinə nöqtə, 2-ci boşluğun yerinə sual
işarəsi qoyulmalıdır.  Durğu işarəsi qoyulan cümlələrin hansı növə aid olduğu müəyyən ləş di rilir.
Yazı. Hüsnxət. “T” hərfi. İş dəftəri, səh. 124.
Ev tapşırığı:
– Elə bir rəvayət düşünüb yazın ki, orada göyərçin poçt quşu rolunda olsun.
Şagirdlərə əvvəlcədən bildirilir ki, qədimdə göyərçindən məktub göndərmək üçün poçt
quşu kimi də istifadə edirdilər. Ona görə də göyərçin həm də xəbər, məlumat rəmzidir.
Qiymətləndirmə.
Təqdimata, diskussiyaya və tətbiqetmənin nəticələrinə əsasən aparılır.
Dərslərin planlaşdırılması
VII bölmə
200
Çap üçün deyil

Dərs 101. BAYATILAR (4 saat)
Motivasiya.
Müəllim dördmisralı bir tapmaca və bayatı söyləyir. 
– Bu şeirlər bir-birindən nə ilə fərqlənir?
Venn diaqramı. 
Tədqiqat sualı:
– Bayatıların hansı xüsusiyyətləri var?
Tədqiqatın aparılması. 
Lövhəyə 2-3 bayatı yazılır:
Verilmiş bayatılara əsasən bu şeir növünün xüsusiyyətlərini araşdırın.
Kiçik qruplarla iş. Müəyyən mövzuya həsr olunmuş bayatılar paylanır. Lakin 4-cü misra
gizli saxlanır. İlk versiyada 4-cü misra uşaqlar tərəfindən qafiyələnməlidir. Kömək məqsədilə
seçim üçün bir neçə variant zərflərdə təqdim oluna bilər.
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Qrupların təqdimatları dinlənilir və müzakirə
olunur. Dərsliklə iş. Dərslikdən bayatı haqqında verilən məlumat oxunur.  1-3-cü tapşırıqlar
yerinə yetirilir. 
1-ci tapşırıq. Yağı – düşmən, barı – hasar, tab gətirmək – dözmək, igid – qəhrəman.
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
2.1.2. Öyrəndiyi yeni sözlərin mənasını
izah edir.
Mətndə rast gəldiyi yeni sözlərin mənasını
izah edir.
2.1.4. Yaxınmənalı və əksmənalı sözlərdən
nit qində istifadə edir.
Sözləri yaxınmənalı sözlərlə əvəz edir.
2.2.2. Bədii mətnləri janrlara  görə (şeir,
hekayə, təmsil, nağıl) fərqləndirir.
Şeiri nəsr formasında yazılmış digər əsərlərdən
fərqləndirir və əsas xüsusiyyətini (vəzn, qafiyə)
izah edir.
2.2.4. Mətndəki  əsas  fikrə münasibətini
bildirir.
Oxuduğu bayatıda əsas fikri müəyyən edir.
3.1.1. Yazısında sadə hüsnxət norma larına
riayət edir.
“U” hərfini hüsnxət normalarına uyğun yazır
və digər hərflərlə birləşdirir.
3.1.2. Çap hərfləri ilə yazılmış mətni
üzündən köçürür.
Bayatını üzündən köçürür.
4.1.3. Rast gəldiyi yeni sözlərin yazılış və
tələffüz qaydalarını müəyyənləşdirmək
üçün lüğətdən istifadə edir. 
İmla yazısında yazılışı və tələffüzü
fərqlənən sözlərin düzgün yazılışını lüğətin
köməyi ilə müəyyənləşdirir.
4.1.5. Sözləri qrammatik mənasına görə
qruplaşdırır.
Ad, hərəkət bildirən sözləri müəyyənləşdirir.
Tapmaca
Bayatı
Əziziyəm, dost aşı,
Dost çörəyi, dost aşı.
