H s nov q.. YÜKs k g rginlikl r V elektrik izolyasiya texnikasi
Ya -baryer izolyasiyalı giriml rin elektrik hesabatları
Yüklə 4,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- _________________Milli Kitabxana__________________
- 4.3.4 Keçid izolyatorlarının sınaqları v profilaktikası
- 5. ATMOSFERD ELEKTRIK YÜKL RI
- 5.1.1. Ildırımlı buludların yaranması
- 5.1.2 . Ildırımın elektrik xarakteristikaları Ildırım ifrat g rginlikl r m nb i kimi
|
4.3.3. Ya -baryer izolyasiyalı giriml rin elektrik hesabatları Elektrik v istilik x ss l rinin artırlması usullarından biri, daxili izolyasiyada dielektrik baryerl rin t tbiqidir. Yüks k g rginlikli keçid izolyatorlarında da, onlar bu m qs dl istifad edilir. Bu izolyatorlarda konsentrik yerl dirilmi bakelit silindrl r vasit si il aralıqlar, baryerl rl ya qatlarına bölünür. Bakelit silindrl rin üz rin ka ız sar ı sarınır v 7-10 mkm qalınlıqda mis v ya Al folqa ç kilir. Folqa elektrik sah g rginliyinin aksial v radial t kiledicil rini t nziml yir. Çox yüks k g rginlikl rd uclara yaxın yerd elektrik sah sini t nziml m k üçün sar ı v üz rin ç kilmi Al folqa mü yy n r radiusu il ç mb rl nmi kild geriy t r f qatlanır. Ya baryer izolyasiyasının hesablanması bütün ya kanallarında g rginlik dü gül rinin b rab rliyi rtin gör aparılır. Kanal dedikd is , t kc ya qatı deyil, iki kondensator köyn yi arasındakı bütün izolyasiya qatları n z rd tutulur. Buraya a a ıdakı t rkibl r aiddir:- 1) c r yan keçirici içlik v h r sonrakı aralıqda kondensator köyn kl ri üz rin qalınlı ı 3-10 mm olan kabel ka ızı sarınır, 2) qalınlı ı 40-100 mm olan ya aralı ı buraxılır, 3) qalınlı ı 5-20 mm olan bakelit silindr qoyulur, 4) qalınlı ı 3-5 mm olan ikinci ka ız sar ı bakelit silindr üz rin sarınır. Bel likl h r bir kanal ka ız sar ı il
_________________Milli Kitabxana__________________ 179
ba layır v ka ız sar ı il d tamamlanır. Ka ız sar ılar üz rin folqa ç kilir k.4.3.1 Kanallar sayı 1-8 arasında olub, g rginlik sinfin gör seçilir. 35 kV üçün 1-2; 110 kV üçün 2-3; 220 v 330 kV üçün 4-5; 500 kV üçün is , 6-8 kanal seçil bil r. Ya qatının qalınlı ını azaltdıqca elektrik möhk mliyi artır. Lakin bu halda ya ın sirkulyasiya sür ti azalır v izolyasiyanın yerli qızma prosessi ba layır. N tic d ya parçalanır v onun elektrik xass l ri yen d pisl ir. Ona gör intensiv istilik ayrılması hallarında ya kanallarının qalınlı ını artıraraq, onların sayını azaltmaq tövsiy olunur. G rginlik paylanmasının hesabatı üçün kanalların v h r bir kanal elementl rinin tutum hesabatları aparıllır. Elektrik tutumları j kanal v i element üçün a a ıdakı kimi hesablanır: ji ji ni ji r r n C 1 0 2 (4.3.29)
Bu izolyatorların elektrik v konstruksiya hesabatları (4.3.17 - 4.3.18) formulaları il apaılır. Hesabatlar izolyatorun bütün kanallarında g rginlik dü gül rinin sabit olması, C
rti il yerin yetirilir. Bu rtin öd nilm si is , U
formulalarında t tbiq edil n i çi v ya sınaq g rginliyinin yerin kanalda dü n g rginlik istifad edilir. (4.3.8) formulası il birinci kanalın ikinci elementind buraxıla bil n elektrik sah g rginliyi hesablanır. H min n tic , ümumi qaydada (4.3.21) formulası il hesablanmı E j2 maksimal ESG il müqayis edilir. g r, E j2 E 2bb olarsa, izolyatorun uzunluq ölçül rinin t yin edilm sin keçirl r. B z n I kanal elektrik g rginliyi il çox yükl ndiyind n orada bu b rab rsizlik öd nmir. Qalan kanallarda öd n rs , yen izolyatorun uzunluq ölçul ri t yin edil bil r. Bunun a a ıdakı ifad istifad edilir: 1 1 75 . 0 C C C n n yag h (4.3.30)
buradan , n n C C / 1 1 kimi t yin edil r, C 1 v C n uy un olaraq birinci v sonuncu kanalın elektrik tutumlarıdır.
