I f ə s I l Ümumi MÜDDƏalar m a d d ə Təbiəti mühafizə obyekti

ƏTRAF MÜHİTİN VƏ TƏBİƏTDƏN İSTİFADƏNİN VƏZİYYƏTİNİN

DÖVLƏT MÜŞAHİDƏ VƏ NƏZARƏT SİSTEMİ

M a d d ə 23. Təbiəti mühafizə və təbiətdən istifadə sahəsində nəzarətin vəzifələri

Təbiəti  mühafizə  və  təbiətdən  istifadə  sahəsində  nəzarətin  vəzifələri  ətraf  təbii  mühitin  vəziyyətini,  təsərrüfat  fəaliyyətinin  və  digər

fəaliyyətin  təsiri  ilə  onun  dəyişməsini,  təbiətə  təsirin  və  ətraf  təbii  mühitdən  təbii  ehtiyatların  götürülməsi  həcmini  müşahidə  edib

öyrənmək,  həmçinin  təbiətin  mühafizəsinə,  ekologiyanın  sağlamlaşdırılmasına,  təbii  ehtiyatların  səmərəli  işlədilməsinə,  bərpasına  və

artırılmasına dair planların və tədbirlərin yerinə yetirilməsini, təbiəti mühafizə qanunvericiliyinin tələblərinə və ətraf təbii mühitin keyfiyyət

normativlərinə əməl olunmasını yoxlamaqdır.

Azərbaycan  Respublikasında  təbiəti  mühafizə  və  təbiətdən  istifadə  sahəsində  nəzarət  sistemi  dövlət;  idarə,  istehsalat  nəzarətindən  və

ictimai nəzarətdən ibarətdir.

---

M a d d ə 24. Ətraf  təbii mühiti  müşahidənin respublika sistemi (ekoloji monitorinq)

Azərbaycan  Respublikasının  ərazisində  və  Azərbaycanın  Xəzər  .dənizindəki  iqtisadi  zonasının  hüdudları  daxilində  daimi  fəaliyyət

göstərən respublika kompleks ekoloji monitorinq sistemi təşkil olunur. Monitorinq sistemi ətraf təbii mühitin vəziyyətini, orada baş verən

fiziki,  kimyəvi,  bioloji  prosesləri,  atmosfer  havasının,  torpağın,  su  obyektlərinin  çirklənməsi  səviyyəsini,  bunun  flora  və  faunaya,  əhalinin

sağlamlığına  təsirinin  nəticələrini  müşahidə  məsələlərini,  əlaqədar  təşkilatları  və  əhalini  ətraf  təbii  mühitin  vəziyyəti  və  dəyişilməsi

haqqında cari və təcili məlumatla, bu sahədə xəbərdarlıq və proqnozlarla təmin etmək məsələlərini həll edir.

Kompleks  ekoloji  monitorinqin  məzmununu,  quruluşunu  və  həyata  keçirilməsi  qaydasını  dövlət  sanitariya  orqanlarının  razılığı  ilə

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Ekologiya və Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət Komitəsi müəyyən edir.

Kompleks  ekoloji  monitorinqi  Azərbaycan  Respublikasının  hidrometeorologiya  Komitəsi,  habelə  Azərbaycan  Respublikasının  Dövlət

Ekologiya və Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət Komitəsi, Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi və bunun üçün səlahiyyət verilmiş digər

orqanlar həyata keçirirlər.

M a d d ə 25. Təbiəti mühafizə və təbiətdən istifadə sahəsində dövlət nəzarəti

Azərbaycan  Respublikasının  ərazisində  və  Azərbaycanın  Xəzər  dənizindəki  iqtisadi  zonasının  hüdudları  daxilində  təbiəti  mühafizə  və

təbiətdən istifadə sahəsində vahid dövlət nəzarətini Azərbaycan Respublikasının Dövlət Ekologiya və Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət Komitəsi.

habelə  müvafiq  fəaliyyət  istiqamətləri  üzrə  —  Azərbaycan  Respublikasının  Səhiyyə  Nazirliyi,  Azərbaycan  Respublikasının  Daxili  İşlər

Nazirliyi,  Azərbaycan  Respublikasının  Dövlət  Sənayedə  İşlərin  Təhlükəsiz  Görülməsinə  Nəzarət  və  Dağ-Mədən  Nəzarəti  Komitəsi,

yerlərdə isə bundan əlavə xalq deputatları Sovetləri həyata keçirirlər.