Düşmənin gülləsindən
Yaman olar dost daşı.
Mən aşiq, bada qaldı,
İşim imdada qaldı.
Cəfası mənnən oldu,
Səfası yada qaldı.
Sular gələr, göl dolar,
Şaxta vurar, gül solar.
Mərd igidin balası
Özü kimi mərd olar.
Dərslərin planlaşdırılması
SÖZ SƏNƏTİMİZ
201
Çap üçün deyil

2-ci tapşırıq. Cavab “C” variantıdır.
3-cü tapşırıq. Birinci  və ikinci misralardakı “barı” sözü “heç olmasa” mənasında, dördün -
cü misrada isə “hasar” mənasında işlənib.
Nəticə:
Bayatı 4 misradan ibarət olur. 1, 2, 4-cü misralar qafiyələnir. Bayatının əsas məz -
munu sonuncu iki misrada açılır.
Tətbiqetmə. 
1-ci tapşırıq. Verilmiş bayatı bu şəkildə olmalıdır:
İş dəftərinin 125-ci səhifəsindəki mövzu ilə bağlı tapşırıqlar yerinə yetirilir.
Dil qaydaları. 4-cü tapşırıq. Cavab “B” variantıdır.
Sual: – Elə sözlər deyin ki, həm ad, həm də hərəkət bildirsin. (gül, yay, yaz və s.) Bu
sözləri müxtəlif mənalarda cümlədə işlədin.
Yazı. İmla mətni:
Hüsnxət. “U” hərfi. İş dəftəri, səh. 127.
Ev tapşırığı:
– 3 bayatı tapıb köçürün. Onların mövzusunu müəyyən edin.
Qiymətləndirmə.
Təqdimata, diskussiyaya və tətbiqetmənin nəticələrinə əsasən aparılır.
Dərs 102. JANRLAR (2 saat)
Motivasiya.
Müəllim şagirdlərə məlumat verir: – Hər bir əsər müəyyən xüsusiyyətlərə
malik olur. Məsələn, atalar sözləri müdrik fikir, tapmacalar sual ifadə edir, bayatılar dörd mis-
radan ibarət olur, yanıltmacı demək çətindir. Bu cür xüsusiyyətlərə görə əsərlər janrlara
ayrılır.
Daha sonra müəllim bir tapmaca, bir atalar sözü, bir layla və bir bayatı oxuyur. Şagirdlər -
dən hər bir oxunan mətnin hansı janra aid olduğu soruşulur. 
Tədqiqat sualı:
– Janrlar bir-birindən nə ilə fərqlənir?
Mən aşiqəm, şum olsun,
Şumla yeri, şum olsun.
Yaxşı evim olunca
Bir yaxşı qonşum olsun.
BƏNÖVŞƏ (39 söz)
Bir qar dənəciyi torpağa düşüb yazda bənövşəyə çevrildi. Amma heç kəs onun
qar dənəciyindən yarandığına inanmadı. Buna görə də bənövşə hamıdan küsdü.
Kolun dibində boynunu büküb təkcə qaldı. 
İndiyəcən bənövşə kol dibindən çıxmayıb. Çünki hələ də çiçəklər ona inanmır.
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
2.1.1. Rast gəldiyi yeni əşya və hadisələrin
adlarını müəyyən edir.
Rast gəldiyi yeni anlayışı ifadə edən sözü
müəyyənləşdirir.
2.2.2. Bədii mətnləri janrlara  görə (şeir,
hekayə, təmsil, nağıl) fərqləndirir.
Məzmun və forma xüsusiyyətlərinə görə
bədii nümunələrin janrını müəyyən edir.
Dərslərin planlaşdırılması
VII bölmə
202
Çap üçün deyil

Tədqiqatın aparılması. 
Qruplarla iş. Şagirdlər verilmiş suallar əsasında öz fikirlərini iş
vərəqlərində qeyd edirlər.