v
l n uzunluqlarını t yin etdikd n sonra, (4.3.10) v (4.3.11) ifad l rind n orta flanesin- l
uzunlu unu hesablamaq olar. Orta flanes özünd iki, a a ı v yuxarı farfor çarxlara keç n ucları, orta silindr v kipl dirici
_________________Milli Kitabxana__________________ 180
araqatıların uzunluqlarını birl diriril r. Ona gör , bu hiss l ri hat ed n - l f çox kiçik ölçüd ola bilm z. Ad t n, l f 0,3 m ölçüsünd olur. g r, l f <0,3 m olarsa, kanalların sayını v ölçüsünü d yi r k hesabatları yenid n t krar aparırlar. Giriml rin xarici farfor s thi boyu bo alma g rginliyinin 30-40 sm – q d r hündürlükd x tti d yi diyi, 45 sm –d n sonra is uzunluqdan asılı olaraq z if artımlara keçdiyi d biyyatlardan m lumdur [53]. Ona gör keçid izolyatorlarının farfor gövd sinin hündürlüyü hesablandıqda, daxili izolyasiyada aksial v radial ESG – nin kritik qiym tl ri il laq dar olan t l batlarla yana ı § 2.2.4 v 2.2.5 –d verilmi hesabatlar da n z r alınmalıdır. Silindrik s th üz rin verilmi t kl r keçid izolyatorlarının s thi bo alma g rginlikl rini dayaq izolyatorlarının bo alma g rginlikl rin yaxınla dırır. Lakin çox uzun keçid izolyatorlarında sürü n bo almaların t siri gücl nir. N tic d onların s thi bo alma g rginlikl ri dayaq izolyatorlarının bo alma g rginlikl rin nisb t n azalır. Sabit g rginlikl rd izolyatorların bo alma g rginlikl ri, d yi n g rginliyin maksimal qiym tind olan bo almadan f rql nmir. Bu h m keçid, h m d dayaq izolyatorları üçün do rudur. Çünki sabit g rginlikd sürü n bo almalar inki af ed bilmir. Bunun s b bi is , sabit g rginlikd dU/dt=0 olması v tutum c r yanının sıfır olmasıdır (2.2.14). Ona gör sabit g rginlikd ki bo almalarda t kl rin d rolu az olur (yalnız sızma yolunun boyunun artması kimi rolu qalır). Lakin sabit g rginlikl rd i l dil n izolyatorlarda t kl r, ya mur bo alma g rginlikl ri halı üçün effekt verir. Yüks k tezlikli g rginlikl rd (kommutasiya ifrat g rginlikl rind ) s thi bo alma g rginlikl ri nisb t n artır. Aparılan t crüb l r göst rir ki, bu artım 10-15% arasındadır.
