I f ə s I l Ümumi MÜDDƏalar m a d d ə Təbiəti mühafizə obyekti

MÜƏSSİSƏLƏRİN,  QURĞULARIN,  BAŞQA OBYEKTLƏRİN  İSTİSMARINA VƏ DİKƏR FƏALİYYƏTƏ VERİLƏN EKOLOJİ

TƏLƏBLƏR

Maddə 55.     Müəssisələrin, qurğuların və başqa obyektlərin istismarına  verilən ümumi ekoloji tələblər

---

Müəssisələr,  təşkilatlar,  idarələr  ətraf  mühitin  müəyyən  olunmuş  keyfiyyət  normativlərinə  əməl  olunmasını  təmizləmə  qurğularının,

mexanizmlərinin  və  onlara  nəzarət  vasitələrinin  fasiləsiz  və  səmərəli  işi,  tullantıların  zərərsizləşdirilməsi  və  təkrar  işlədilməsi,  ekoloji

cəhətdən  təhlükəsiz  texnologiyalara  keçid  əsasında  təmin  edir,  təbii  ekosistemlərin  məhsuldarlığını  qoruyub  saxlamaq  və  bərpa  etmək

sahəsində tədbirlər görürlər.

Müəssisələrin,  qurğuların  və  başqa  obyektlərin  istismarı  zamanı  ekoloji  tələblərin  pozulması  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət

Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət  Komitəsi  orqanlarının,  yaxud  Azərbaycan  Respublikası  Səhiyyə  Nazirliyi  dövlət  sanitar 

nəzarətinin qərarları ilə müəssisələrin, qurğuların və başqa

obyektlərin fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmasına, dayandırılmasına və ona xitam verilməsinə, eyni zamanda  bu qərarlar əsasında

bank  idarəsinin  qadağan  olunmuş  fəaliyyəti  maliyyələşdirməyə  müvafiq  orqanlar  həmin  qərarları  ləğv  edənədək  xitam  verməsinə

səbəb olur.

Ekoloji  cəhətdən  zərərli  obyektlərin  fəaliyyətinin  profilini  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət

Komitəsinin,  Azərbaycan  Respublikası  Səhiyyə  nazirliyinin  və  yerli  xalq  deputatları  Sovetlərinin  razılığı  ilə  nazirliklər,  baş  idarələr,

müəssisələr, təşkilatlar, idarələr dəyişdirirlər.

M a d d ə 56. Kənd və meşə təsərrüfatında ekoloji  tələblər

Kənd və meşə təsərrüfatı ilə məşğul olan müəssisələr, təşkilatlar və idarələr, habelə vətəndaşlar torpaqları, sututarları, meşələri və digər

yaşıllıqları,  heyvanlar  aləmini  kortəbii  qüvvələrin  zərərli  təsirindən,  təbii  torpaq  və  bitki  ekosistemlərinin    vəziyyətini    və 

məhsuldarlığını  pisləşdirən,  adamların  sağlamlığına  və  ətraf  təbii  mühitə  ziyan  vuran  texnikanı,  kimyəvi  və  başqa  maddələrin  tətbiqinin

mənfi  nəticələrindən,  digər  amillərdən  qorumaq  üçün  Meşə  məcəlləsinin  tələbləri  əsasında  tədbirlər  kompleksi  hazırlamağa  və  yerinə

yetirməyə   borcludurlar.

Göstərilən  tələblərin  yerinə  yetirilməməsi,  ətraf  təbii  mühitə  və  adamların  sağlamlığına  ziyan  vurulması  Azərbaycan  Respublikası

Dövlət Ekologiya və Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət Komitəsi orqanlarının, yaxud Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi dövlət sanitar

nəzarətinin  qərarı  ilə  kənd  təsərrüfatı  obyektlərinin  və  başqa  obyektlərin  ekoloji  cəhətdən  zərərli  fəaliyyətinin  məhdudlaşdırılmasına,

dayandırılmasına və ya ona xitam verilməsinə səbəb olur.

