Guruh talabasi ning biorganik kimyo fanidan amaliy mashg’uloti namangan 2023

3-Mavzu: Nuklein kislotalar (RNK, DNK) ni tabiiy manbalar(paxta chigiti, undirilgan mosh, loviya, fasol, no`xat) dan ajratib olish


3-ish
Detergent yordamida deproteinlash orqali paxta chigitidan
DNK ajratib olish
Ishning umumiy izoshi. Olingan yog`sizlantirilgan paxta chigiti kukunidan dezoksiribonukleoproteidni 1%-gacha Na-dodetsilsulfat (Na-DDS) yordamida eritilib olinadi. 1M NaSl yordamida Na-DDS- oqsil kompleksini DNK-dan deproteinlanish jarayoni olib boriladi.
Jihozlar va reaktivlar. 500 ml-li o`lchov silindr, shovoncha, sentrifuga, SF-26, 2 dona 100 ml-li stakanlar, tris-EDTA bufer «TE» (0,02 M tris HCl pH 8,0 0,2 mM EDTA bilan), 10%-li Na-DDS, 96%-li spirt.
Ishning borishi. YOg`sizlantirilgan 10 g quruq paxta chigitining kukunini shovonchada TE ubferi bilan (40-50 ml-gacha) gomogen sholatga kaltiriladi va unga 10%-gacha Na-DDS komplekslar va boshqa moddalarni dissotsiatsiyalash uchun qo`shiladi. Detergentni asta qo`shib bori shva aralashtirish natijasida eritmaning qovushqoqligi oshadi va gomogenat tipiiq sholatga keladi. Dissotsiatsiyalanish jarayonidan keyin gomogenati 15 min. davomda sentrifuga yordamida (5-70 ming aylmin)tindiriladi. Tindirilgan gomogenatga NaSl-ning natijaviy kontsentratsiyasi 1 M bo`lguncha (5 M eritmadan) ko`shiladi va loyqa suspenziyani sovuqxonada (xolodil’nik) 30 min. davomida saqlanadi, so`ngra 1M tuz kontsentratsiyasida erimagan Na-DDS-oqsil kompleksinining cho`kmasini sentrifuga yordamida ajratib olinadi va tashlab yuboriladi. Supernatant ustidagi suyuqliqni oz-oz miqdorda 3-shajmdagi 95%-li sovitilgan spirtga quyiladi. YUqori molekulali DNK bunda suvli spirtning yuziga qalqib chiqadi. DNK iplarini shisha tabqchaga o`rab, keyin 20-30 ml TE-da eritladi va unga 1 M-gacha bo`lgan NaCOOCh<sub>3</sub> qo`shiladi va spirt bilan cho`ktirishshni qaytariladi.
Ajratib olingan DNK namunasi oz bo`lsa sham RNK-dan va 1-2% oqsil qoldigidan tashkil topgan. DNK iplarini ikkinchi marotaba cho`ktirilgandan keyin uvi spirtdan tozalash uchun filtr qogoz orasiga olib qisiladi. Keyin TE-da eritiladi va DNK miqdori aniqlanadi. DNKeritmasinig 1 optik birligiga 47 mkgml-dagi kontsentratsiya to`g`ri keladi (l  1 sm, A₂₆₀ (47 mkgml)  1,00). A₂₈₀ va A₂₃₀ ni aniqlanadi, A₂₆₀A₂₈₀ nisbatan qoldiqli oqsilning miqdorini belgilaydi (2,00), A₂₆₀A₂₃₀ nisbatan esa polisaxaridlarning miqdorini belgilaydi.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________