Təbiəti  mühafizə  və  təbiətdən  istifadə  sahəsində  dövlət  nəzarəti  orqanlarının  vəzifəli  şəxsləri  öz  səlahiyyətlərinə  uyğun  olaraq

müəyyən edilmiş qaydada aşağıdakı hüquqlara malikdirlər:

idarə  mənsubiyyətindən  və  tabeliyindən  asılı  olmayaraq  müəssisələrə,  təşkilatlara,  idarələrə  və  onlara  məxsus  obyektlərə,  habelə

vətəndaşların təsərrüfatlarına getmək, öz   xidmət vəzifələrini yerinə  yetirmək  üçün  zəruri  olan  sənədlərlə,  analizlərlə,  başqa    materiallarla

tanış olmaq;

təbiəti  mühafizə  qaydalarını  pozmaqla  əldə  edilmiş  məhsulları  və  qanunsuz  istifadə  edilən  ov  alətlərini,  nəqliyyat  vasitələrini,  habelə

müvafiq  sənədləri  almaq,  şəxsi  axtarış  aparmaq,  əşyalara,  nəqliyyat  vasitələrinə  baxmaq,  silahları  və  təbiətdən  əldə  edilmiş  məhsulları

yoxlamaq;

vəzifəsindən asılı olaraq müəyyən edilən müvafiq qaydada xidməti silah gəzdirmək və işlətmək;

təmizləyici və digər zərərsizləşdirici qurğuların, onlara nəzarət vasitələrinin işini, təbii ehtiyatlardan faktiki istifadə həcmlərinin hesabat

göstəricilərinə  uyğunluğunu,  ətraf  təbii  mühitin  keyfiyyət  normativlərinə,  təbiəti  mühafizə  qanunvericiliyinə  əməl  olunmasını,  təbiəti

mühafizə və təbiətdən səmərəli istifadənin təmin edilməsi tədbirlərinin yerinə yetirilməsini yoxlamaq;

nöqsanların  aradan  qaldırılmasını  tələb  etmək,  verilmiş  hüquqlar  daxilində  obyektlərin  yerləşdirilməsi,  layihələşdirilməsi,  tikintisi,

yenidən qurulması, istismara verilməsi, istismarı barədə icrası məcburi olan sərəncamlar (göstərişlər, qərarlar, tövsiyələr) vermək;

təqsirli  şəxsləri  müəyyən  olunmuş  qaydada  inzibati  məsuliyyətə  cəlb  etmək,  onların  intizam,  inzibati  və  ya  cinayət  məsuliyyətinə

cəlb olunması üçün materialları müvafiq təşkilatlara göndərmək, təbiəti mühafizə qanunvericiliyinin pozulması nəticəsində ətraf təbii mühitə

və  ya  adamların  sağlamlığına  dəymiş  zərərin  ödənilməsi  barədə  məhkəmə  və  ya  arbitraj  vasitəsilə  iddia  qaldırmaq,  ekoloji  hüquq

pozuntularına görə cərimələr kəsmək;

ətraf təbii mühitə, onun pisləşməsi nəticəsində isə adamların sağlamlığına zərər vuran müəssisələrin, qurğuların, digər obyektlərin işinin

və  hər  hansı  fəaliyyətin  məhdudlaşdırılması,  dayandırılması  və  ona  xitam  verilməsi  barədə  qərarlar  qəbul  etmək.  Göstərilən  qərarlar  bütün

nazirliklər,  baş  idarələr,  müəssisələr,  təşkilatlar,  idarələr,  vəzifəli  şəxslər  və  vətəndaşlar  tərəfindən  hökmən  icra  olunmalıdır.  Bu  qərarlar

əsasında müvafiq bank idarələri qadağan olunmuş fəaliyyətin maliyyələşdirilməsini təbiəti mühafizə və təbiətdən istifadə sahəsində dövlət

nəzarəti  orqanı  qadağan  haqqında  qərarı  ləğv  edənədək  dayandırır.  Vəzifəli  şəxslər,  başqa  işçilər,  vətəndaşlar  göstərilən  qərarları  yerinə

yetirməməyə və pozmağa görə məsuliyyət daşıyırlar;

təbii ehtiyatlardan, o cümlədən meşə və qeyri-meşə bitkilərindən, dərman bitkilərindən, təbii müalicə amillərindən, heyvanlar aləmindən

istifadə  üçün  müəssisələrə,  təşkilatlara,  kooperativlərə,  vətəndaşlara  norma  (hədd)  qoymaq  və  bunların  çıxarılmasına  (vurulmasına,

yığılmasına, tədarükünə), habelə respublikadan kənara aparılmasına icazə (lisenziya) vermək.

