Hozirgi kunda o’qituvchilar pedagogik qobiliyatini shakllantirish imkoniyatlari

Muloqot madaniyati individual uslublarini shakllantirish metodikasi


1. O'quvchilar bilan muloqot qilish madaniyatining individual shaxsiy xususiyatlarini o'rganishi:

• 
  o'quvchilar shaxsiy xususiyatlarini mustaqil tahlil qilish;
  
• 
  o'quvchilar ichki imkoniyatlariga har tomonlama tavsif berish;
  
• 
  o'qituvchining muloqot madaniyatini to'g'ri tashkil etishi.
  

2. Shaxsiy muloqotda ro'y beradigan kamchiliklarni darhol bartaraf etishi:

• 
  kamchiliklarga barham berish choralarini darhol izlab topish;
  
• 
  har qanday vaziyatda o'quvchilarga qo'pollik qilmaslik; S o'quvchi shaxsini mensimaslik kabi salbiy holatlarni bartaraf etish.
  

3.O'qituvchi o'zi uchun muloqot madaniyatining eng qulay bo'lgan uslublarini tanlab olishi:

• 
  pedagogik faoliyatiga monand muloqot madaniyati modelini ishlab chiqishi;
  
• 
  o'z-o'zini kuzatish bilan muloqotdagi yutuq va kamchiliklarini muntazam taqqoslab borishi;
  
• 
  muloqotda milliy ma'naviyatimiz, urf-odat va an'analarimiz imkoniyatlaridan doimiy foydalanish.
  

4.Muloqot madaniyatida pedagogik faoliyat qonuniyatlaridan chetga chiqmaslik:

• 
  har bir o'quvchining individual xususiyatlariga mos muloqot
  
• 
  tizimini ishlab chiqishi;
  
• 
  muloqotning tarbiyaviy ta'sirini va samarasini e'tirof etish; S muloqot madaniyati asosida pedagogik mahoratni namoyish etish.
  

Pedagogik faoliyatni endigina boshlayotgan yosh o'qituvchilar o'z kasbiy mahoratlarini oshirish maqsadida o'quvchilar bilan muloqot madaniyatini shakllantirish ustida muntazam ish olib borishlari zarur.
Ta'lim-tarbiyaviy jarayonni tashkil etishda pedagogik muloqot ma-daniyati o'qituvchi va o'quvchilarning bevosita o'zaro munosabatini ma'lum bir maqsad sari hamjihatlikka yo'naltiruvchi kuchdir. Bu o'rinda o'qituvchi quyidagi vaziyatlarni e'tiborga olishni alohida ta'kidlash lozim:
- o'qituvchining ilk tarbiyaviy faoliyatidan boshlab muloqot mada-niyatiga rioya qilishi, bu jarayonda o'qituvchi va o'quvchilar jamoasi bilan har kungi muomalani vaziyatga qarab rejalashtirishi, har bir harakat, so'z ohangiga e'tibor, an'anaviy muloqotning eng yaxshi xusu-siyatlarini o'zlashtirishi;
- muloqot asosida sinf jamoasidagi turli vaziyatlarni qayd etish, o'quvchilar xatti-harakatining oldingi holati bilan, tarbiyaviy faoliyatdan keyingi holatini qiyoslab chiqib baho berish;
-o'z muloqot uslubi natijalarini tanqidiy nuqtai nazardan tahlil qilib, kamchiliklarni uzluksiz bartaraf etib borish. Zarur so'z, ovozdagi yoqimli ohang, hulq-atvorni vujudga keltirish;
- pedagogik muloqot madaniyatining samarali kechishi uchun uning shart-sharoitlarini bilib olishning o'zi kifoya qilmaydi, o'quvchilar bilan o'zaro muomalaning "ustoz-shogird" an'analariga xos boshlanishi va o'zaro fikr almashish asosida muhim vazifalarni hal qilish bilan muomala obyektining diqqatini o'ziga jalb qilish;