M a d d ə 57. Meliorasiya işlərinə  verilən   ekoloji tələblər

Meliorasiya işləri görülərkən, meliorasiya sistemləri istismar edilərkən təbii su obyektlərinin su balansının saxlanmasına,  su və torpaq

ehtiyatlarından səmərəli istifadə olunmasına, subasmanın, bataqlaşmanın, şoranlaşmanın, torpaq eroziyasının balıqların kürüləmə, yemləmə,

qışlama və miqrasiya yerlərinin məhv. olmasının və ətraf təbii mühit üçün digər zərərli nəticələrin qarşısının alınmasına yönəldilən tədbirlər ilk

növbədə təmin edilir.

Göstərilən  tələblərin  yerinə  yetirilməməsi,  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət  Komitəsi

orqanlarının  qərarı  ilə  meliorasiya  sistemlərinin  istismarının  və  meliorasiya  işlərinin  yerinə  yetirilməsinin  qusurlar  aradan  qaldırılanadək

dayandırılmasına  və  ya  bunlara  xitam  verilməsinə,  eyni  zamanda  bank  idarələrinin  qadağan  olunmuş  işləri  maliyyələşdirməyə  xitam

verməsinə səbəb olur.

M a d d ə 58. Energetika obyektlərinə verilən ekoloji tələblər

Su-elektrik  stansiyaları  və  başqa  energetika  obyektləri  yerləşdirilərkən,  layihələşdirilərkən  və  tikilərkən  Azərbaycan  Respublikasının

elektrik  enerjisinə  real  tələbatı,  obyektin  yerləşdirilməsi  üçün  ərazinin  relyefi,  torpaqların,  meşələrin,  faydalı  qazıntı  yataqlarının,  yaşayış

məntəqələrinin,  tarix,  təbiət  və  mədəniyyət  abidələrinin  maksimum!  qorunması,  heyvanlar  aləminin,  o  cümlədən  balıq  ehtiyatlarının

səmərəli  mühafizəsi  üçün  tədbirlər,  dəryaçaların  yataqları  təmizlənərkən  və  doldurularkən  torpağın  münbit  qatından,  oduncaqdan

vaxtında  istifadə  olunması,  ətraf  təbii  mühitdə  mənfi  dəyişikliklərə  yol  verilməməsi  üçün  tədbirlər,  energetika  obyektindən  ötrü  ayrılmış

meşə fondunun başqa torpaqlar hesabına  bərpa edilməsi tədbirləri nəzərə  alınmalıdır.

Azərbaycan Respublikasında atom-elektrik stansiyalarının yerləşdirilməsi qadağandır.

İstilik-elektrik  stansiyaları  layihələşdirilərkən,  tikilərkən,  istismara  verilərkən  və  istismar  edilərkən  zərərli  tullantıları  və  buraxılan

qazları təmizləmək üçün onların yüksək səmərəli süzgəclərlə və başqa vasitələrlə təchiz edilməsi üçün tədbirlər görülməsi, ekoloji cəhətdən

zərərsiz yanacaq növlərindən istifadə olunması nəzərdə tutulmalı və təmin edilməlidir.

Nazirliklər, baş idarələr, müəssisələr, təşkilatlar, idarələr ekoloji cəhətdən təmiz və təhlükəsiz olan qeyri-ənənəvi enerji növlərinin (günəş,

külək, dəniz qabarması, bioenergetika və i. a.) mənimsənilməsini və geniş miqyasda işlədilməsini inkişaf etdirməlidirlər.

Maddə 59. Radioaktiv  materiallardan istifadəyə verilən ekoloji tələblər

Müəssisələr,  təşkilatlar,  idarələr  radioaktiv  maddələrin  (ionlaşdırıcı  şüalanma  mənbələrinin,  nüvə  materiallarının)  istehsalı,  saxlanması,

daşınması,  istifadəsi,  kənar  edilməsi,  basdırılması  qaydalarına  əməl  etməyə,  müəyyən  edilmiş  son  normalardan  artıq  radiasiyaya  yol

verməməyə, radiasiya yol verilə bilən son normalardan artıq olduqda isə dərhal respublikada radiasiya təhlükəsizliyinə nəzarət edən və onu

təmin edən orqanlara məlumat verməyə, çirklənmə mənbələrinin ləğvi üçün tədbirlər görməyə borcludurlar.