Deyildidiyi kimi, keçid (dayaq) izolyatorları v yüks k g rginlik giriml ri, bütövlükd elektrik b kl rinin etibarlılı ını t min ed n aparatlardır. Ona gör profilaktik qaydada onların v ziyy tin daima n zar t edilm lidir (o cüml d n dayaq izolyatorlarına). Texniki baxı zamanı izolyatorun gövd sind çatların olub olmaması, ya sızması, kipl dirici araqatıların v metal armaturların trafında v ziyy t n zar t edilir. Ya geni l ndirici ç n v manometrd t zyiqin qiym ti yoxlanır. Baxı zamanı vizual müayin l rd n sonra lazım g lgikd izolyatorda müqavim tin v tg -nın ölçülm si v analizl ri h yata keçirilir. Izolyatorlarda s th çatları, delikl r, farfor gövd nin q lp l nm si, ir t b q sinin yanıb rim si v izolyatorun b rkidici taxma armaturları, vintl ri, içliyinin yilm v deformasiya olunması hallarında izolyatorlar çıxda edilir. DÜIST 13873-81E-y sas n farfor _________________Milli Kitabxana__________________ 181
m mulatların v ziyy tin n zar t kriteriyaları verilir. Farfor gövd nin daxili v xarici divarlarında, bi irilm zamanı oturacaq s thind n ba qa yerind , çatlar, k l -kötür s th, standartlarda verilmi en, uzunluq v çök klik ölçül rind n çox sah l ri olan izolyatorlar çıxda edilir. Meqaommetrl izolyatorun müqavim tinin ölçülm si zamanı bir neç amill r n z r alınmalıdır: - izolyatorun s thi quru olmalı v keçirici çirk t b q si olmamalıdır. Ona gör giriml rin izolyasiya müqavim ti ya ı lardın sonra ba layan quru havada ölçülm lidir. Ya -ka ız izolyasiyalı giriml rin izolyasiya müqavim tl ri bir neç zonada ölçülür. Daxili izolyasiyada müqavim tin ölçü zonaları giriml rin izolyasiya konstruksiyası v onların in sistemin gör (aparatın üz rind v ya k narda) yerl m sind n asılı olaraq seçilir. T z qura dırılmı keçid izolyatorları üçün c r yan keçirici içliy yaxın olan qatda minimal izolyasiya müqavimti 5000 Mom, sonrakı qatlarda is 1500-1000 Mom olmalıdır. Istismrda olan izolyatorlarda is 500 Mom olur. tg –nın ölçülm sind istifad edil n 10 kV –luq körpü sxeml ri, b z n keçid izolyatorlarında izolyasiya içliyin t sir ed n g rginliy nisb t n az oldu undan real prosesl ri d qiq ks etdirmir. Ya lı giriml rin izolyasiyasiyasının tg ölçül ri göst rir ki, elektrik sah g rginlyin t siri artarsa, ölçm l r çevrilmi körpü sxemi il aparılmalıdır. Ölçm l rin d qiqliyin t sir ed n ba qa amill ri d aradan qaldırmaq lazımdır. M s l n, ölçü zamanı bütün k nar elementl rd n olan m saf 1 m- d n az olmamalıdır. N tic l rin qar ıla dırılmasında tg -nın hansı temperaturda ölçüldüyü n z r alınmalıdr. 20 0 C –d alınmı n tic üçün msal 1 q bul edilir. Temperaturun 100 0 C artması il , ölçül n qiym t düz li msalı 0,67 –y q d r azaldılır v ksin , 5 0 C dü m si il msal 1,5- q d r artırılır: - tg e = tg 20 /k . Temperatur msalına gör tg hesablanmasında izolyasiyanın n ml nm d r c si, qurulu t rzi, hazırlanma texnologiyası v s. kimi amill r n z r alınmalıdır. N tic l rin müqayis si yalnız uy un ölçü sxeml ri üzr t yin olunmu qiym tl r arasında aparılır. 35 kV–luq keçid izolyatorlarının tg ölçül ri izolyasiya sasının n ml ndiyini göst rir. Onlarda kompaund t rkibl rinin pozulma d r c sini is ks etdirmir. Atom reaktorları üçün xüsusi rtl r v t l batlara gör hazırlanan keçid izolyatorları t tbiq edilir. Çünki atom elektrik stansiyalarında radioaktiv parçalanma m hsulları olan , , hiss cikl rin v birinci zonadakı soyutma suyunun da ıdı ı radioaktivliyin trafa yayılmaması üçün xüsusi konstruksiyalı keçid izolyatorları lazım g lir. Onun üçün, bu izolyatorlara olan t l batlara gör d ba qa layih kriteriyaları seçilir.
