Re=wd/v,
(1.18)
bu yerda w – suyuqlikning o‘rtacha tezligi, m/sek; d – quvur diametri, m; v –
kinematik qovushqoqlik koeffitsienti, m
2
/sek.
(1.18) formula yordamida istalgan kesimdagi oqim uchun Reynolds sonini
hisoblab chiqarish mumkin. Reynolds sonini kritik qiymati Re
kr
=2300 ekanligi
tajribadan aniqlangan. Re
2300 bo‘lganda oqim laminar, Re
10000 da esa –
turbulent bo‘ladi. Suyuqlikning quvurlardagi harakatida o‘ziga xos xususiyatlari
bor. Tezligi w=const bo‘lgan suyuqlikni quvur bo‘ylab harakatini ko‘rib
chiqaylik. (1.1-rasm). Suyuqlik quvur bo‘ylab oqa boshlashi bilan ishqalanish
natijasida devorlar yaqinidagi suyuqlik zarralari devorlarga yopishadi, natijada
devorlar yaqinida tezlik nolgacha pasayadi. Suyuqlik sarfi o‘zgarmaganligi
sababli, tezlik quvur kesimining o‘rtasida tegishlicha ko‘payadi. Bunda quvur
devorlarida gidrodinamik chegara qatlam – suyuqlik tezligi w dan nolgacha
kamayadigan qatlam hosil bo‘ladi. Bu qatlamning qalinligi
oqim bo‘ylab
ortadi (1.1-rasm). Oqimning tezligi ortishi bilan chegara qatlamning qalinligi
kamayadi, suyuqlikning qovushoqligi ortishi bilan esa, qatlam qalinligi ortadi.
Gidrodinamik chegara qatlamida oqim laminar 1 va turbulent 2 bo‘lishi
mumkin. (1.1-rasm). Oqim turi Reynolds soni bilan aniqlanadi.
Chegara qatlamida oqim turbulent bo‘lsa, u holda devor yaqinida oqish
laminar bo‘lgan juda yupqa suyuqlik qatlami hosil bo‘ladi. Bu qatlamni
qovushoq yoki laminar qatlamcha 3 deyiladi. Suyuqlik quvurga kirgan paytdan
to barqaror oqim qaror topgunga qadar, chegara qatlam qalinligi barcha kesimni
to‘ldirguncha quvur uzunligi bo‘ylab asta–sekin ortib boradi. Shu paytdan
boshlab tezlikning o‘zgarmas profili yuzaga keladi va oqim barqarorlanadi.
| 