I qrup. Bir neçə atalar sözü verilir. Verilmiş nümunənin hansı janra aid olduğunu müəyyən
edin. Başqa misallar çəkməklə bu janrın xüsusiyyətlərini izah edin. 
II qrup. Bayatı verilir. Verilmiş nümunənin hansı janra aid olduğunu müəyyən edin. Başqa
misallar çəkməklə bu janrın xüsusiyyətlərini izah edin.
III qrup. Layla verilir. Verilmiş nümunənin hansı janra aid olduğunu müəyyən edin. Başqa
misallar çəkməklə bu janrın xüsusiyyətlərini izah edin.
IV qrup. Tapmaca verilir. Verilmiş nümunənin hansı janra aid olduğunu müəyyən edin.
Başqa misallar çəkməklə bu janrın xüsusiyyətlərini izah edin.
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Qrupların təqdimatı dinlənilir və müzakirə
olunur. İşlərin təqdimatı zamanı digər qruplar əlavələrini edə bilər.
Dərslikdən 1-5-ci tapşırıqlar yerinə yetirilir. 
İş dəftərinin 126-cı səhifəsindəki mövzu ilə bağlı tapşırıqlar yerinə yetirilir.
Nəticə:
Hər janrın öz forma və məzmun xüsusiyyətləri var.
Ev tapşırığı: 
– Müxtəlif janrlara aid nümunələr öyrənin.
Qiymətləndirmə.
Təqdimata, diskussiyaya və tətbiqetmənin nəticələrinə əsasən aparılır.
Dərs 103. ÜMUMİLƏŞDİRİCİ TƏKRAR. Dərslik, səh. 180
Dərs 104. BÖLMƏ ÜZRƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ. İş dəftəri, səh. 128-129
Dərslərin planlaşdırılması
SÖZ SƏNƏTİMİZ
203
Çap üçün deyil

VIII bölmə
NAĞILLAR ALƏMİNDƏ
Dərs
№
Mövzu
Məzmun standartları
Saat
sayı
Dərslik 
səh.
İş dəftəri
səh.
MMV
səh.
105. Balaca Əhməd
1.2.1, 2.1.2, 2.1.4,
2.2.1, 2.2.3, 2.2.4,
2.2.5, 3.1.2, 4.1.1,
4.1.7
6
182-185
130-131
205
106. İki ayı balası
1.1.2, 1.2.1, 1.2.4,
2.2.1, 3.1.1, 3.1.2,
4.1.1. 4.1.5
4
186-187
132-134
207
107. Cığal sərçə
2.2.1, 2.2.4, 2.2.5,
3.1.1, 3.1.2, 4.1.3,
4.1.5
4
188-189
136
209
108. Az danış, çox iş gör
1.1.2, 1.2.3, 2.1.1,
2.2.1, 2.2.4, 3.1.2,
4.1.5
4
190-191
138
211
109. Əkinçi və canavar
1.1.1, 2.2.4, 3.1.1,
3.1.4, 3.1.5, 4.1.5,
4.1.7
4
192-193
139
212
110. Cırtdan
2.1.2, 2.2.1, 2.2.2,
2.2.4, 4.1.1, 4.1.2,
4.1.5 
6
194-199
141-142
215
111. Yalançı çoban
1.1.2, 2.2.1, 2.2.3,
2.2.4, 3.1.1, 3.1.2,
4.1.4, 4.1.5, 4.1.6,
4.1.7
4
200-201
143
217
112. Babanın nağılı
1.1.2, 1.2.1, 2.2.4,
3.1.4, 4.1.1, 4.1.2,
4.1.3, 4.1.5, 4.1.6
6
202-203
145
220
113. Ümumiləşdirici təkrar
1
204
223
114.
Bölmə üzrə
qiymətləndirmə
1
146-147
223
115.
Yekun qiymətləndirmə
(Oxu)
1
205-207
223
116.
Yekun qiymətləndirmə
(Yazı)
1
148-151
223
Yekun
42
saat