_________________Milli Kitabxana__________________ 182
k.4.3.1. Ya baryer izolyasiyalı keçid izolyatorlarının daxili izolyasya konstruksiyası, h r kanal eyni il t krarlanan 4 qat izolyasiya qurulu undan ibar tdir:1-keçirici (c r yan keçirici içlik v ya folqa), 2-ka ız sar ı (3-5mm), 3-ya kanalı (40-100mm), 4-bakelit silindr (12-20mm) vv la bu izolyatorların xarici gövd sinin izolyasiyasında qeyri üzvi ü material istifad edilir. ü materialın t rkibin a ır metal oksidl ri qatılaraq onların ua udma qabiliyy ti yüks ldilir. Atom reaktorlarından g rginlik v c r yanın çıxarılması üçün keçid izolyatorlarında ü nin izolyasiya kimi t tbiqinin ikinci s b bi, onların ist nil n mür kk b formalarda hazırlanma texnologiyasının asan olmasıdır. Çünki farfora ist nil n formanı verm k o q d r d asan i deyildir. Üst lik farforun t rkibind çoxlu _________________Milli Kitabxana__________________ 183
m sam l r v qaz fazası olur. Onlar nüv reaksiyasında ayrılan , , ualarını
asanlıqla buraxdıqlarından bu hallar üçün ekoloji s b bl ri çox t hlük lidir. ualanma düz x tt istiqam tind yayıldı ından, keçid izolyatorlarına atom reaktorlarının beton divarları v uauducu qilaf p rd l ri arasında döng li labirint forma verilir. Izolyatorların çıxı a ged n gövd si beton divarlar arasında Y kilind haçalandırılır. Aparılan bu kimi layih hesabatları v konstruksiya d yi iklikl ri atom elektrik stansiyalarının c r yan giri l rini ualanmaya qar ı ekoloji c h td n t hlük siz edir. 5. ATMOSFERD ELEKTRIK YÜKL RI Bizi hat ed n atmosfer t b q si aydın v gün li havada da çoxlu miqdarda elektrik yükl rin malikdir. Bel ki, h r 1 mt m saf d 300 V-a q d r elektrik sah g rginliyi saxlanılır. H min ESG-yi yer s thin perpendikulyar istiqam td yön lir. Atmosferd elektrik sah si xüsusi xarakter malik olub, günlük v aylıq d i m l r u rayırlar. ESG-yi bütün f zanı bürüdüyünd n, canlılar onu hiss etmir. Bu sah ni yaradan elektrik yükl ri heç bir zaman ks yükl rl neytralla mır v yox omlurlar.Çünki t bi td bu yükl ri neytralla dıracaq m nfi i ar li c m yük 6·10 5 Kl t rtibind dir. T bi tin bu möcüz si h l lik aydınla dırılmamı dır. Bu yükl rin yer s thin paylanmı ümumi sayı a a ıdakı kimi hesablanacaqdır: 2 9 2 12 0 / 10 925 , 2 10000 / 300
10 85 , 8 m Kl sm V F E -yerin s th t b q sind yükl rin orta s thi sıxlı ıdır. Lakin bu yükl r, atmosfer bo almalarının yaranmasında dem k olar ki heç bir rol oynamır. Onlar sad c efir yükl ridir. Atmosferd onlardan ba qa müxt lif t bii v süni m nb l rd n çoxlu miqdarda, h r k tli elektrik yükl ri yaranır. M s l n, gün d olan partlayı lar v yer t kind üa radiasiyaları, yeraltı a ır metal v b zi yeraltı filizl rin radioaktiv parçalanması, elektrik stansiya v yarımstansiyalarda olan qövs bo almaları, atom reaktorlarının yükl ri v s. buna misal ola bil r. Atmosferd suyun dövranı v kül kl rin yaratdı ı güclü axınlar bu yükl rin atmosferd yayılmasına v buludlar kilind toplanmasına rait yaradır. 5.1.1. Ildırımlı buludların yaranması Ildırım, buludla yer v ya buludların öz arasında meydana çıxan elektrik bo almalarıdır. Buludla ma zamanı, ildırımdan vv l elektrik yükl rinin toplanması v ayrılması ba verir. Bu yükl r güclü hava axını, soyuma, intensiv kondensasiya v kül kl rin t sirind n yaranır. Yer s thind n