Radioaktiv materiallarla işləmə qaydalarına əməl olunmasını təmin etməyən müəssisələr, təşkilatlar, idarələr Azərbaycan Respublikası

Dövlət Sənayedə İşlərin Təhlükəsiz Görülməsinə Nəzarət və Dağ-Mədən Nəzarəti Komitəsi orqanlarının, habelə Azərbaycan Respublikası

Dövlət  Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət  Komitəsi  orqanlarının  və  Səhiyyə  Nazirliyinin  qərarına  əsasən  həmin  maddələrdən

istifadə  etmək  hüququndan  məhrum  edilir,  yaxud  belə  materiallardan  istifadə  sahəsində  onların  fəaliyyəti  qeyd  olunan  nöqsanlar

aradan qaldırılanadək dayandırılır.

Başqa  bölgələrdən  və  xaricdən  radioaktiv  tullantıların  saxlamaq  və  basdırmaq  məqsədi  ilə  Azərbaycan  Respublikasına  gətirilməsi,

eləcə də Azərbaycan Respublikasında saxlanması və basdırılması qadağandır.

M a d d ə 60. Kimyəvi maddələrdən istifadəyə verilən    ekoloji tələblər

---

Müəssisələr,  təşkilatlar,  idarələr,  onların  vəzifəli  şəxsləri  və  vətəndaşlar  kənd  təsərrüfatında,  başqa  sahələrdə  bitkiqoruma,  boyartırma

vasitələri  kimi  işlədilən  kimyəvi  maddələrin,  mineral  gübrələrin  istehsalı,  saxlanması,  daşınması  və  tətbiqi  qaydalarına  əməl  etməyə,

onlardan  istifadə  üçün  müəyyən  edilmiş  normativləri  yerinə  yetirməyə,  onların  tətbiqinin  insan  sağlamlığı  və  ətraf  təbii  mühit  üçün

zərərli nəticələrinin qarşısının alınması və  aradan qaldırılması üçün tədbirlər görməyə borcludurlar.

Azərbaycan  Respublikasının  ərazisində  və  Azərbaycanın  Xəzər  dənizindəki  iqtisadi  zonasının  hüdudları  daxilində  insan  orqanizminə  və

ətraf təbii mühitə fəal təsir göstərən, habelə ətraf təbii mühitdə  hansı  miqdarda  olduğunu  müəyyən  etmək  üçün  metodlar  olmayan  zəhərli

kimyəvi maddələrin tətbiqi qadağandır.

Kimyəvi maddələrin tətbiqi qaydalarının pozulması Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi, yaxud Azərbaycan Respublikası Dövlət

Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət  Komitəsi  orqanlarının  qərarına  əsasən  müvafiq  kimyəvi  maddələrin  istehsalının,  saxlanmasının,

daşınmasının qadağan edilməsinə səbəb olur.

Maddə 61. Ətraf təbii mühitin zərərli bioloji təsirlərdən qorunması

Ətraf təbii mühitə bioloji təsir göstərən və ya bioloji təsir göstərə bilən müəssisələr, təşkilatlar, idarələr bioloji mikroorqanizm növlərinin,

həşəratların və maddələrin ekoloji cəhətdən zərərsiz istehsalını (yaradılmasını), saxlanmasını, daşınmasını, işlədilməsini və kənar edilməsini

təmin etməyə, qəzalara və fəlakətlərə yol verilməməsi, ətraf təbii mühitə və insan sağlamlığına zərərli bioloji təsirin nəticələrinin qarşısının

alınması və aradan qaldırılması üçün tədbirlər  görməyə  borcludurlar.

Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin orqanları əhaliyə və ətraf təbii mühitə bioloji təsir mənbələrini müşahidə edir, uçota  alır

və bioloji təsirin səviyyəsinə nəzarət edirlər.

Ətraf  təbii  mühitə  təsirin  yol  verilə  bilən  son  səviyyəsinin  pozulması,  bioloji  mikroorqanizm!  növlərinin,  həşəratların  və  maddələrin

saxlanması və işlədilməsi qaydasının pozulması Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi sanitar nəzarəti orqanlarının qərarına əsasən bu

çirklənmənin mənbəyi olan müəssisələrin və başqa obyektlərin işinin dayandırılmasına, işinə xitam verilməsinə səbəb olur.

Maddə 62. Ətraf təbii mühitin səs-küydən, vibrasiyadan, maqnit sahələrindən,  elektromaqnit    şüalanmasından və digər zərərli fiziki