Təbiəti  mühafizə  və  təbiətdən  istifadə    sahəsində  dövlət  nəzarətinin  təşkili  və  həyata  keçirilməsi  qaydası  onun  haqqında    müvafiq

Əsasnamə ilə tənzimlənir.

M a d d ə 26. Təbiəti mühafizə və təbiətdən istifadə sahəsində idarə nəzarəti

Təbiəti mühafizə və təbiətdən istifadə sahəsində idarə nəzarətini nazirliklərin və baş idarələrin ekoloji və digər xidmətləri həyata keçirir.

İdarə  nəzarətinin  vəzifəsi  təbiətin  mühafizəsinə,  təbii  ehtiyatlardan  səmərəli  istifadəyə,  onların  bərpasına,  artırılmasına,  ətraf  təbii  mühitin

sağlamlaşdırılmasına  dair  idarə  planlarının  və  tədbirlərinin  yerinə  yetirilməsini  yoxlamaq,  təbii  ehtiyatların  işlədilməsi  normativlərinə,  ətraf

təbii mühitə təsirin həcminə, müvafiq təbiəti mühafizə qanunvericiliyinin tələblərinə əməl edilməsini yoxlamaqdır.

İdarə  ekoloji  xidmətlərinin  və  ya  idarə  ekoloji  nəzarəti  hüquqları  verilmiş    xidmətlərin  təşkili  və  fəaliyyət  qaydası  nazirlik  və  baş

idarələrin  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət  Komitəsi  ilə  razılaşdırmaqla  bu  Qanun 

əsasında   təsdiq  etdikləri  əsasnamələrlə  tənzimlənir.

M a d d ə 27. Təbiəti mühafizə  və təbiətdən istifadə sahəsində istehsalat nəzarəti

Təbiəti  mühafizə  və  təbiətdən  istifadə  sahəsində  istehsalat  nəzarətini  müəssisə,  təşkilat  və  idarənin  ekoloji  xidməti  həyata  keçirir.

İstehsalat  nəzarətinin  vəzifəsi  təbiətin  mühafizəsinə,  təbii  ehtiyatlardan  səmərəli  istifadəyə,  onların  bərpasına,  artırılmasına,  ətraf  təbii

mühitin  sağlamlaşdırılmasına  dair  istehsalat  planlarının  və  tədbirlərinin  yerinə  yetirilməsini  yoxlamaq,  təbii  ehtiyatların  işlədilməsi

normativlərinə, ətraf təbii mühitə təsirin həcminə, təbiəti mühafizə qanunvericiliyinin tələblərinə əməl edilməsini yoxlamaqdır.

---

İstehsalat  ekoloji  nəzarəti  xidmətinin  təşkili  və  fəaliyyət qaydası  müəssisə,  təşkilat    və  idarələrin  və  ya  onların    yuxarı  orqanlarının

Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə    Nəzarət  Komitəsi  ilə  razılaşdırmaqla  bu  Qanun  əsasında  təsdiq

etdikləri əsasnamələrlə tənzimlənir.

M a d d ə 28. Təbiəti  mühafizə sahəsində ictimai nəzarət

Təbiəti  mühafizə  sahəsində  ictimai  nəzarəti  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Ekologiya  və  Təbiətdən  İstifadəyə  Nəzarət  Komitəsinin

ictimai  müfəttişləri,  habelə  Azərbaycan  Təbiəti  Mühafizə  Cəmiyyəti,  Ekologiya  İttifaqı,  Yaşıllar  hərəkatı,  Meşəçilər  Cəmiyyəti  və  digər

ictimai təşkilatlar, əmək kollektivləri, əhali həyata keçirir. İctimai nəzarətin vəzifəsi həyat və sağlamlıq üçün əlverişli olan ətraf təbii mühitin

nazirliklər, idarələr, müəssisələr, təşkilatlar  və  vətəndaşlar tərəfindən təmin edilməsidir.

İctimai ekoloji nəzarətin həyata keçirilməsi qaydası bu Qanunla, Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik   aktları ilə, ictimai

təşkilatlar  və  əmək  kollektivləri  haqqında qanunvericilik aktları, ictimai təşkilatların nizamnamələri ilə tənzimlənir.

 

VII   f ə s i l