elektrik yükl rinin da ıyıcısı olub, bo alma önc si prosesl r daxildir. _________________Milli Kitabxana__________________ 184
Yüks kl r qalxdıqca, m nfi temperaturlara dü n su buxarları donaraq kristal hala keçirl r. Donma, su damcılarının s thind n ba ladı ından onun öz yi maye halında qalır. Donma zamanı ayrılan temperatur, damcının daxilind temperaturun 0 0 C –d saxlanmasını t min edir. Bu zaman donmu üst buz t b q si müsb t, damcının öz yi is , m nfi i ar il yükl nmi olur. Damcının donma d r c si artdıqda, onun öz yi geni l n r k partlayır v müsb t yükl nmi üst qabıq xırda parçalara çilikl n r k, daha yüks kl r sovurulur, nisb t n a ır olan m nfi yüklü öz k is , buludun a a ı hiss sin enir. Bel likl buludların a a ı hiss sind m nfi yükl r, üst hiss sind is müsb t yükl r toplanmı olur. Bu hal, [35] buludların elektrikl nm sinin sas mexanizmi oldu undan prosesd buludların 90 %-i m nfi yükl nmi olur. Ona gör ildırım bo alması zamanı yer m nfi yükl r g lir. Yerd n is ksin ,
müsb t yükl r buluda t r f qalxırlar. Yer kür sinin orta en dair l rind ildırım çaxmalarının ümumi sayından, 30-40 %-i yer vuran ildırım, 60-70 %-i is buludlar arası v müxt lif yükl rl yükl nmi bulud qatları arasında bo almalar t kil edir. Buludların a a ı t b q sind m nfi yükl r artdıqca üst qatlarda induksiyalanan tarazla dırcı müsb t yükl r d çoxalır. Buludlar v buludla yer arasında ESG artaraq hava üçün kritik qiym t (20-24 kV/sm) çatır. Ona gör buludun yer s thin çevrilmi alt hiss sind n m nfi yükl rin yer t r f inki af ed n elektrik bo alması ba layır. Ildırımın yer istiqam tl n n m nfi bo alma kanalı açıldıqda orada ani müdd td yükl rin tarazlı ı pozulur. Buludlarda toplanmı müsb t yükl r tarazla dırcı m nfi yükl rini itirdiyind n onların da ks istiqam t atmosferin yuxarı qatlarına t r f daha böyük m saf l r h r k ti ba layır. Burada müsb t yükl rl atmosferin ionosferaya yaxın qatlarının gün radiasiyası v ionosferadakı m nfi yükl rl neytralla ması ba verir. Bu hadis yer s thin g l n gün radiasiyasını v yuxarı qatlardakı m nfi yükl ri azaldaraq yerd ki canlı orqanizml r öz müsb t t sirini göst rir. Bel likl ildırım t kc f lak tl r deyil, mü yy n faydalı t sirl r d malikdir. vv lc ilk m rh l d nisb t n a a ı -1,5·10 5 m/san sür tl h r k t ed n bo almanın «lider» forması açılır. Bu kild olan bo alma, z if i ıqlanan lider kanalına çevrilir. Bu zaman lider kanalının ionla ma zonası, bulud t b q sinin alt hiss sind ki kimi m nfi i ar il yükl nmi olur. Bulud v lider kanalının yükl ri yer s thind ks i ar li yükl rin induksiyalanmasına s b b olur. Lider yaxınla dıqca, yer üstü hündür obyektl rin ucunda ESG-yi gücl nir v en n lider istiqam tin qar ı, onlardan « ks i ar li lider» bo almaları inki af edir. Lider m rh l sind ildırım kanalı on v yüzl rl amper c r yan da ıyır. Buludlardan inki af ed n lider, yer v ya yerd n buluda t r f yön lmi ks lider kanalına 25-100 m qalmı , onlar arasında qiym ti 10 kV/sm- çatan ESG meydana çıxır. Bir neç mikrosaniy rzind bu m saf de ilir v arada _________________Milli Kitabxana__________________ 185
