I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

Terini mexanik usulda shilish qurilmasi texnologik hisobi 
Terini shilish qurilmalarining unumdorligi quyidagi ifodalar yordamida 
hisoblanadi: 
a) davriy ishlovchi qurilmalar uchun:
T
Q
60
=
teri soatiga, (2-2) 
bunda 
T – 
bitta teri shilishning to’liq tsikli davomiyligi, 
min
(terini 
koveyerga berish vaqti, tana va terini fiksatsiyalash vaqtlari, terini tanadan 
sidirib olish vaqti hisobga olingan);
b) uzluksiz ishlovchi qurilmalar uchun 
а
Q
υ
=
teri soatiga, (2-3) 
bunda 
υ
- tananing konveyer bo’ylab harakatlanish tezligi, 
m/min
, 
a
– tanalar 
oralig’i masofasi, 
m
. 
 
Terini mexanik shilish qurilmasi elektrodvigatelining quvvati quyidagi 
ifoda orqali hisoblanadi 
η
υ
1000
60
⋅
=
P
N
,
kVt
(2-4) 
bunda R- terini tanadan ajratish uchun maksimal kuch. SHoxli yirik mol terisi 
shilinishi uchun 9800 
N
deb qabul qilish mumkin, shoxli kichik mol terisini shilish 
uchun - 2000 
N
 
va cho’chqa uchun - 4900 
N
; 
υ
-
terining shilinish tezligi, 
m/min
; 
η
- qurilmaning elektrodvigateldan yetaklovchi yulduzchaga kelguncha va mexanizmning 

---

110 
o’zida yo’qotgan quvvatini hisobga oluvchi umumiy F.I.K.-i (
η
= 0,7-0,75 qabul 
qilinadi). 
Barcha tur Parranda tanasidan Patini yulish
universal avtomati 
Universal avtomat (33-rasm) VNIIPP da ishlab chiqilgan. Uning korPusi 
tsilindr shakliga ega bo’lib, zanglamas Po’latdan tayyorlanadi. KorPusning old 
tomonida Pati tozalangan Parranda tanasini tushurish uchun eshik 2 mavjud. 
TSilindr Payvandlab tayyorlangan staninaga 3 tayanadi. Mashina quvvati 2,8 
kVt
, aylanish tezligi 1420 
ayl/min
-li elektrodvigateldan 4 harakatga keltiriladi. 
Undan harakat tasmali 9 va ikki konussimon tishli uzatgichlar (rasmda 
ko’rsatilmagan) orqali vertikal o’rnatilgan rezina barmoqli gorizontal diskka 5 
beriladi. 
Bu diskning diametri 900 
mm
, tovuq, cho’ja va o’rdakchalarga ishlov 
berishdagi aylanish tezligi 170 
ayl/min
, kurka, o’rdak va g’ozga ishlov berish 
vaqtida 220 
ayl/min. 
Jami diskda 145 barmoq kontsentrik aylana bo’ylab 
o’rnatilgan.
Mashinaning yuqori qismi olinadigan qoPqoq 6 bilan berkitilgan. Unda 
Parranda tanalarini yuklash uchun teshik mavjud. Parranda tanalari turkumi 
konveyer yo’lida o’rnatilgan yig’uvchi-ag’daruvchi yordamida avtomatik ravishda 
yuklanadi va mashinaga Parranda tanalarini tashlash bajariladi.
Mashinaga bir vaqtda 12 tovuq va cho’ja, 10 o’rdak, 3 kurka yoki 4 g’oz 
yuklanishi mumkin.
Mashinaning ichki devorida 174 ko’ndalang kesimi aylana konusli 
halqasimon ariqchali rezina barmoq o’rnatilgan. Rezina barmoqlar hosil qilingan 
tsilindr bo’ylab shaxmat tartibda o’rnatilgan. 
Parranda tanalarini Patdan tozalash, ishchi disk 5 aylanganda barmoqlar va 
tanalar orasida vujudga keladigan ishqalanish kuchi hisobiga amalga oshadi.
33-rasm. VNIIPP konstruktsiyasi barcha tur Parranda tanasidan Patini yulish 
universal avtomati: 
1- mashina korPusi; 2 – tushirish eshigi; 3 - stanina; 4 - elektro-
dvigatel; 5 – barmoqli disk; 6 – korPus qoPqog’i; 7 – Pat yig’ish voronka-si; 8 
– taranglash stantsiyasi; 9 – remenli uzatgich; 10 – eshik tilini tortish uchun 
elektromagnit; 11 – eshikni yoPish uchun elektromagnit. 

---

111 
Tozalash vaqtida yuqoridan, aylana shaklidagi quvish yo’lidan uzluksiz 
ravishda issiq suv berib turiladi. Bu yuvib tushirilgan Patni Pat yig’ish voronkasiga 
7 disk va korPus orasidagi halqasimon teshikdan tushiriladi.
Tovuq , jo’ja va kurka turkumini tozalash davomiyligi 30 
sek
, o’rdak va 
o’rdakchalar uchun 60 
sek
, g’ozlar uchun 80 
sek
. 
Eshikchaning 2 ochilishi avtomatik tarzda qulf tilini elektromagnit 10 
yordamida tortishi natijasida amalga oshadi, yoPish esa elektromagnit 11 
yordamida amalga oshadi. 
Mashinani yuklash va yukini tushirish vaqtida ishchi disk to’xtamaydi, 
shuning bilan mashinani uzluksiz ishlashini ta’minlaydi.
Mashinaning unumdorligi: tovuq va cho’ja Patini tozalash bo’yicha soatiga 
1200, kurkani tozalash bo’yicha 300, o’rdak va o’rdak bolalari Patini tozalash 
bo’yicha 520, g’ozlarni tozalash bo’yicha 170 donani tashkil etadi.
Nazorat savollari: 
1. CHorva mol terisini shilishda ishlatiladigan qaysi qurilmalarni bilasiz? 
2. Mol terisini shilishda FUA qurilmasini vazifasi, tuzilishi va ishlash 
PrintsiPini tushuntiring. 
3. Mol terisini shilishda VNIIMP-3 qurilmasini vazifasi, tuzilishi va ishlash 
PrintsiPini tushuntiring. 
4. Terini shilish qurilmasining unumdorligini aniqlash ifodasini keltiring. 
5. Terini shilish qurilmasi elektrodvigatelining quvvatini aniqlash ifodalarini 
keltiring