6.2.1. Xloroplastlar Xloroplastlar hüceyrədə fotosintez funksiyası yerinə yetirdikləri üçün ən cox olan plastidlərdir. Mitaxondri kimi iki qat membranla əhatə olunmuşdur. Sadəcə ali bitkilərdə və fotosintez edən bakteriyalarda (syanobakteriayalarda) olan xloroplastlar bir cox xüsusiyyətləri baxımından mitaxondrilərə bənzəyirlər.
Hər ikisidə hüceyrənin enerji ehtiyacını təmin edirlər. Mitaxondrilər oksidatif fosforlaşma, fotofosforlaşma ilə ATF sintez edirlər
Hər ikisində özlərinə məxsus həlqəvi DNT-ləri, RNT-ləri və kiçik ribasomları var.
Hər ikisidə iki qat membranla əhatə olunub. Funksiyalarıda bir-birilərinə bənzəyir.
Hər ikisidə təkamül prosesində endosimbioz nəticəsində yaranıblar.
Bölünərək çoxalırlar
Bu oxşarlıqlara baxmayaraq xloroplast və mitaxondri arasında vacib bəzi fərqlərdə var.
Xloroplastlar mitaxondridən daha böyük və daha mürəkkəbdir
Xloroplastlar ATF sintezi ilə yanaşı mitaxondrinin edə bilmədiyi bəzi vacib funksiyalarada malikdir. Məsələn, xloroplastlar CO2-dən qlükoza sintez edirlər, öz amin turşularını, öz membran lipidlərini və öz yağ turşularını özləri sintezləyirlər. Bununla yanaşı xloroplast daxilində sintez olunan amin turşularının quruluşuna daxil olan azotun təmin olunması məqsədiylə nitridin (NO2) amonyaka (NH3) cevrilməsi xloroplast daxilində həyata keçir.
Xloroplastı əhatə edən iki qat membranın bir-birinə paralel yerləşməsinə baxmayaraq mitaxondrinin daxili membranı kristlər şəklindədir.
Mitaxondrilərdə elementar partikul adlanan ATF sintetaza fermenti daxili membrana birləşmiş olmasına baxmayaraq xloroplastlarda bu transmembran zülalı tilakoidlərdə yerləşir (şəkil 6.10).
Şəkil 6.10. Mitaxondrinin daxili membranı və xloroplast tilakoid membranının oxşarlığı