0,5-5 MCl (meqa Coul) enerji ayrılır. Bu enerji, orada istilik v termoionla maya s rf olunur. Bo alma kanalının bu hiss sind keçiricilik yüks lir v artan ESG zonası, 1,5·10
istiqam t alır. Bu proses « sas bo alma» adlanır. Bu zaman kanalda güclü i ıqlanma v istilik ayrlıır. 5-10 mksan rzind c r yan bir neç on v yüz kiloamperl r çatır, sonrakı 25-100 mksaniy d bu c r yan amplitud qiym tinin yarısına q d r azalır. Çox qısa müdd td kanalın temperaturu 20000 - 30000 0 C-y çatır. Ildırımın bu «termik kanal»ı sür tl geni l nir, trafdakı soyuq hava t b q sind dal a z rb si yaradır v öz yolunda yüks k t zyiqli partlayı tör dir. Yer thind n
ks ( sas) bo alma zamanı lider kanalında yükl r neytralla ır. sas bo almanın ilk anları liderd yükl rin neytralla ması v (bo almada impulsun c bh si) c r yanın artmasına, liderin ionla ma zonasında yukl rinin neytralla ması is , c r yanın azalmasına uy un olur. Ildırım bo almasının son final m rh l sind , bir neç millisaniy rzind kanalda c r yan 10÷100 A-l r q d r azalır. Bu zaman is , buludda yükl r neytralla ır. Çox hallarda, final m rh l sinin c r yanlarına, ildırımlı buludların müxt lif yüks klikl rind toplanmı yükl rin yaratdı ı «t krar
açılmı istiqam t üzr , 10 6 m/san sür tl , ox kilind keçirl r. T krar bo almalarda c bh müdd tind c r yanın artım sür ti böyük amplitudaları is kiçik olur. T krar ildırım kanalları parıltılı qı ılcımlar kilind görünürl r. 5.1.2 . Ildırımın elektrik xarakteristikaları Ildırım ifrat g rginlikl r m nb i kimi Lider
m rh l sinin sas bo almaya keçid prosesini yükl nmi vertikal m ftilin yerl qısa qapanması kimi, imitasiya etm k olar. Tutaq ki, lider m rh l sind vahid m saf sind sabit – q d r m nfi yük olan keçirici kanal yaranmı dır. K açarı qapandı ı zaman ( k.5.1.1), m nfi yükl r yerd n m ftil axan müsb t yükl rl neytralla acaqdır. g r, kanalda neytralla ma yuxarı t r f sür ti il yayılarsa, onda c r yanın amplitudası a a ıdakı kimi yazılar: ildm I (5.1.1)
g r, c r yan R–aktiv müqavim t vasit si il yer qapanarsa, onda c r yan azalır v a a ıdakı kimi yazılır: R Z Z I ildm (5.1.2)
_________________Milli Kitabxana__________________ 186
burada Z - ildırım kanalının ekvivalent dal a müqavim tidir. (5.1.2)–d n görünür ki, ildırım c r yanı vurdu u yerd , müqavim tin qiym tind n asılı olaraq azalacaqdır. M s l n, yerüstü hündür obyektin müqavim itin t rs müt nasib olaraq azalma olar. Yüks k televiziya qüll l rind n aparılmı t tqiqatlar göst rmi dir ki, ildırım kanalının dal a müqavim tl ri 1,1- 8 kOm h ddl rind d yi ir. N z ri ara dırmalar is göst rir ki, ildırım c r yanının amplitudası artdıqca onun dal a müqavim ti 300-600 Om –a q d r azalır. Z-in qiym tl ri bu h ddl rd olduqda yerüstü obyektin 50 Om müqavim ti ildırım c r yanının amplitudasına o q d r d t sir etmir. Ona gör , ildırım hesabatları aparıldıqda çox da böyük x ta olmadan ildırım kanalının müqavim tini sonsuz götürm k v ya ildırım vurmasını, obyekt c r yan m nb inin qo ulması kimi q bul etm k olar.
