2.6.Inson resurslari menejmenti .
«Inson resurslari menejmenti» atamasi 60-yillarda amerikalik sotsiolog
R.E.Maylzning «Inson munosabatlari» modeli «inson resurslari» modeliga qarshi
qo’yilgan maqolalarning birida paydo bo’ldi. «Inson munosabatlari» modelida
asosiy e’tibor ishlovchilar uchun eng yaxshi mehnat sharoitlarini yaratishga
qaratiladi. «Inson resurslari» modelida xodimlar ishlatilmagan zaxiralar manbai va
korxona umumiy tuzilmasida oqilona rejalashtirish va qarorlar qabul qilishning
muhim imkoniyati sifatida ko’riladi.
Bu turdagi menejmentning maqsadi tashkilot maqsadlarini samarali amalga
oshiruvchi,
qiziquvchan
xodimlarni
ishga
olish,
rag’batlantirish,
mukammallashtirish va kasbiy tayyorlashdan iborat.
Inson resurslari menejmenti falsafasida xodimlar - bu korxona aktivlari, inson
kapitali. U xodimlar ustidan ham nazorat, lekin mehnatga ko’p rag’batlantirish
siyosatini amalga oshirishni ko’zda tutadi.
«Inson resurslari menejmenti» modelining «inson munosabatlari
menejmenti» modelidan asosiy farqi shundan iboratki, inson resurslari
menejmentida qadimdan faol pozitsiya talab qilinadi. Bu korxonada mehnatni
tashkil etish va ma’lum mehnat sharoitlarini yaratish sohasidagi siyosat va tashkil
etish tuzilmasiga alohida talablar qo’yadi. Ikkalasi ham shaxsiy tashabbus uchun
joy qoldirish lozim. Bu shuni bildiradiki, ba’zi hodimlar
o’z mehnati uchun
boshqalarga nisbatan ko’p haq oladi va xizmat bo’yicha ko’tariladi.
Qisqa xulosalar
Boshqaruv nazariyasi va amaliyotida «inson omili» rolining ortishi.
Menejmentning ilmiy maktablari. «Inson munosabatlari», «ijtimoiy tizimlar»
maktablari, «inson resurslari» menejmenti. Ijtimoiy menejment maktablarining
umumiyligi va o’ziga xosligining turliligi. E.Meyoning (1927-1939 y) mashxur
Xattorn tajribasiga binoan «inson omilini» aniqlashning ahamiyati. Menejmentning
ilmiy maktablari namoyondalari va asosiy xolatlari.