Yüks k g rginlik avadanlı ına göst ril n elektromaqnit t sirin baxdıqda, ildırım c r yanı öz forması v sas bo alma zamanı malik oldu u amplitud qiym ti il n z r alınmalıdır. Ona gör t xmini olaraq, c bh müdd ti - c b v impuls müdd ti - imp olan, a a ıdakı aperiodik formalı dal a götürül bil r k. 5.1.2. _________________Milli Kitabxana__________________ 187
k.5.1.2. Ildırım c r yan impulsunun forması v parametrl ri Burada, ildırım c r yanının maksimal qiym ti sas h miyy t
malikdir. Maksimal c r yan t sir etdikd , aktiv müqavim tl rd – m ftill rin dal a müqavim ti v torpaqlama müqavim tl rind böyük g rginlik dü gül ri alınır. Ildırım c r yanının statistik paylanma asılılqları k. 5.1.3 –d verilmi dir. Bu asılılqlarda ildırım c r yanın ehtimalları normal paylanma qanununa, c r yanın amplitud qiym tl ri v dig r parametrl ri is , loqarifmik kalalara uy un verilir. M nfi ildırımın 50% ehtimallı birinci komponentl ri 30 kA c r yan, sonrakı komponentl ri is 13 kA c r yanlar yaradırlar. 1 v 2 paylanmalarının f rqi müsb t bo alma c r yanlarının, m nfi ildırım bo alma c r yanlarından çox oldu unu göst rir. Ildırım c r yanının c bh sinin dikliyi - a m ftill rd induktiv g rginlik dü gül rini v maqnit laq li dövr l rd induksiyalanan g rginlikl ri t yin edir:
(5.1.3) k. 5.1.4 - d ildırım c r yanının c bh sinin maksimal dikliyinin ehtimalları verilmi dir. T crüb d orta diklikd n istifad edilm si uy un görülür:- a
Bu, k. 5.1.2 -d t yin edilmi impuls parametrl rinin c b - c bh müdd tind çox da böyük x taya s b b olmur. M nfi ildırımların birinci komponentl ri ildırım c r yanının maksimal dikliyinin 50 %-li ehtimal qiym ti üçün 13 kA/mksan (1-asılıl ı), sonuncu komponentl r üçün is 30 kA/mksan (3- asılıl ı) t kil edir. _________________Milli Kitabxana__________________ 188
k.5.1.3. Ildırım c r yanının ehtimalları 1- müsb t v m nfi impulsların birincikomponentl ri; 2-m nfi ildırımın birinci komponentl ri; 3-m nfi ildırımın son komponentl ri k.5.1.4. Ildırım c r yanı c bh sinin dikliyinin ehtimalı 1-müsb t v m nfi ildırımın bütün komponentl ri; 2-m nfi ildırımın birinci komponentl ri; 3- m nfi ildırımın son komponentl ri
T qribi hesabatlarda m nfi ildırımların birinci v ardıcıl g l n komponentl rini n z r almadan, ildırım c r yanı v onun c bh sinin dikliyi üçün paylanma ehtimalının orta qiym tl rini istifad edirl r. C r yan v impulsun dikliyinin, statistik paylanma asılıl ı a a ıdakı eksponensial funksiyalarla ifad edil bil r: ild ild I 04 0 I P , exp (5.1.4) a 08 0 a P , exp (5.1.5) burada P(I ild ), P(a) uy un olaraq ildırım c r yanı v onun dikliyinin verilmi qiym tl r b rab r v ondan böyük olma ehtimallarıdır. D niz s viyy sind n 1000 m yüks klikd olan da rayonlarında eyni etimallarla verilmi ildırım c r yanları v onların dikliyi aran rayonlarına nisb t n iki d f kiçik olur. Yüklə 4,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|